پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ کتاب ایقان، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین آثار پیامبرخوانده‌ی بهائیت، در اثبات حقانیت علی‌محمد باب نگاشته شده است. اما انتشار دیرهنگام این اثر پیامبرخوانده‌ی بهائیت را می‌توان به عنوان یکی از ایرادات اساسی به این کتاب برشمرد.
همچنان که یکی از مبلّغان بهائی، علّت انتشار دیرهنگام این اثر و جمع‌آوری نُسخ ابتدائی انتشار یافته‌ی آن را، احتیاط پیامبرخوانده‌ی بهائیت برشمرده و گفته است: «حضرت بهاءالله حکمت و احتیاط را توصیه فرموده‌اند. آن حضرت بیان نموده‌اند در آن ایام حکیمانه نبوده که کتب (امری) به چاپ برسد؛ زیرا اگر تعداد زیادی از این کتب در دسترس قرار می‌گرفت، دشمنان امرالله در آن أرض تحریک می‌شدند و طغیان و بلوا به وجود می‌آوردند. آن حضرت اشاره می‌فرمایند به همین دلیل بوده که انتشار کتاب ایقان را که حدود بیست سال قبل (اشتباهاً) به طبع رسیده بود، متوقف نموده‌اند».[1]
اما به راستی چه دلیلی بر عدم انتشار این اثر حسینعلی نوری وجود داشته است؟! محمد باقر نجفی، علّت جمع‌آوری نسخه‌های ابتدائی و انتشار دیرهنگام این اثر را اصلاح آن برشمرده و به عنوان نمونه می‌گوید: «ایقان مذکور مطابق مصالح بهائیان چاپ شد و در سال 1318 ق، به بعد، از طرف بهائیان تهران و قاهره و دهلی چاپ و منتشر گردید. و ترجمه‌های عربی و انگلیسی آن نیز همان روال را پیمود. در این چاپ است که می‌‌بینیم آیه‌ی «یوم یاتی الله فی ظلل من الغمام»[2] که در چاپ 1308 ق، و... دقیقاً به غلط نوشته شده بود، حذف و تصحیح آیات و احادیث با تصحیحی از دیگر اغلاط فاحش ادبی، حروف چینی گردید».[3]
لذا اقدام پیامبرخوانده‌ی بهائیت در ممنوعیت انتشار آنی آثارش، از سه حال خارج نیست:
اول: مدعی پیامبری بهائیت برای هدایت و رستگاری مردم، هیچ عجله‌ای نداشته و امر هدایت انسان‌ها (که مهم‌ترین مسئولیت پیامبران الهی است) را به مدت بیست سال به تعویق انداخته است!
دوم: از اصلاح نسخه‌های جدید این کتاب توسط بهائیان، می‌توان فهمید؛ اثری که به ادعای شوقی افندی، نگارشش به گونه‌ای خارق‌العاده و در طول دو شبانه روز صورت گرفته [4]، فقط تا بیست سال بازبینی و غلط گیری شده است! به راستی این اقدام، چگونه با ادعای علم الهی حسینعلی نوری سازگاری دارد؟![5]
سوم: ممکن است گفته شود که انتشار دیر به هنگام این کتاب، از روی ترس و تقیه بوده است! حال اینک می‌پرسیم، چگونه مسلکی که کتمان عقیده در آن، صراحتاً حرام و ممنوع اعلام شده است [6]، مدعی پیامبری‌اش، از علنی شدن عقیده‌ی خود هراس دارد؟!

پی‌نوشت:
[1]. کریستوفر باک، راز و رمز کتاب ایقان، ترجمه: خسرو دهقانی، مجله‌ی مطالعات در ادیان بابی و بهائی، انتشارات کلمات، ص 67.
[2]. حسینعلی نوری، ایقان، چاپ سنگی، ص 89.
[3]. محمد باقر نجفی، بهائیان، تهران: مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، 1386، ص 444.
[4]. شوقی افندی، قرن بدیع، ترجمه: نصرت الله مودت، انتاریو کانادا: مؤسسه‌ی معارف بهائی به لسان فارسی، چاپ دوم، 1992 م، ج 2، ص 147.
[5]. ر.ک: اسدالله مازندرانی، اسرارالآثار خصوصی، بی‌جا: مؤسسه ملّی مطبوعات امری، 124 بدیع، ج 1، ص 191.
[6]. ر.ک: اشراق خاوری، گنجینه حدود و احکام، تهران: مؤسسه ملی مطبوعات امری، 128 بدیع، ص 458.