با صرف نظر از هر دین و مذهب، سنّت عزاداری بر مرگ عزیزان، علاوه بر آن‌که امری فطری و خدادادی است که در قرآن کریم و سنّت نبوی نیز ریشه داشته و بر همین اساس سیره صحابه و دیگر مسلمانان نیز بر آن استوار بوده است؛ امّا نکته‌ای که درخور توجه و قابل تامل است آن است که امثال ابن‌تیمیه و پیروان او به عزاداری شیعیان مخصوصا عزاداری برای اهل‌بیت (علیهم السّلام) خرده گرفته و آن را بدعت می‌دانند.

در پاسخ می‌گوییم: روایات فراوانی در منابع شیعه و سنی در پاداش و ارزش بی‌نظیر گریه و اشک، و ناراحتی پیامبر از رنج امام حسین روایت شده است که به عنوان نمونه به سه مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

«امام رضا (علیه‌السّلام) به ریّان بن شبیب فرمود: ای پسر شبیب! اگر برای چیزی گریان شدی برای حسین بن علی (علیهماالسّلام) گریان باش! چرا که او را همراه با هجده نفر از اهل‌بیتش ـ که در روی زمین مانند نداشتند ـ هم‌چون گوسفند سر بریدند و یقیناً آسمان‌های هفت‌گانه و زمین‌ها برای کشته شدنش گریه کردند...؛ تا آن‌جا که فرمود: اگر برای حسین (علیه‌السّلام) به قدری گریان شدی که اشک‌هایت بر گونه‌ات جاری شد، خداوند تمام گناهانی که مرتکب شده‌ای، کوچک یا بزرگ، کم یا زیاد را می‌آمرزد. اگر شادمانی تو در این است که خداوند عزّوجلّ، را ملاقات کنی، در حالی‌که هیچ گناهی نداری، حسین (علیه‌السّلام) را زیارت کن! اگر شادمانی تو در این است که در اتاق‌های ساخته شده در بهشت با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و آل او ساکن شوی، قاتلان حسین (علیه‌السّلام) را لعن کن! اگر شادمانی تو در این است که ثوابی برای تو باشد، مانند ثواب کسی‌که با حسین (علیه‌السّلام) شهید شده، چون او را یاد کردی بگو: «ای کاش با ایشان بودم و به رستگاری بزرگی می‌رسیدم.» اگر شادمانی تو در این است که با ما در درجات بالای بهشت باشی، به اندوه ما اندوهگین و به شادی ما شادمان باش و بر تو باد دوستی ما که اگر کسی سنگی را هم دوست داشته باشد، خداوند او را با آن سنگ محشور می‌سازد.»[1]

هم‌چنین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از گریه حسین (علیه‌السّلام) ناراحت و آزرده می‌شد؛ چنان‌که حافظ طبرانی می‌گوید: «پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از خانه‌ی عایشه بیرون آمد و بر خانه‌ی فاطمه (علیهاالسّلام) گذر کرد، ناگهان صدای گریه حسین (علیه‌السّلام) را شنید به فاطمه فرمود: مگر نمی‌دانی گریه او مرا آزار می‌دهد؟»[2]

از طرفی علمای اهل‌‌سنت درباره‌ی وفات عمر بن عبد العزیز که یکی از بزرگان اهل‌سنت و از حاکمان و خلفای بنی‌امیه است، نوشته‌اند: «خالد ربعی گوید: در تورات آمده است که آسمان و زمین در مرگ عمر بن عبد العزیز چهل شبانه‌روز خواهد گریست!»[3]

پی‌نوشت:

[1]. «عن الرّیّان بن شبیب عن الرضّا (علیه السّلام) فی حدیث أنّه قال له: یا ابن شبیب إن کنت باکیا لشیء فابک للحسین بن علیّ (علیهما السّلام) فإنّه ذبح کما یذبح الکبش... .» الأمالی، شیخ صدوق، مرکز الطباعة و النشر فی مؤسسة البعثة، قم، ص 177.
[2]. «عن یزید بن أبی زیاد قال خرج النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) من بیت عائشة فمرّ علی بیت فاطمة فسمع حسینا... .» المعجم الکبیر، طبرانی، مکتبة الزهرا، موصل، ج 3، ص 116.
[3]. «عن خالد الرّبعی قال: مکتوب فی التّوراة إنّ السّماء و الأرض لتبکی علی عمر بن عبد العزیز أربعین صباحا.» تاریخ الخلفاء، سیوطی، مطبعة السعادة، مصر، ج 1، ص 245.