نمازی که هرگز خوانده نشد
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب - در منابع حدیثی اهلسنت موضوعی مطرح شده است که با آن، در صدد مشروعیت بخشیدن به مذهبشان هستند. و آن موضوع نماز خواندن ابوبکر و عمر بر پیکر پاک حضرت زهراست. چیزی که خود اهلسنت آن را خیلی باور ندارند. و شواهد فراوانی نیز بر بطلان این مدعا وجود دارد.
ابتدا به چند روایت بر این ادعا اشاره میکنیم و بعد به بطلان آن، با استناد به روایت معتبر می پردازیم.
1) در طبقات ابنسعد آمده است «صلّی ابوبکر الصدیق علی فاطمه بنت رسول الله فکبّر أربعاً[1] ابوبکر صدیق بر فاطمه دختر رسولخدا نماز خواند و چهار تکبیر گفت.(منظور نماز میت است)»
2) بیهقی در کتاب السننالکبری از امام محمّدباقر روایت کرده است: «ماتت فاطمه بنت رسول الله فجاء ابوبکر و عمر لیصلّوا. فقال عمر لعلیّ بن ابیطالب: تقدم، فقال: ما کنت لأتقدم و أنت خلیفه رسول الله فتقدم أبوبکر و صلّی علیها[2] وقتی فاطمه دختر رسولخدا وفات کرد، ابوبکر و عمر برای شرکت در نماز جنازه حاضر شدند و به علیبن ابیطالب گفتند: بفرمایید امامت کنید. علی(علیه السلام) گفت: هرگز بر تو مقدم نمی شوم، درحالیکه تو خلیفهی رسولخدا هستی. آنگاه ابوبکر جلو رفت و نماز خواند.»
در پاسخ به این دسته از افراد باید گفت روایاتی که ذکر شده از منابع دسته دوم روایی اهل سنت است و با روایاتی که در صحاح اهل سنت مبنی بر عدم شرکت خلفا در نماز حضرت زهرا آمده است، در تضاد است. چون قرائن و شواهد در کتب صحاح نشان می دهد که وصیت حضرت زهرا(سلام الله علیها) مبنی بر دفن شبانه برای این بوده که حضرت زهرا(سلام الله علیها) می خواست با این وصیت نارضایتی و ناخشنودی خود را از ابوبكر و عمر اعلام نماید، چنان كه حضرت در بستر بیماری از مسلمانان شكایت نموده و فرمود: «به خدا دنیای شما را دوست نمی دارم و از مردان شما بیزارم! درون و بیرونشان را آزمودم و از آنچه كردند ناخشنودم! ... نفرین بر این مكّاران... وای بر آنان! چرا نگذاشتند حق، در مركز خود قرار یابد و خلافت بر پایه های نبوت استوار ماند؟»[3]
در برخی از روایات و متون تاریخی تصریح شده است كه حضرت زهرا(سلام الله علیها) وصیت نمود كه ابابكر و عمر در تشییع جنازه او شركت نكنند.
1) در همین کتاب الطبقات که روایتی مبنی بر نماز ابوبکر آورده، آمده است: از امام صادق(علیه السلام) سؤال شد كه چرا حضرت زهرا(سلام الله علیها) شبانه دفن شد؟ حضرت فرمود: «لانّها أوصت أن لا یصلّی علیها الرّجلان العربیان؛[4] حضرت زهرا(سلام الله علیها) وصیت نمود كه آن دو مرد (ابوبكر و عمر) بر او نماز نخوانند»
2) محمد بن اسماعیل بخاری در کتابش از عایشه نقل می کند که «فوجدت فاطمة علی ابی بكر فی ذلك فهجرته فلم تكلمه حتی توفیت و عاشت بعد النبی سته اشهر ، فلما توفیت دفنها زوجها علی لیلا و لم یؤذن بها ابوبكر[5]حضرت زهرا(سلامالله عليها) ابوبکر را به خاطر ماجراي فدک ترک کرد و با او صحبت نکرد تا وفات يافت و بعد از پيامبر اکرم شش ماه زندگي کرد و وقتي وفات نمود، همسرش علي(عليهالسلام) او را شبانه دفن کرد و به ابوبکر اجازه نداد در تشييع و تدفين او شرکت کند.»
همین روایت در صحیح مسلم و الکامل ابن اثیر و مصنف ابن ابی شیبه نیز آمده است.[6]
3) بلاذري در انساب الاشراف آورده است: «علي(سلامالله عليه) و اسماء، فاطمه(عليهاالسلام) را غسل دادند. چرا که خود او اينچنين وصيت نموده بود و ابوبکر و عمر از فوتش خبر نداشتند و علي عليهالسلام فاطمه را شبانه دفن نمود.»[7]
4) ابن ابی الحدید می گوید: «وَ الصَّحیحُ عِندِی اَنـَّها ماتَتْ وَ هِیَ واجِدَةٌ عَلی اَبی بَکْرٍ وَ عُمَرَ وَ اَنـَّها اَوْصَتْ اَلا یُصَلِّیا عَلَیْها...[8] آنچه از نظر من صحیح می باشد این است که فاطمه از دنیا رفت در حالی که بر ابوبکر و عمر غضبناک بود و وصیّت نمود که آن دو بر جنازه وی نماز نخوانند»
در روایتی دیگر از بخاری آمده است که حضرت زهرا به شدت از دست ابوبکر عمر ناراحت بود و هرگز با آنها آشتی نکرد. بخاری در این رابطه می گوید: «فَغَضِبَت فاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اللهِ، فَهَجَرَتْ اَبابَکْرٍ فَلَمْ تَزَلْ مُهاجِرَتُهُ حَتّی تُوُفِّیَتْ.[9] فاطمه بر ابوبکر غضبناک شد و با او قطع رابطه کرد و این قطع رابطه و قهر وی تا وفاتش ادامه یافت»پس طبق نقل بخاری حضرت زهرا سلام الله علیها ، در حالی این دنیا را ترک فرمودند که شدیداً از دست خلیفه اول ناراضی و غضبناک بوده ، و با او قطع رابطه کردند. آیا با این کدورت عمیقی که بین حضرت و ابابکر بود، می توان قبول کرد که حضرت علی نماز همسرش را به خلیفه اول بسپرد؟
از طرفی دیگر از نظر فقه سنّی و شیعه امامت نماز جنازه حق جانشین واقعی رسول خداست. چنانکه در فروع کافی آمده است: «عن ابی عبدالله علیهالسلام قال: إذا حضر الإمام الجنازه فهو أحق الناس بالصلاه علیها»[10] امام جعفرصادق(علیه السلام) فرمود: وقتی امام، بر جنازه حاضر باشد از همه مستحقتر به امامت نماز است.
بنابراین، با این وصیت، حضرت زهرا(سلام الله علیها) خواست نارضایتی خود از مردم، به ویژه ابابكر و عمر اعلام نموده و افكار عمومی را در طول تاریخ به این نكته جلب كند كه دختر پیامبر از برخی مسلمانان راضی نبوده و دستگاه حكومت نسبت به خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) ستم روا داشته است. هم چنین از این طریق، مظلومیت همسرش حضرت علی(علیه السلام)، و غصب خلافت او و غصب فدك همیشه در اذهان زنده بماند.
پینوشت:
[1]. الطبقات الکبری، ابنسعد، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج8، ص19
[2]. السننالکبری، بیهقی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج4، ص129
[3]. المناقب، ابن شهر آشوب، موسسة الاعلمی، بیروت: ج1، ص504
[4]. الطبقات الکبری، ابنسعد، دارالکتب العلمیة، بیروت:ج8، ص18
[5]. صحیح بخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج5، ص177
[6]. صحيح مسلم، مسلم نیشابوری، دارالفکر، بیروت: ج3، ص1380.
الکامل في التاريخ، ابن اثیر، دارالعلم، بیروت: ج2، ص126
المصنف، محمد بن ابي شيبه، درالکتب العلمیة، بیروت: ج4، ص141
[7]. انساب الاشراف، بلاذری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص405
[8]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، دارالعلم، بیروت: ج6، ص50
[9]. صحیح بخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، دارالکتب العلمیة، بیروت، ج 3، ص 1126، ح2926، باب فَرْضِ الْخُمُسِ
[10]. فروع کافی، کلینی، قم مکتبه اسلامی، ج1، ص93
افزودن نظر جدید