انکار خرقه توسط جنید بغدادی

  • 1396/11/16 - 09:51
خرقه یکی از مستحسنات صوفیه است که در این مسلک از اهمیت بسزایی برخوردار است. در نیمه دوم قرن پنجم، سنت خرقه‌پوشی در میان صوفیه رایج بوده است. با این وجود برخی از صوفیه زیر بار خرقه‌پوشیدن نرفته و آن را انکار کرده‌اند. جنید بغدادی که سرسلسله اکثر فرقه‌های صوفیه است، از جمله کسانی است که معتقد است خرقه‌ اعتباری ندارد.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- خرقه، لباسِ پیراهن مانند و جلو بسته‌ ایست که سالکان صوفی مسلک به نشانه ورود به طریقت از دست پیر می‌پوشیده‌اند و آداب و ادبیات خاص خود را داشته است. در نیمه دوم قرن پنجم، سنت خرقه‌پوشی در میان صوفیه رایج بوده است. البته هجویری از گروهی نیز یاد کرده که «در هست و نیست لباس تکلف نکرده‌اند» و خود را نیز از این دسته دانسته است. [این کیمیای هستی، ص ۷۸]
با وجود اینکه خرقه در میان صوفیه جایگاه خاصی دارد، اما برخی از صوفیان خرقه را انکار کرده‌اند. یکی از مهمترین کسانی که منکر خرقه‌پوشی شده است، جنید بغدادی است. «نقل است که جنید به رسم علما لباس می‌پوشید. اصحاب به او گفتند ای پیر طریقت چه می‌شود که به خاطر اصحاب (صوفیان)، لباس مرقع بپوشی؟ گفت اگر بدانم که بواسطه مرقع پوشیدن کاری برآید، از آهن و آتش لباسی می‌سازم و بر تن می‌کنم؛ ولیکن هر ساعت در باطن ما ندا می‌کنند که "لیس الاعتبار بالخرقه، انما الاعتبار بالحرقه.[بحث در آثار و افکار و احوال حافظ، ص 608] اعتبار به خرقه نیست، بلکه به آتش دل است.»
بنابراین هرچند بیشتر صوفیه بر خرقه و خرقه‌پوشی اصرار داشته و دارند، اما شخصیتی همانند جنید بغدادی که طریقه‌های مختلف صوفی سند خرقه خود را به او می‌رسانند، منکر خرقه و خرقه‌پوشی است.

پی‌نوشت:
شفیعی کدکنی محمدرضا، این کیمیای هستی، به کوشش ولی‌الله درودیان، تبریز، 1385، ص ۷۸
غنی قاسم، بحث در آثار و افکار و احوال حافظ، هرمس، تهران، ج 2، ص 608

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.