پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- شاهدبازی و نظربازی صوفیه که از عقاید انحرافی ایشان می‌باشد، در سماع تبلور پیدا می‌کند. «اوحد الدین کرمانی از مشایخ بزرگ قرن هفتم، چون در سماع گرم می‌شد، پیراهن امردان (نوجوانان زیبا روی) را چاک می‌کرد و سینه به سینه ایشان باز می‌نهاد.»[نفحات الانس، ص 588] حال باید ببینیم مگر چاک کردن پیراهن امردان موضوعیتی در امر هدایت دارد که او این کار را می‌کرده است؟!

 همچنین روزبهان بقلی در کتاب "الانوار فی کشف الاسرار" درباره شرایط سماع می گوید: «قوال باید خوب روی باشد. زیرا عارفان در مجمع سماع برای ترویج قلوب به سه چیز نیازمندند: روایح طیبه، وجه صبیح (خوبرو و سفیدرنگ) و صورت ملیح (سبزه و نمکین).» [نقد صوفی، ص 200] همین‌طور وجود خوبرویان چه دخلی به بحث هدایت داشته و چگونه انسان از طریق نگاه کردن به خوب‌رویان، به خدا می‌رسد؟ چرا باید در حال بی‌خودی سماع کنندگان به خوب‌رویان نگاه کنند؟ این دیدگاه مستهجن و سلوک‌های پوشالینی است که برخی از صوفیه برای رسیدن به خدا از آنها استفاده می‌کنند.

پی‌نوشت:
جامی عبدالرحمن بن احمد، نفحات الانس، تهران، نشر سعدی، 1366، ص 588
یوسف‌پور محمدکاظم، نقد صوفی، روزنه، تهران، 1391، ص 200