یکی از موضوعات و مسائل اختلافی میان مسلمانان و وهابیان، مسأله تبرک جستن به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و صالحان و آثار به جا مانده از آنان است. مسلمانان در طول تاریخ، به زیارت قبور انبیا، صالحان و علما رفته و با بوسیدن، دست‌کشیدن و گذاشتن صورت بر روی قبور، انبیا، صالحان و علمای خود احترام گذاشته و به آن‌ها تبرک جسته‌اند اما ابن‌تیمیه و اتباع وی این اعمال را حرام دانسته و مسلمانان را به شرک و کفر متهم می‌کنند و آنان را «قبورین» و «عبادت کنندگان قبرها» می‌نامند.

وهابیان اعمال و  رفتار مسلمانان را به رفتار مردم دوران جاهلیت با بت‌های خود، تشبیه کرده و مسلمانان را همانند مشرکین صدر اسلام می‌دانند. ابن‌تیمیه بوسیدن و دست کشیدن بر روی قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و قبور سایر انبیا (علیهم السّلام)، صالحین، صحابه و اهل‌بیت (علیهم السّلام) را جایز ندانسته و این مطلب را به تمامی علما نسبت می‌دهد.[1]

این در حالی است که با مراجعه به تاریخ و مطالعه آن به موارد بی‌شماری از تبرک مسلمانان به صالحان در حال حیاتشان برخورد می‌کنیم که نشان از سیره مستمره مسلمانان در طول تاریخ دارد.که ما نیز از باب نمونه به چند مورد از این‌گونه تبرک‌ها اشاره می‌نماییم.

- تبرک به پیراهن امام سجاد (علیه السّلام)؛ کمیت بن زید اسدی کوفی شاعر معروف عرب، خدمت امام سجاد (علیه السّلام) رسید و عرض کرد: اشعاری را در مدح شما سروده‌ام این اشعار باعث خوشحالی رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) و نجات من در روز قیامت باشد. امام سجاد (علیه السّلام) تمامی اهالی منزل، غلامان و خادمان خود را جمع کرد و کمیت اشعاری را که سروده بود، خواند. پس از پایان اشعار کمیت، امام سجاد (علیه السّلام) چهارصد هزار درهم به عنوان پاداش به کمیت داد و فرمود: ما از دادن اجر و پاداش اشعار تو عاجزیم اما مطمئنم خدا و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) عاجز نیستند و اجر و پاداش خوبی به تو خواهند داد. کمیت از گرفتن درهم‌ها خودداری کرد و به امام سجاد (علیه السّلام) عرض کرد: من برای مدح شما پول نمی‌گیرم و امیدوارم این اشعار وسیله نجات من در روز قیامت باشد اما اگر دوست دارید هدیه‌ای به من بدهید، لباسی را که بر تن دارید بدهید تا به آن تبرک بجویم و باعث برکت زندگی من باشد. امام سجاد (علیه السّلام) خواسته کمیت را پذیرفت و لباس خودش را از تن بیرون آورد و به کمیت داد و دستور داد جبّه‌ای را هم که در آن نماز می‌خواندند، به کمیت بدهند و سپس در حق کمیت دعا کرد.[2]

- تبرک به معروف کرخی؛ ابومحفوظ معروف بن فیرزان  کرخی از عباد و زهاد عراق، در سال 200 هجری قمری در بغداد از دنیا رفته است و در مقبره باب الدیر بغداد به خاک سپرده شده است. مردم و عرفا در زمان حیات او به دیدن وی می‌رفتند و به او تبرک می‌جستند.[3]

- تبرک احمد بن حنبل به پیراهن شافعی؛ احمد بن حنبل پیراهن شافعی را شست و به خاطر تعظیم و احترام به علم، از آبی که پیراهن شافعی را در آن شسته بود، نوشید.[4]

پی‌نوشت:

[1]. «اتفق العلماء علی أنّ من زار قبر النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) أو قبر غیره من الأنبیاء و الصالحین ـ الصحابة و أهل البیت و غیرهم ـ أنّه لا یتمسح به و لا یقبله، بل لیس فی الدنیا من الجمادات ما یشرع تقبیلها إلّا الحجر الأسود.» مجموعة الفتاوی، ابن‌تیمیه حرّانی، مؤسسه دار الوفا، 27، ص 48.
[2]. «أتی الکمیت بن زید إلی علی بن الحسین (علیهما السّلام)، فقال له: إنّی مدحتکم بما أرجوا أن یکون وسیلة عند رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) یوم القیامة، فاسمعه. فوجّه علی بن الحسین (علیهما السّلام)، فجمع أهله و موالیه، ثمّ أنشده... .» تاریخ دمشق الکبیر، ابن عساکر، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 53، ص 180.
[3]. «یتبرک بلقائه العارفون» تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، دار الکتب العلمیة، بیروت، ج 13، ص 199. 
[4]. «روینا الإمام أحمد بن حنبل أنّه غسل قمیصا للشافعی و شرب الماء الذی غسله به.» عمدة القاری، عینی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 9، ص 241.