پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ احادیث زیادی در کتب و منابع روایی شیعه و سنی آمده است که هر کس شهادتین را بر زبان جاری کند مسلمان است و خون و جان و مالش در امان است. متأسفانه برخی از متعصبین اهل سنت پا را فراتر نهاده و بر خلاف قوانین اسلام گفته‌اند کسی که خلفا یا صحابه را ساب کند کافر است. مثلا ابن تیمیه آورده است که هر کس ابوبکر، عمر، علی و عثمان را سب کند کافر است. همچنین هر کس یکی از صحابه را سب کند کافر است.[1] چنین فتوایی از سوی اهل سنت صحیح نیست. زیرا اولا احادیث صریحی وجود دارد که اسلام، فقط شهادتین است. ثانیا اگر سب صحابه موجب کفر شود، خود صحابه نیز باید کافر باشند زیرا بسیاری از صحابه یکدیگر را سب کرده‌اند.
سب صحابه موجب کفر نمی‌شود چون در هیچ یک از احادیث صحیح نیامده است که سب صحابه و خلفا موجب کفر می‌شود. در صحیح بخاری که از مهمترین کتب روایی اهل سنت است، در این باره آمده است که پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ُامِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاسَ حَتَّى يَقُولُوا: لاَ إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، فَمَنْ قَالَهَا فَقَدْ عَصَمَ مِنِّي مَالَهُ وَنَفْسَهُ إِلَّا بِحَقِّهِ، وَحِسَابُهُ عَلَى اللَّه [2] مامور شدم که با کفار جهاد و مبارزه کنم تا اینکه شهادتین را بر زبان جاری کنند و نماز برپا دارند و زکات بدهند در آن صورت خونشان مصون و اموالشان محفوظ خواهند ماند، مگر اینکه به سبب عملکرد آنها-مثلا مرتد شوند- ازاین قاعده مصونیت –خون و مال- خارج شوند». همانگونه که در این روایت مشاهده می کنید رسول اکرم، فقط شهادتین را برای اسلام کافی می داند و حضرت در هیچ جا نفرموده است که اضافه بر این موارد احترام به شیخین و سب نکردن آنها نیز شرط است.
همچنین سب صحابه باعث کفر نخواهد شد، چون اگر چنین حکمی صادق باشد، باید بسیاری از صحابه کافر باشند زیرا یکدیگر را سب کرده‌اند. مثلا در روایتی آمده است که عمار و خالد دو تن از صحابه رسول خدا در حضور رسول الله یکدیگر را سب کردند و حضرت نفرمود که سبّ شما باعث کفر می‌شود.[3]
یا عمر بن خطاب در حضور پیامبر، یکی از اصحاب پیامبر به نام حاطب را با لقب منافق خواند[4] ولی هیچ کس نگفت که سبّ خلیفه دوم موجب کفر او شده است. همچنین عایشه علنا عثمان را سب کرده و می‌گفت این پیر خرفت را که کافر شده است بکشید.[5] اما هیچ کس نگفت که عایشه کافر شده است!
بنابراین باید گفت که سب صحابه و خلفا موجب کفر نمی‌شود. زیرا اگر سب باعث کفر شود صحابه اولین کفار به شمار می‌روند در حالی که هیچ کس چنین سخنی را نگفته است.

پی‌نوشت:

[1] . ابن تیمیه، لاستغاثة في الرد على البكري، مكتبة دار المنهاج للنشر والتوزيع، الرياض - المملكة العربية السعودية، چاپ اول، ریاض 1426ق، ص: 392
[2]  . بخاري، محمّد بن اسماعيل (م 256)، صحيح بخاري، تحقيق: محمد زهير بن ناصر، دار طوق النجاة، چاپ اوّل، 1422ق، ج2، ص105، ح1399.
[3]  . ثعلبی، الكشف و البيان عن تفسير القرآن، ‏ دار إحياء التراث العربي‏، بیروت 1422، ج3، ص335. «قال فاستبّ عمار وخالد أمام النبي  صلى الله عليه وسلم  فأغلظ عمار لخالد وغضب خالد وقال يا رسول الله اتدع هذا العبد يسبني فوالله لولا أنت ما سبّني عمار وكان عمار مولى لهاشم بن المغيرة فقال رسول الله  صلى الله عليه وسلم    يا خالد كف عن عمار فإنه من يسبّ عماراً يسبّه الله ومن يبغض عماراً يبغضه الله» عمار و خالد در نزد رسول خدا يکديگر را مورد سب قرار دادند ؛ عمار براي خالد درشتي کرده و خالد عصباني شد و گفت : اي رسول خدا آيا اين بنده من را سب کند ؟ قسم به خدا که اگر شما نبودي او من را سب نمي کرد – و عمار قبل از اسلام از غلامان يکي از بستگان خالد بود – پس رسول خدا فرمودند  : اي خالد دست از عمار بردار ؛ قسم به خدا هر کس او را سب کند خدا را سب کرده است و هرکس او را به خشم آورد خدا از او خشمگين خواهد شد.
[4]  . الکبائر، ذهبی، دار الندوه الجدیده، بیروت، لبنان، ص219
[5]  . شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، کتابخانه آیت الله نجفی مرعشی، قم، ایران،(1304ق)، ج2 ص77.