ابن الحاج از علما و فقهای بزرگ مذهب مالکیه در قرن هشتم هجری است. وی در رابطه با توسل به صالحین چنین می‌گوید: «ثُمَّ يَتَوَسَّلُ بِأَهْلِ تِلْكَ الْمَقَابِرِ أَعْنِي بِالصَّالِحِينَ مِنْهُمْ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَمَغْفِرَةِ ذُنُوبِهِ، ثُمَّ ... وَيَجْأَرُ إلَى اللَّهِ تَعَالَى بِالدُّعَاءِ عِنْدَهُمْ وَيُكْثِرُ التَّوَسُّلَ بِهِمْ إلَى اللَّهِ تَعَالَى؛ لِأَنَّهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى اجْتَبَاهُمْ وَشَرَّفَهُمْ وَكَرَّمَهُمْ فَكَمَا نَفَعَ بِهِمْ فِي الدُّنْيَا فَفِي الْآخِرَةِ أَكْثَرُ، فَمَنْ أَرَادَ حَاجَةً فَلْيَذْهَبْ إلَيْهِمْ وَيَتَوَسَّلُ بِهِمْ، فَإِنَّهُمْ الْوَاسِطَةُ بَيْنَ اللَّهِ تَعَالَى وَخَلْقِه؛ سپس متوسل می‌شود به صاحبان قبور از صلحاء برای برآورده شدن حاجاتش و بخشش گناهانش... و در نزد قبور تا حد امکان دعا می‌کند و با واسطه قبور صلحاء به خداوند متوسل می‌شود. زیرا خداوند این اشخاص را برگزیده و شرافت و کرامت داده است. پس همان‌گونه که این صلحاء در دنیا قادر به انجام حاجات بودند، در آخرت قدرتشان بیشتر است. پس هر کس می‌خواهد حاجتش برآورده شود، پس به کنار قبور این‌ها برود و به آنان متوسل شود، زیرا آنان واسطه بین خدا و خلق هستند.»[المدخل لابن الحاج، ج1، ص255]
این سخن یک عالم مالکی است، که نشان می‌دهد توسل به قبور صلحاء جزء عقاید مسلمین است؛ ولی متأسفانه سلفیه و وهابیت به پیروی از ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب، توسل به صلحاء را شرک بزرگ می‌دانند.[کتاب التوحید، ص24-25]

پی ‌نوشت:

ابن الحاج، محمّد بن محمّد (م 737) المدخل، دار التراث، بيروت، ج1، ص255.
محمد بن عبدالوهاب، کتاب التوحید، محقق: عبدالعزیز بن عبدالرحمن السعید، ناشر:  جامعة الأمام محمد بن سعود، الرياض، المملكة العربية السعودية، ص24-25