تقیه؛ توجیه مذهب سران صوفیه

  • 1396/06/25 - 10:45
یکی از توجیهات فرقه‌ صوفیه، درباره‌ی مذهب سران خود، که مذهبی غیر شیعه داشتند، ادعای تقیه است تا رسوائی برملاشدن سنی بودن آنان را رفع کنند، چنان‌چه در مورد مذهب جنید بغدادی که رجال‌شناسان، سنّی‌بودن وی را مسلم دانسته‌اند، گفته‌اند که جنید به تقیه و پنهان‌کردن عقیده‌ی خود از دیگران رفتار می‌کرد.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از روش‌های صوفیان در انتخاب مذهب، این است که مذهب فرقه‌ای خود را به مذهب جامعه‌ای که در آن فعالیت دارند نسبت می‌دهند. یعنی اگر مذهب جامعه‌ای، شیعه بود، گویند ما هم شیعه‌ایم و اگر مذهب آن جامعه تسنن بود، گویند ما هم سنی هستیم. حال در جامعه امروز، این صوفیان که خود را شیعه می‌دانند، برای رفع رسوایی مذهب بعضی از سران سلسله خود، که مذهبی غیر شیعه داشتند، مذهب آنان را حمل بر تقیه می‌کنند. یکی از سران صوفی که در بین صوفیان به انجام تقیه معروف است، جنید بغدادی بوده و کامل مصطفی الشیبی که اصرار بر شیعه‌بودنِ تصوف دارد، ادعا می‌کند: «جنید بغدادی به تقیه رفتار می‌کرد و عقیده‌ی خود را از دیگران پنهان می‌کرد.» [ تصوف و تشیع، ص98] در حالی که این تقیه و پنهان‌کاری جنید، به طرز لباس پوشیدن او باز می‌گردد که لباس فقهای عصر خود را به‌جای خرقه‌پوشی استفاده می‌کرد. چنان‌چه در اعتراض شاگردان در این‌باره می‌گفت: «اگر بدانم که از مُرقع (خرقه)، کاری بر می‌آید از آهن و آتش، لباس ساخته و می‌پوشیدم.» [داستان عشق پیران، ص207] درواقع تقیه جنید، پنهان‌کردن درویشی است نه پنهان‌کردن شیعه‌بودنش، چون رجال‌شناسان اسلامی أعم از شیعه و سنی، جنید بغدادی را سنی مسلّم دانسته‌اند.

پی‌نوشت:
کامل مصطفی الشیبی، همبستگی میان تصوف و تشیع، ترجمه علی‌اکبر شهابی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1354، ص 98
علی فرخی، داستان عشق پیران، تهران، نشر نخل دانش،چاپ اول،1387، ص207

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.