رؤیا، استنادی به حقیقت؟
یکی از مباحثی که مدعی یمانی (احمد اسماعیل)، بر آن استناد میکند، مبحث رؤیا است. به این ترتیب که شخص خواب را حجت خود قرار میدهد تا به این طریق به حقیقت برسد. ولی سؤالی که مطرح است این است که آیا عقل و شرع اجازه میدهد تا دین خود را برپایهی رؤیا بنا کنیم؟
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکیاز روشهایی که همهی مدعیان برای اثبات حقانیت خود به آن پناه میبرند، رجوع به رؤیاست و احمد اسماعیل نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ بلکه بر دیگران پیشی گرفته است. در جزوهی ادلهی جامع دعوت یمانی دراینباره چنین آمده است: «یکی دیگر از راههای شناخت حجتهای الهی در هر زمان، وحی الهی بهوسیلهی رؤیاهای صادقانه به مؤمنان همان زمان بوده است و در خصوص یمانی نیز آیات و روایات متعددی است که یکی از روشهای شناخت حجت خدا در آخرالزمان را رؤیای صادقه ذکر نمودهاند و تاکنون بیش از هزاران رؤیای صادقه برای حقانیت یمانی توسط مؤمنین دیده شده است.»[1] پس از ذکر برخی از آیات که دربارهی رؤیا وارد شده نیز چنین آمده است: «رؤیا راهی است که خدا با آن، همهی بندگان و انبیا و رسل سخن میگوید؛ چه از اولیای خدا باشند و چه از دشمنان، چه مؤمن و چه کافر. خدا به فرعون کافر مصر وحی کرد از طریق رؤیایی که یوسف(علیهالسلام) با استفاده از آن، اقتصاد دولت را بنا نهاد.»[2] پیروان احمد اسماعیل ادعا کردند در خصوص یمانی، آیات فراوانی دلالت دارند که یکی از راههای شناخت، رؤیاست ولی فقط توانستند یک آیه برای این امر ذکر کنند و آن آیهی 53 سورهی فصلت است که براین دلالت دارد که خداوند آیات خود را در آفاق و انفس به مردم نشان میدهد تا برای آنان معلوم شود خداوند حق است. در ذیل این آیهی مبارکه، از امام صادق(علیهالسلام) نقل شده است که منظور از آشکار شدن حق، خروج قائم(عجلاللهتعالیفرجه) است که حق است و مردم، حتماً آن را خواهند دید.[3]
پیروان احمد اسماعیل با دو تأویل، این آیه را دلیل ادعای خود میدانند؛ نخست اینکه، منظور از نشان دادن آیات در انفس، دیدن رؤیاست و دیگر اینکه منظور از قائم در روایات امام باقر(علیهالسلام)، یمانی، یعنی احمد اسماعیل است؛ نه امام مهدی(عجلاللهتعالیفرجه). هیچیک از این دو تأویل صحیح نیست؛ زیرا اولا؛ اگر بپذیریم لفظ قائم دربارهی مهدی اول یا همان یمانی نیز بهکار رفته، این کاربرد باید با قرینه همراه باشد؛ در غیر این صورت منظور از آن، امام زمان(عجلاللهتعالیفرجه) است و در این روایت نیز هیچ قرینهای به کار نرفته است. بنابراین تأویل دوم صحیح نیست. ثانیاً؛ همان روایاتی که امام مهدی(عجلاللهتعالیفرجه) را مصداق این آیه میدانند، مصداق نشان دادن آیات در انفس را نیز معنا کرده و منظور از آن را مسخ شدن برخی افراد پیش از ظهور میدانند.[4]
نکتهی جالب و شگفتانگیز، این است که خود همان جزوه به روایات امام صادق(علیهالسلام) که مسخ را مصداق دیدن آیات در انفس معرفی کرده، اشاره دارد؛ ولی با این حال، رؤیا را بهعنوان مصداق آن ذکر کرده است.[5]
پینوشت:
[1] . طرفداران احمد اسماعیل، ادلهی جامعه دعوت یمانی آلمحمد (جزوه)، بیتا، بیجا، بینا، ص 55.
[2] . همان، ص 57.
[3] . شیخ کلینی، ، اصول کافی، ج 8، نشر دارالکتب اسلامی، 1362، ص 381.
[4] . استر آبادی، تاویل الآیات الظاهرة، ج 2، نشر جامعه مدرسین، 1409ق، ص 541.
[5] . حسین حجامی، جریانهای انحرافی مهدویت، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ص 305.
افزودن نظر جدید