پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در سالیان اخیر و در ایام شهادت مظلومانه یگانه دختر رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، شبهاتی از سوی وهابیت و برخی دشمنان اهل‌بیت (علیهم السلام) مطرح و در بین مردم تکثیر می‌گردد، که هدفشان از این کار سرپوش گذاشتن به عمق فاجعه شهادت آن بانوی مخدره است.
با اندکی مطالعه و تحقیق، می‌توان به پوچ بودن این شبهات پی برد و می‌شود با استناد به منابع مورد قبولشان به آن‌ها پاسخ گفت.
یکی از این شبهات پیش پا افتاده و سست، این است که در زمان رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) خانه‌های مردم، درب نداشته، بلکه دارای حصیر و یا پرده بوده است. لذا ادعای شیعه مبنی بر پشت درب قرار گرفتن حضرت زهرا (سلام الله علیها) و سوزاندن آن درب توسط خلیفه دوم، باطل و دروغ است.

در پاسخ به این شبهه، هم می‌توان به آیات قرآن تمسک کرد و هم به روایاتی که در کتب معتبر اهل‌سنت آمده است.
این‌که گفته می‌شود، خانه‌های مدینه درب نداشته است، خلاف نص و تصریح قرآن کریم است. خداوند در چند مورد به بیان آداب ورود به خانه‌ها اشاره کرده است.
1) خداوند در آیه‌ای از سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «َیسئَلُونَکَ عَنِ الأَهِلَّةِ قُل هِيَ مَواقيتُ لِلنَّاسِ وَ الحَجِّ وَ لَيسَ البِرُّ بِأَن تَأتُوا البُيُوتَ مِن ظُهُورِها وَ لکِنَّ البِرَّ مَنِ اتَّقي‏ وَ أتُوا البُيُوتَ مِن أَبوابِها وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُم تُفلِحُونَ.[بقره/189] از تو حکمت هلال‌هاى ماه را مى‌پرسند، بگو: آن‌ها گاه‌شمارهایى براى مردم و مراسم حج هستند، و نیکى آن نیست که پس از بستنِ احرام حج، از پشتِ خانه‌ها، به خانه‌ها درآیید، بلکه نیکى آن است که کسى تقوا پیشه کند. و به خانه‌ها از «دربِ» آن‌ها وارد شوید و از خدا پروا کنید، باشد که سعادتمند شوید.»
2) خداوند در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: «لَیسَ عَلَي الْأَعْمي‏ حَرَجٌ... أن تَأکُلوا مِن بُیوتِکُم وَ بُیوتِ آبائِکُم ... أَو ما مَلَکتُم مَفاتِحَهُ... لَيسَ عَلَيکُم جُناحٌ أَن تَأکُلُوا جَميعاً أَو أَشتاتاً...[نور/61] هیچ گناهی بر شما نیست که از خانه‌های خودتان و نیز پدرانتان، ... و یا خانه‌ای که کلیدش در اختیار شماست، ... به‌طور دسته جمعی و یا جداگانه وارد شوید و غذا بخورید.
در این دو نمونه از آیات قرآن خداوند به درب داشتن خانه‌ها اشاره مستقیم دارد. چگونه می‌شود که خانه‌ای کلید داشته باشد، ولی درب نداشته باشد؟

اما از منظر روایات هم که به این قضیه نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که شبهه مطروحه با بسیاری از روایات منافات دارد.
1) در حديثی که در سنن ابی‌داود آمده است، با صراحت سخن از باز كردن درب اتاق، به‎وسيله كليد شده است و اين نشان مى‌دهد كه حتی اتاق‎های خانه‌ها دارای درب بوده است، چه رسد به ورودی اصلی خانه.
از دُكين بن سعيد نقل شده است که خدمت رسول‌خدا رفتیم و تقاضای غذا کردیم حضرت، به عمربن خطاب فرمود: «يا عُمر اذهب فأَعطِهِم. فارتَقى بنا إلى علِّيَّة فأَخذ المِفتاح مِن حُجزته ففتح.[1] حضرت به عمر فرمود: یا عمر! برو و به آنان غذا بده. عمر ما را به اتاق بالا برد، سپس كليد را از كمربندش بيرون آورد و در را باز كرد.»
در این روایت به‌طور واضح سخن از کلید به میان آمده است و بودن کلید مشروط بر بودن درب است.
2) در روایتی دیگر، مسلم نيشابورى در صحيحش مى‌نويسد: «قَالَ أَبو حُمَيد إِنَّما أُمر بِالأَسقية أَن توكَأ لَيلاً و بِالأَبواب أَن تُغلق لَيلاً.[2] ابوحميد مى‌گويد: پيامبر به ما امر كرد كه شب‌ها ظروف آب را در گوشه‌اى قرار دهيم و نيز دستور داد كه شب‌ هنگام درها را ببنديم.»
3) هم‌چنین ابن‌كثير دمشقى به نقل از حسن بصرى مى‌نويسد: «و كانت حجره من شعر مربوطة بخشب من عرعر قال: و في تاريخ البخاري أن بابه كان يقرع بالاظافير فدل على أنه لم يكن لابوابه حلق.[3] اتاق‌هاى رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از شاخه و چوب عَرعَر بود، که به‌وسيله مو بافته شده بود، و در تاريخ بخارى آمده است: دَرِ خانه پيامبر را با نُوك انگشتان و ناخن‌ها مى‌زدند و اين دلالت بر اين دارد كه حلقه‌هايى براى كوبيدن بر در نداشته است.»
4) یا در برخى از روايات که مربوط به داستان ازدواج فاطمه زهرا و اميرمؤمنان (عليهما السلام) است، آمده است که: «ثم دعا عليّاً فصنع به كما صنع بها ثمَّ دعا له كما دعا لها ثُم قَال قُوما إِلَى بَيتكُما جمع اللَّه بينكما و بارك في نسلكما و أَصلح بالكما ثُم قام فأَغلق عليه بابَه‏.[4] رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم‌)، علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) را احضار نمود و همان عملى را كه با فاطمه (علیها السلام) انجام داده بود، با علی (علیه السلام) نيز انجام داد. آن‌گاه همان دعایى را براى علی (علیه السلام) خواند، كه براى فاطمه (علیها السلام) خوانده بود. سپس به علی و فاطمه (عليهما السّلام) فرمود: برخيزيد به‌سوى خانه خود رويد، خدا شما را نسبت به يك‌ديگر مهربان كند! و به نسل شما بركت دهد! و عاقبت شما را به‌خير نمايد! رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) پس از اين دعاها برخاست و دَرِ خانه را بست.»
5) در روایتی که در صحیح بخاری از عایشه نقل شده است، آمده است که: وقتی خبر شهادت جعفر بن ابی‌طالب و عبدالله بن رواحه را آوردند، رسول‌خدا به زمین نشست و آثار حزن و اندوه در صورتش نمایان شد؛ «وانا اطلع من شق الباب.[5] و من از شکاف درب به رسول خدا می‌نگرستم.»
از مجموع روایات به‌دست می‌آید که خانه‌های آن زمان دارای درب بوده و شبهه مطروحه هیچ پشتوانه محکم روایی و حدیثی ندارد.

پی‌نوشت:

[1]. سنن ابی داوود،ابی داوود سجستانی، دارالفکر، بیروت: ج2، ص527، ح5240
[2]. صحیح مسلم، مسلم بن حجاج، داراحیاءالتراث العربی، بیروت: ج3، ص1593، ح2010، كتاب الأشربة (والاطعمة)، باب فِي شُرْبِ النَّبِيذِ وَتَخْمِيرِ الإِنَاءِ.
[3]. البدایة و النهایة، ابن کثیر، مکتبة المعارف، بیروت: ج3، ص221
[4]. المصنف، عبدالرزاق صنعانی، المکتبة الاسلامی، بیروت: ج5، ص489
المعجم الکبیر، طبراني، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج22، ص412
[5]. صحیح بخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص44

نویسنده: محمد یاسر بیانی