پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بزرگان صوفیه همواره اهتمام زیادی به اعتباردهی و مشروعیت بخشی به فرقه خود داشته‌اند و از ادعای کشف و کرامات، خواب و رؤیا، تأویل و تفسیر به رأی در آیات و روایات و منسوب کردن ائمه اطهار (علیهم‌السلام) به صوفی‌گری استفاده کرده‌اند. کما اینکه در حدیث سازی و تأویل و تحریف روایات، با سوءاستفاده از روایات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) که در آن از واژه "فقر" استفاده شده، بدون هیچ‌گونه دلیلی واژه فقر را به "درویشی" تعبیر کرده‌اند و بدین‌وسیله پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را نیز صوفی خوانده‌اند. چنانچه نسفی می‌گوید: «پیغمبر ما (صلی‌ الله علیه و آله) درویشی اختیار کرده است از جهت آنکه خاصیت‌های درویشی و توانگری را دیده و دانسته است و به امت می‌گوید که هرکه راحت و آسایش می‌خواهد، در دنیا و آخرت باید که درویشی اختیار کند و هرکه تفرقه و پراکندگی و بلا و عذاب می‌خواهد، در دنیا و آخرت باید که توانگری اختیار کند.»[1]
یا در حدیثی از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه وآله) آمده است: «یَدْخُلُ الْفُقَرَاءُ الْجَنَّةَ قَبْلَ الاَغْنِیَاءِ به خمس مِائَةِ عَام[2] فقرا پانصد سال قبل از اغنیا وارد بهشت می‌شوند». حتی صوفیه در تحریفی آشکار واژه فقر در این روایت را به درویشی تعبیر کرده‌اند که: «رسول می‌فرماید که درویشان امّت من پیش از توانگران به پانصد سال در بهشت روند».[3]
صوفیه در کتب خود نیز به‌صورت صریح، فقر پیامبر اکرم (صلی‌ الله علیه و آله) را به درویشی تعبیر کرده‌اند و می‌گویند: «ای درویش اگر این مقام بزرگ نبود، پیغمبر ما (صلی‌ الله علیه و آله) به این مقام افتخار نمی‌کرد و نمی‌فرمود که: «الفقر فخری» و اگر این مقام بزرگ نبود، پیغمبر از خدا این مقام را نمی‌خواست "اللّهمّ احینی مسکینا و احشرنی فی زمرة المساکین."»[4] صوفیه در تمام این موارد واژه فقر را تحریف و از آن  تعبیر به درویشی کرده‌اند، حال آنکه هیچ سند و دلالتی بر مراد بودن از واژه فقر بر درویشی وجود ندارد. صوفیه در حالی به برخی از این روایات استدلال می‌کنند که در کتب معتبر حدیثی شیعه آورده نشده‌اند. اما درواقع اگر بپذیریم که مراد از فقر در این روایات، درویش و درویشی است، پس باید بپذیریم که مراد از فقر در تمام روایات دیگر نیز باید درویش و درویشی باشد و این درحالی‌ است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در موارد زیادی فقر را مذمت کرده‌اند و در روایتی می‌فرمایند: «لولا رَحمَهُ ربِّی علَی فُقَراءِاُمَّتِی کادَ الفَقرُ یَکونُ کُفرا.[5] اگر رحمت پروردگار من به فقراى امّت من نبود، نزدیک بود که فقر به کفر بینجامد.» حال اگر طبق رویه سابق صوفیه در تعبیر از فقر به درویشی بخواهیم عمل کنیم باید بگوییم که طبق این روایت نیز درویش و درویشی نزدیک است که به کفر بیانجامد. یا در جایی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «اللّهُمّ إنّی أعوذُ بکَ مِن الکُفرِ والفَقرِ، فقالَ رجُلٌ: أیَعدِلانِ؟ قالَ: نَعَم.[6] بار خدایا! من از کفر و فقر به تو پناه می‌برم. مردی عرض کرد: آیا این دو با هم برابرند؟ فرمود: آری.» حال در اینجا اگر منظور از فقر، درویشی باشد باید گفت که درویشی هم با کفر برابر است و حضرت نیز از دست این کفر و درویشی به خداوند متعال پناه برده است.

پی‌نوشت:

[1]. نسفی، عزیزالدین، انسان کامل، تصحیح ماریژان موله، تهران، انستیتو ایران و فرانسه، 1341، ص 329
[2]. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، انتشارات دار احیاء التراث العربی، لبنان، جلد 69، ص 48
[3]. نسفی، عزیزالدین، انسان کامل، تصحیح ماریژان موله، تهران، انستیتو ایران و فرانسه، 1341، ص 330
[4]. همان، ص 331
[5]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح غفاری و آخوندی، نشر دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1407 ق، ج 2، ص 30، حدیث 4
[6]. محمدی ری‌شهری، محمد، منتخب میزان الحکمه، ترجمه شیخی، نشر دارالحدیث، قم، 1392، ص 448