پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ عزاداری و مرثیه‌سرایی از صدر اسلام معمول و مرسوم بوده، هر گروه و طایفه‌ای براساس آداب و فرهنگ خاص خود، تا آن‌جایی که در شرع مقدس مشروع است، اجازه داده شده تا سوگواری کنند. لذا از ره‌آورد این سوگواری‌ها، فرق دیگر اسلامی یعنی اهل سنت و جماعت نیز به نوبه خود به اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) هم علاقمند هستند و هم به مرثیه‌خوانی و برگزاری مجالس عزا در جهت تکریم و بزرگداشت خاطره عاشورا مبادرت می‌ورزند، هر چند برخی از فرق نوظهور به مانند فرقه ضاله وهابیت مایل نیستند، این‌گونه مجالس برگزار شود و آن را مخالف با شرع می‌دانند، لذا سعی می‌کنند به هر طریق ممکن از آن جلوگیری کنند و در این راه از هیچ کوششی دریغ نمی‌کنند. اما چون اهل سنت خود را محبّ اهل بیت پیامبر اکرم می‌دانند، پس هم عزاداری برپا می‌کنند و هم در مجالس سوگواری سالار شهیدان شرکت می‌کنند و خود را جدای از اهل بیت پیامبر اکرم نمی‌دانند.
ما در این نوشتار اشاره‌ای مختصر به نقل سخن بزرگان اهل سنتی می‌اندازیم که در روز عاشورا به عزاداری می‌پرداخته‌اند.
عبدالجلیل رازی در کتاب النقض خود که به سال (560 هجری) تالیف شده،  نام گروهی از واعظان مشهور و نامی اهل سنت را که در عزاداری شهدای کربلا، از روی صدق و اخلاص می‌گریستند، ذکر کرده است. از گفته ایشان این‌طور برداشت می‌شود، که جز بعضی از افراد متعصب، دیگر مسلمانان اعم از شیعه و سنّی از ظلمی که بر خاندان رسول خدا و نوادگان آن حضرت رفته است، تاثر و ناراحتی خود را ابراز می‌داشته‌اند. او در قسمتی از این کتاب می‌نویسد: «و شیعه بدین جزع و فزع مخصوص نیستند، در همه بلاد، اصحاب شافعی و بوحنیفه و فحول علما و بزرگان همانند غزنوی، خجندی، ماشاده، مجد همدانی، سمعانیان، ابوالمعالی جوینی، نزاری و... علمای رفته و باقیان از فریقین در موسم عاشورا این تعزیت، با جزع و نوحه و زاری داشته‌اند و بر شهدای کربلا می‌گریسته‌اند...»[1]
خوارزمی در کتاب مقتل الحسین خود شعری را از جوهری می‌آورد که در آن شعر خطاب به آل پیامبر می‌گوید:
                 «الا یا اهل عاشورا یا لهفی علی‌ الدین............... خذوا حدادکم یا آل یاسین
                 الیوم شقق جیب الدین و انتهبت.................... بنات احمد نهب الروم و الصین.[2]
ای عاشورائیان! روز دهم محرم، روز دریغ و افسوس بر دین اسلام است. ای آل یاسین! جامه اندوه بپوشید و ترک زینت کنید. روز عاشورا، گریبان دین پاره شد و دختران پیامبر همانند کفار روم و چین غارت شدند.»
و هم‌چنین عبدالجلیل رازی در همین کتاب النقض خود به یک تفاوت بسیار مهم در تعزیت و ماتم بین سه خلیفه اول و امام حسین (علیه السلام) اشاره می‌کند و می‌نویسد: «... سنت غلط در جایی بدعت بود که بر علی و حسین (علیهماالسلام) لعنت کنند و بر معاویه و یزید درود و صلوات بفرستند... و آن‌چه تعزیت عمر و بوبکر و عثمان ندارد، از آن جهت است، که ظلم در این‌جا صریح‌تر و بلیغ‌تر است و در اخبار و روایت وارد شده است و اگر خواجه بر عثمان نوحه نکند، از آن نکند که کشندگان او مهاجر و انصارند، اما این‌جا کشندگان حسین پسر پیامبر مروانی و سفیانی و اموی هستند...»[3]
و در جای دیگر از همین کتاب می‌نویسد: «اشعار و مراثی شهدای کربلا که اصحاب بوحنیفه و شافعی آن را ذکر کرده‌اند، بسیار و بی‌نهایت است، لذا اگر عیب است، اول بر بوحنیفه است و بر شافعی و اصحاب ایشان، آن‌گاه بر ما، که این عزاداری‌ها برای هیچ کس عیب نیست، چرا که از قدیم الایام حنفیان و شافعیان و دیگر مذاهب این سنت را متابعت می‌کردند و تعزیت حسین بن علی را متابعت از قول خداوند متعال می‌دانستند که فرمود: «قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى.[شوری/23] بگو به ایشان که از شما هیچ مزد و پاداشی در مقابل رسالت خود نمی‌خواهم، مگر این‌که اهل بیت من را دوست داشته باشید.» و موافقت قول رسول خدا است که فرمودند: «من بکی علی الحسین او ابکی او تباکی، وجبت له الجنه.[4] کسی‌که گریه کند بر حسین یا بگریاند یا خود را به‌صورت گریه درآورد، بهشت بر او واجب می‌شود.» تا هم گوینده و شنونده در رحمت خدا باشد و منکرش منافق و مبتدع و ضال و گمراه باشد و هم‌چنین خارجی و مبغض فاطمه و آل او و علی و اولادش...»[5]
در کتاب مصابیح القلوب ذکر شده که ابواسحاق روزی برای مردم مدینه از ملاحم و فتنه‌ها که در کتب خوانده بود، خبر می‌داد؛ در اثنای سخن گفت: «عظیم‌ترین واقعه، و بزرگ‌ترین ملحمه، قتل حسین بن علی (علیهما السلام) خواهد بود و این‌طور خوانده‌ام که آن روز که امام را شهید کنند، هفت آسمان خون بگریند، گفتند: ای ابواسحاق، نشنیده‌ایم که آسمان هیچ وقت خون گریه کند. گفت: «ویلکم انّ قتل الحسین امر عظیم؛ وای بر شما، قتل حسین حادثه‌ی بزرگی است.» او فرزند خاتم پیامبران و سبط رسول آخر زمان و ریحانه سیّد اوصیاء، پنجم آل عبا و نور دیده فاطمه زهراست. بدانید به خدایی که جان من در دست اوست، که چنین خوانده‌ام. آن روز که او را شهید کنند، گروهی از فرشتگان بایستند و می‌گریند و تا قیامت هرگز از گریه باز نایستند و در هر شب جمعه 70 هزار فرشته آیند و بر سر قبر حسین زاری کنند، چون بامداد شود به محل اصلی خود برمی‌گردند. اهل آسمان او را ابی عبدالله المقتول خوانند، فرشتگان زمین او را ابی‌عبدالله المذبوح خوانند، فرشتگان دریا حسین مظلوم نامند و ملائکه هوا او را حسین شهید شناسند.»[6]
و چه زیبا شاعر می‌سراید:
                     بر قتل حسین ارض و سماء می‌گریند------- از عرش علا تا به ثری می‌گریند
                        ماهی ته آب و مرغ در روی هوا----------- در ماتم شاه کربلا می‌گریند
شاه عبدالعزیز دهلوی از بزرگان علمای دیوبند در ماه محرم مجلس عزاداری برپا می‌کرده و در فتاوایش می‌نویسد: «در تمام سال دو مجلس در خانه‌ی فقیر منعقد می‌شد، مجلس وفات شریف حضرت رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) و مجلس شهادت حسین (علیه السلام). اول که مردم در روز عاشورا، قریب به چهار صد تا پانصد، بلکه هزار نفر فراهم می‌آیند و درود و صلوات می‌خوانند، بعد فقیر می‌آید و می‌نشیند و ذکر فضائل حسین که در حدیث وارد شده بیان می‌کنم و بعد ظلم‌هایی که به ایشان رفته را به سوگ می‌نشینیم...»[7]
و خلاصه این نمونه عزاداری و تکریم در مجالس امام حسین، توسط بزرگان اهل سنت از گذشته دور تاکنون در میان آن‌ها مرسوم بوده، که برخی از فرق و مذاهب متعصب و لجوج مانند وهابیت سعی می‌کنند اهل سنت واقعی و دوست‌دار اهل بیت را از این خاندان جدا کنند، که مقتضی است که اهل سنت و جماعت هوشیار باشند و دستشان از این خاندان، توسط وهابیت و هم‌فکران آنان کوتاه نگردد و به ریسمان الهی و خاندان پیامبر چنگ زنند.

پی‌نوشت:

[1]. النقض، عبدالجلیل رازی، چاپ سپهر، تهران، ایران، تحقیق حسینی، (1331ش)، ص512.
[2]. مقتل الحسین، خوارزمی، انوار الهدی، قم، ایران، تحقیق محمد سماوی، ج2 ص138.
مناقب آل ابی‌طالب، ابن شهرآشوب، دارالزهراء، بصره، عراق، (1427ق)، ج4 ص136.
[3]. النقض، عبدالجلیل رازی، چاپ سپهر، تهران، ایران، تحقیق حسینی، (1331ش)، ص592-ص593.
[4]. کامل الزیارات، ابن قولویه، پیام حق، تهران، ایران، مصحح امینی، 3231.
[5]. النقض، عبدالجلیل رازی، چاپ سپهر، تهران، ایران، تحقیق حسینی، (1331ش)، ص372 –ص373.
[6]. مصابیح القلوب، حسن بن حسن سبزواری، نشر بنیان، تهران، ایران، ص373.
[7]. فتاوای عزیزیه، شاه عبدالعزیز دهلوی، چاپ کتابخانه رحیمیه، دهلی، هندوستان، ص168.