پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ وقتی به روایات مراجعه می‌شود، برای شب نیمه شعبان که شب ولادت ولی عصر روحی و ارواحنا له الفداء است، فضایلی ثبت شده است که برابری با فضایل شب قدر می‌کند. چنان‌چه امام صادق (علیه السلام) در این‌باره می‌فرماید: «وَ إِنَّهَا اللَّيْلَةُ الَّتِي جَعَلَهَا اللَّهُ لَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ بِإِزَاءِ مَا جَعَلَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ لِنَبِيِّنَا.[1] همان‌طور که خداوند به پیامبر (صلی الله علیه و آله) شب قدر را مرحمت فرمود، به ما اهل بیت شب نیمه شعبان را عطا فرمود.»
امام باقر (علیه السلام) نیز در پاسخ پرسشی در ارتباط با فضیلت شب نیمه شعبان فرمود: «هِيَ أَفْضَلُ لَيْلَةٍ بَعْدَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ فِيهَا يَمْنَحُ اللَّهُ الْعِبَادَ فَضْلَهُ وَ يَغْفِرُ لَهُمْ بِمَنِّهِ فَاجْتَهِدُوا فِي الْقُرْبَةِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى فِيهَا...[2] شب نیمه شعبان با فضیلت‌ترین شب پس از شب قدر است، خداوند در این شب فضل خویش را بر بندگانش ارزانی می‌دارد و با منّ و کرم خود آنان را می‌آمرزد، پس برای نزدیکی به خدای سبحان در این شب بکوشید».
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز در شب نیمه شعبان به عایشه فرمود: «أَ مَا تَعْلَمِينَ أَيُّ لَيْلَةٍ هَذِهِ إِنَّ هَذِهِ اللَّيْلَةَ لَيْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فِيهَا يُكْتَبُ آجَالٌ وَ فِيهَا تُقْسَمُ أَرْزَاقٌ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَيَغْفِرُ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ مِنْ خَلْقِهِ أَكْثَرَ مِنْ عَدَدِ شَعْرِ مِعْزَى بَنِي كَلْبٍ وَ يُنْزِلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَلَائِكَتَهُ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا وَ إِلَى الْأَرْضِ بِمَكَّة.[3] در شب نیمه شعبان اجل‌ها نوشته و ارزاق قسمت می‌گردد، خداوند در این شب بیش از موهای بزهای قبیله بنی‌کلب بندگانش را می‌آمرزد و فرشتگان را به آسمان دنیا و از آن‌جا به زمین نازل می‌کند و در این نزول، ابتدا در مکه فرود می‌آیند».
اما راز و رمز همتایی و برابری شب نیمه شعبان با شب قدر در چیست؟ چه چیزی باعث شده که این دو شب در فضیلت برابری کنند؟
به‌نظر می‌رسد، علت تساوی و برابری این دو شب، در حدیث ثقلین نهفته است، زیرا همان‌گونه که قرآن ثقل الهی است، امام معصوم نیز ثقل الهی است، و این دو از یکدیگر جدا نمی‌شوند.
به‌عبارت دیگر قرآن، کتاب تدوینی الهی است و انسان کامل معصوم، تجلی کتاب تکوینی الهی است و همان‌طور که با نزول قرآن در ظرفی خاص (شب 23 رمضان) آن شب دارای قدر و ارزش می‌شود، که از آن تعبیر به شب قدر می‌شود، همان‌گونه با تولد امام معصوم در نیمه شعبان، آن شب دارای ارزش می‌شود، که در فضیلت برابری با شب قدر می‌کند. زیرا در شب قدر قرآن نازل شد و در شب نیمه شعبان انسان کاملی که جامع انبیاء و اولیاء و اوصیاست، قدم به هستی نهاد.[4]

پی‌نوشت:

[1]. طوسی محمد حسن، مصباح المتهجد، موسسه فقه الشریعه، بیروت، 1411ق، ج2، ص831.
طوسی محمد حسن، الامالی، دارالثقافه، قم، 1414ق، ص297
[2]. مجلسی محمد باقر، بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق، ج94، ص85
[3]. ابن بابویه، فضایل الاشهرالثلاثه، کتاب فروشی داوری، قم، 1396ق، ص62
[4]. ر.ک: جوادی آملی عبدالله، امام مهدی موجود موعود، نشراسراء، قم، 1390، ص 62

نویسنده: مجتبی محیطی