فتوحات به ظاهر اسلامی

  • 1394/11/27 - 11:44
آیا امیرمؤمنان (علیه السّلام) جهاد با مشرکان را واجب نمی‌داند؟! یا خلافت خلفا را مشروع نمی‌داند که خود را از جنگ‌ها کنار کشیده و خانه‌نشینی را اختیار نموده است؟ آیا امیرمؤمنان نشر اسلام در سایه شمشیر به نام فتوحات را جایز ندانسته و نمی‌خواهد آیندگان به آیین اسلام، به چشم دینی خشونت‌محور نگاه کنند و عملکرد خلاف دین را به حساب اسلام بگذارند؟

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که از سوی وهابیت در شبکه‌های ماهواره‌ای و سایت‌های اینترنتی آنان به شیعه وارد می‌‌شود موضوع همکاری امیرمؤمنان (علیه السّلام) با خلفای اهل‌سنت می‌باشد. از باب نمونه «احسان الهی ظهیر»، یکی از پرچم‌داران وهّابیت در سال‌های اخیر می‌نویسد: «علی (علیه السّلام) یکی از مشاورین نزدیک عمر بود که با او در تمام قضایای دولت و امور مردم مشارکت داشت و بهترین، با ارزش‌ترین مشورت‌ها را به او می‌داد و در این رابطه هیچ چیزی مانع او نبود. پشت سر عمر نماز می‌خواند و به دستورات او عمل می‌کرد.»[1]
در پاسخ می‌گوییم:
اگر امیرمؤمنان (علیه السّلام) با خلفای اهل‌سنت همکاری داشت، چرا در هیچ‌یک از فتوحات به ظاهر اسلامی آن‌ها شرکت نکرد؟ امیرمؤمنان (علیه السّلام) که به سبب تجارب و مهارت‌های فراوان در امور جنگی و شجاعت‌ها و فداکاری‌هایی که در نبرد‌های پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) با مشرکان، کارنامه درخشانی از خویش به یادگار گذاشته بود،[2] نمی‌توانست مورد غفلت و بی‌توجهی خلیفه و کارگزارانش در این برهه حساس قرار گیرد. نقش تعیین کننده امیرمؤمنان (علیه السّلام) در نبرد‌های عصر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) همچون بدر، احد، خندق، خیبر و... از آن حضرت، جنگ‌آوری تمام عیار و بلامنازع ساخته بود و این امر برای بسیاری که او را می‌شناختند و از نزدیک، شاهد دلاوری‌ها و رشادت‌هایش بودند، مسأله کم اهمیتی نبود. عدم شرکت حضرت در فتوحات و خانه‌نشینی وی می‌توانست این پرسش را در اذهان مسلمانان برانگیزد که چرا علی بن ابی‌طالب (علیه السّلام) با آن همه سابقه درخشان در نبردهای گذشته، اکنون که زمان انتشار اسلام در سرزمین‌های غیر مسلمان رسیده، بی‌تفاوت یا خانه‌نشین است؟ دوست و دشمن به خوبی می‌دانستند که ترس او از مرگ یا سستی از جهاد، سبب کنار کشیدن آن حضرت از فتوحات به ظاهر اسلامی نبوده، چرا که بارها از حضرتش شنیده بودند که فرمود: «به خدا سوگند! اگر تمام عرب برای نبرد با من پشت به پشت هم دهند، من به آن‌ها پشت نمی‌کنم و اگر فرصت دست دهد که بتوانم آن را مهار کنم به سرعت سوی آنان خواهم شتافت.»[3] از این‌رو، خلفای اهل‌سنت و یارانشان بسیار خوشحال می‌شدند که امیرمؤمنان (علیه السّلام) و یا فرزندان آن حضرت در فتوحات شرکت داشته باشند تا از یک‌سو، زمینه طرح چنین پرسش‌ها و ابهامات از بین برود و از سوی دیگر برای خود، کسب اعتبار و مشروعیت نموده و جایگاه خود را در اذهان جامعه اسلامی به ویژه بنی‌هاشم مستحکم سازند و در عین حال، از مهارت‌ها و تجارب جنگی آن حضرت در فتوحات نیز استفاده کنند؛ چنان‌که خلیفه دوم اهل‌سنت، اعتراف می‌کند: «اگر شمشیر علی (علیه السّلام) نبود، عمود خیمه اسلام استوار نمی‌شد.»[4]
با توجه به این ویژگی‌ها، خلفا نمی‌توانستند در برابر دوری امیرمؤمنان (علیه السّلام) از میادین نبرد بی‌تفاوت باشند؛ چرا که شرکت نکردن آن حضرت در فتوحات و خانه‌نشینی حضرت، می‌توانست سؤالاتی از این قبیل را در اذهان عمومی برانگیزد:
اولاً: اکنون که زمان انتشار اسلام در سرزمین‌های کفر و شرک رسیده، چرا علی بن ابی‌طالب (علیه السّلام) با آن همه سوابق درخشان در نبردهای گذشته، بی‌تفاوت از اتّفاقات و رویدادهای اطراف خود، خانه‌نشین گردیده؟
ثانیاً: مگر چه تغییری حاصل گشته که امیرمؤمنان (علیه السّلام) در هیچ‌یک از جنگ‌ها شرکت نمی‌کند؟
ثالثاً: آیا امیرمؤمنان (علیه السّلام) جهاد با مشرکان را واجب نمی‌داند؟! یا خلافت خلفا را مشروع نمی‌داند که خود را از جنگ‌ها کنار کشیده و خانه‌نشینی را اختیار نموده است؟
رابعاً: آیا امیرمؤمنان (علیه اسّلام) فتوحات را بدعت می‌داند؟ یا این‌که نشر اسلام در سایه شمشیر به نام فتوحات را جایز ندانسته و نمی‌خواهد آیندگان به آیین سراسر مهر و عطوفت اسلام، به چشم دینی خشونت‌محور نگاه کنند و عملکرد خلاف دین و عقل فرماندهان را به حساب اسلام بگذارند؟

پی‌نوشت:
[1]. «كان عليّ أحد المستشارين المقرّبين إليه، يشترك في قضايا الدولة وأمور الناس، و يشير عليه بالأنفع و الأصلح حسب فهمه ورأيه... لا يمنعه مانع و لا يعوقه عائق، يصلّي خلفه و يعمل بأوامره، و يقضي بقضاياه، و يستدلّ بأحكامه و يستند.» سایت ولی‌عصر، مقاله «آيا امام علی عليه السلام پشت سر خلفاء نماز خوانده است؟»
[2]. حضرت در این زمینه می‌فرماید: «و هل احد منهم أشدّ لها مراسا و أقدام فیها مقاما منّی، لقد نهضت فیها و ما بلغت العشرین...» نهج‌البلاغة، خطبه 27.
[3]. حضرت در این زمینه می‌فرماید: «والله لو تظاهرت العرب علی قتالی لما ولّیت عنها و لو أمکنت الفرص من رقابها لسارعت إلیها...» نهج‌البلاغة، نامه 45.
[4]. «والله لولا سیفه لما قام عمود الإسلام.» شرح نهج‌ البلاغة، ابن ابی الحدید، دار الکتب العلمیة، بیروت، ج 12، ص 82.

تولیدی

دیدگاه‌ها

البته که سلمان وامام حسن وحسین وافراد نزدیک به علی زیاد دیگری در این فتوحات شرکت کردن

خوب منظور ؟ اجداد تو هم در فتوحات شركت كردن. خوب اين چيو ثابت ميكنه

امیرمؤمنان (علیه السّلام) در عصر امامت و خلافت خویش نیز امام حسن و امام حسین (علیهما السّلام) را از شرکت در معرکه صفین باز می‌داشت و چون در یکی از روزها از آماده شدن امام حسن (علیه السّلام) برای رفتن به کارزار آگاه شد، فرمود: «جلوی این جوان را بگیرید تا با مرگ خویش، پشت مرا نشکند که من از رفتن این دو (امام حسن و امام حسین (علیهما السّلام) به میدان نبرد دریغ دارم و مبادا با مرگ آن دو، نسل رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) قطع شود.» حال با چنین اکراه و امتناعی از سوی حضرت نسبت به حضور آن دو بزرگوار در نبردهایی چگونه آن حضرت حاضر می‌شود که در دوران زمامداران مورد اعتراض و انتقادش، فرزندان خویش را که پیشوایان آینده جامعه اسلامی هستند به جبهه جنگ بفرستد؟ و اما در مورد اصحاب خاص آن حضرت: بیان امام راحل روشنگری این موضوع را بیشتر می‌نماید: «حضور برخی از اصحاب خاص، امیرمؤمنان علی (علیه السّلام) در فتوحات ثابت نیست؛ اگر ثابت هم باشد، از سر ناچاری و جلوگیری از جنایات بیشتر در فتوحات بوده، نه این‌که این جنگ‌ها مورد تأیید آنان بوده باشد.»

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.