بایدها و نبایدهای عزاداری از نگاه آیت الله مکارم
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب، به نقل از شيعه نيوز، آیت الله مکارم شیرازی در آغاز درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم با اشاره به روایتی از امام صادق (علیه السلام) فرمودند: بر اساس این روایت که حضرت آن را به نقل از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل میکنند بخشندهترین مردم بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله) کسی است که علم میآموزد و سپس آن را نشر و به دیگران یاد میدهد.
ایشان با بیان اینکه بخشش معنوی بالاتر از بخشش مادی است، افزودند: ایام ماه محرم تبلوری از این حدیث است و کسانی که در این ایام به تبلیغ دین مبادرت میکنند مصداق این روایت هستند. معظّم له با اشاره به ضرورت بهره بردن حداکثری از ایام محرم، خطبا، مداحان، بانیان مجالس و مردم را به عنوان ارکان مجالس عزاداری مورد خطاب قرار داد و فرمودند: خطبا تنها به ذکر مصائب بسنده نکنند بلکه ریشههای واقعه عاشورا و نتایج و برکات آن را هم مورد نظر قرار دهند و وظیفه مردم در قبال حفظ این آثار گرانبها را هم گوشزد کنند.
ایشان ادامه دادند: مجالس امام حسین (علیه السلام) به شکل سنتی اداره شود و از بیان مطالبی که موجب وهن یا ایجاد تفرقه بین مسلمین است پرهیز شود، مطالبی که بوی ذلت میدهد و مناسب شأن شهدای کربلا نیست نیز بیان نشود بلکه به جنبههای حماسی این واقعه تاریخی توجه گردد.
آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به ضرورت جذب جوانان به دین و مسایل دینی بیان داشتند: خطبا از این فرصت برای بیان احکام الهی و عقاید صحیح برای مردم به ویژه جوانان استفاده کنند و با مطرح کردن مسائل اخلاقی، شبهات موجود را نیز پاسخ گویند چرا که آلودگی اخلاقی و انحرافات عقیدتی در زمان ما زیاد است. ایشان همچنین به خطبا و مداحان توصیه کرد تا از آمیختن جلسات به مباحث سیاسی جناحی خودداری کنند و ادامه دادند: سیاست کلی حفظ نظام اسلامی و استقلال کشور مورد قبول همه است و پرداختن به آن ایرادی ندارد ولی در آستانه انتخابات باید مراقب باشید تا گروهها و جناحهای سیاسی از مراسم عزاداری به نفع خود استفاده نکنند.
آیت الله مکارم شیرازی در ادامه با اشاره به این که مداحی همواره مورد علاقه امامان معصوم (علیهم السلام) بوده است و داستان دعبل، فرزدق و کمیت شاهدی بر این امر است فرمودند: اشعاری که مداحان عزیز استفاده میکنند باید حماسی باشد و روح حماسه را در جوانان زنده نگه دارد چرا که امروز بیش از هر زمان به این روحیه نیاز داریم. ایشان افزودند: مطالب و اشعار مداحی باید مطابق منابع معتبر و مشهور باشد و مطالب ضعیف و بی سند مطرح نشود. معظّم له بیان داشتند: مداحان از آواهای مبتذل در مداحی بپرهیزند و سعی کنند روشهای سنگین و آبرومند را به کار گیرند تا موجب وهن مجلس امام حسین (علیه السلام) نشوند.
ایشان بیان مسایل اخلاقی توسط مداحان عزیز را امری شایسته قلمداد کرد و فرمودند: داستان سیدالشهدا(علیه السلام) داستان نشر اسلام است چرا که ایشان فرمودند اگر من با یزید بیعت کنم فعلی الاسلام السلام، بنابراین آنچه در این مجالس باید مورد توجه قرار گیرد احیای اسلام است.
معظّم له در ادامه اظهار داشتند: بانیان مجالس هم روشهای سنتی را حفظ کنند و سعی در برگزاری ساده مجالس داشته باشند، از اسراف و تظاهر و خودنمایی بپرهیزند و بیش از همه سعی در جذب جوانان داشته باشند چرا که این قشر بیش از همه در معرض خطرند و بیش از همه هم برای اسلام جانفشانی میکنند. معظّم له از بانیان مجالس خواست تا از خطبای آگاه و مداحان وظیفه شناس برای مجالس دعوت کنند و ادامه دادند: نباید به بهانه جمع کردن بیشتر جمعیت از خطوط قرمز عزاداری امام حسین (علیه السلام) بگذریم.
آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به رسم غلط کشتن گوسفند جلوی دستههای عزاداری اظهار داشتند: این کار علاوه بر آلوده کردن محیط باعث نجس شدن مساجد و حسینیهها نیز میشود. ایشان نذر قربانی جلوی دسته عزاداری را غیر مشروع دانست و فرمودند: این قید که قربانی حتما باید جلوی دسته عزاداری باشد صحیح نیست. البته چون شرط فاسد موجب فساد نیست اصل نذر صحیح است و بنابراین میتوانند قربانی را در محلی دیگر انجام دهند.
معظّم له در پایان ترجیح دادند که عزاداران عزیز در مجالس لخت و برهنه نشوند که مبادا موجب وهن شود. سپس ایشان به مساله قمه زنی اشاره کرده و فرمودند: به یقین کسانی که قمه میزنند از عاشقان و دلباختگان حضرت اباعبدالله (علیه السلام) هستند لکن این عمل در شرایط فعلی به مکتب اهل بیت (علیهم السلام) ضربه میزند و بنده آثار سوء آن را دیدهام، چه بهتر که خون خود را به مراکز انتقال خون هدیه کنند که باعث حیات مسلمانی میگردد «وَ مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَميعا.[مائده/32] هر كس، انسانى را از مرگ رهايى بخشد، چنان است كه گويى همه مردم را زنده كرده است». امیدواریم مراسم عزاداری امام حسین (علیه السلام) امسال با شکوه تر از هر سال برگزار شود و خداوند به همه اجر و پاداش فراوان دهد.
افزودن نظر جدید