پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بر خلاف اعتقاد وهابیون که زیارت قبور را شرک می‌دانند در قرآن آیاتی است که ثابت می‌کند که زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) امری مشروع و دارای اهمیت ویژه‌ای است. اکنون به ذکر چند آیه در این زمینه می‌پردازیم.

آیه اول: «وَ مَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهاجِراً إِلَی الِله وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی الِله [نساء/100] هر کس به عنوان مهاجرت به سوی خدا و پیامبر او، از خانه خود بیرون رود، سپس مرگش فرا رسد، پاداش او بر خداست.» محمد بن علوي مالکی در مورد این آیه می‌گوید: «این قول خداوند اگر نص براي زیارت نباشد شکی نیست در اینکه زیارت آن حضرت خصوصاً از مکان‌های دور، مصداق هجرت به سوی خدا و رسولش به حساب می‌آید. لذا هرکس آن حضرت (علیه الصلاة و السلام) را زیارت کند داخل در این آیه و مانند آن خواهد بود.»[1]

آیه دوم: «وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا الَله وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا الَله تَوَّاباً رَحِیماً [نساء/ 64] و اگر اين مخالفان، هنگامى كه به خود ستم مى‏‌كردند، به نزد تو مى‏‌آمدند؛ و از خدا طلب آمرزش مى‏‌كردند؛ و پيامبر هم براى آنها استغفار مى‏‌كرد؛ خدا را توبه‌پذير و مهربان می‌‏‌يافتند»، اگرچه ظاهر آیه شریفه مربوط به زمان حیات پیامبر(صلی الله علیه و آله) بوده و کسانی که گناهکار بودند نزد پیامبر(صلی الله علیه و آله) آمده و اقرار به گناه می‌کردند و از آن حضرت می‌خواستند تا از خداوند برای آنان طلب مغفرت کند و آنگاه خداوند آنان را می‌آمرزید، ولی عالمان اسلامی آن را به بعد از وفات آن حضرت نیز تعمیم داده‌اند.

سبکی می‌گوید: «اگرچه آیه مربوط به حال حیات پیامبر است، ولی این رتبه و مقامی است که با رحلت حضرت قطع نمی‌شود. به جهت بزرگداشت آن حضرت و آیه در مورد اقوام معینی در حال حیات پیامبر و یا بعد از رحلت او وارد شده لذا علما از آیه، عموم فهمیده‌اند، پس مستحب است که هر کس به زیارت قبر ایشان می‌آید، این آیه را قرائت نماید و از خداوند استغفار نماید... بر همین اساس است که مشاهده می‌کنیم صحابه بعد از فوت پیامبر نیز سر قبر پیامبر می‌آمدند و او را واسطه بخشش گناهان خود می‌دانستند.»[2] سفیان بن عنبر از عتبی -که هر دو از مشایخ شافعی‌اند- نقل می‌کند: «کنار قبر پیامبر(صلی الله علیه و آله)  نشسته بودم که یک اعرابی وارد شد و خطاب به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عرض کرد: سلام بر تو ای رسول خدا! خداوند فرموده است: «و اگر آن‌ها زمانی که به ...».و من به نزد تو آمده‌ام و از گناهان خود استغفار می‌نمایم و تو را شفیع نزد خداوند آورده‌ام، آنگاه گریه کرد واشعاری درباره پیامبر (صلی الله علیه و آله) سرود.»[3]

آیه سوم: «وَ لا تُصَلِّ عَلى‌ أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لا تَقُمْ عَلى‌ قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُون‌ [4] هرگز بر مرده هیچ یک از آنان، نماز نخوان! و بر کنار قبرش، (براى دعا و طلب آمرزش) نایست! چرا که آن‌ها به خدا و رسولش کافر شدند و در حالى که فاسق بودند از دنیا رفتند!» در این آیه، براى هدم شخصیت منافق، به پیامبر خدا، دستور مى‌دهد بر جنازه احدى از آنان هیچ گاه نماز مگزار و بر قبر آنان نایست. مفهوم این آیه -که می‌فرماید درباره منافق این دو کار را انجام نده- درباره غیر منافق این است که این دو کار، خوب و شایسته است.[4] واضح است که مقصود از ایستادن بر قبر، صرف ایستادن نیست به این معنی که اگر کسی مثلاً بر قبر منافقی درنگ کند و برای نگاه کردن به سنگ و شکل هندسی آن بایستد حرامی را مرتکب شده باشد؛ بلکه مقصود، ایستادن به جهت احترام گذاردن و طلب رحمت و مغفرت برای صاحب قبر است. این خود دلیل بر آن است که در مورد غیر منافق، مانعی ندارد؛ بلکه طلب رحمت و مغفرت برای مؤمنین، مطلوب و شایسته است.[5] پس زیارت قبور امری جایز و مشروع است و بر خلاف عقیده وهابیون شرک نمی‌باشد.

پی‌نوشت:

[1].علوی مالکی، الزیاره القبور ص 35،ناشر: انتشارات دار جوامع الکلم، محل نشر: قاهره
[2].سبکی،شفاء السقام ص 81-82، 13تاریخ نشر: 2006 میلادی، الناشر: دار الكتب العلمية
[3].ابن قدامه، الشرح الكبير لابن قدامة  ج 3 ص 495، طبق نرم افزار جامع الکبیر
[4].آیت الله جعفر سبحانی، آیین وهابیت ص 43، نشر : تهران: مشعر، ۱۳۷۵.چاپ چهارم ۱۳۸۰
[5]. آیه الله سید حسن طاهری خرم آبادی، توحيد و زيارت ، ص204- 205، انتشارات: بوستان کتاب،سال انتشار : 1385