پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ باب حطّه در تاریخ، همان دری است که خداوند متعال براى امتحان بنی اسرائيل دستور مى‌دهد كه از آن در برای بخشوده شدن گناهانشان  و قبول توبه آن‌ها با تواضع و فروتنی وارد شوند. اما بنی‎اسرائیل بر خلاف آن، از پشت وارد شدند و به جاى حطّة كه به معناى طلب مغفرت و آمرزش است، واژه حنطة را بر زبان جارى مى‌كردند و در نهايت در اين امتحان مردود شدند.[1] خداوند متعالى در اين باره مى‌فرمايد: «وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْها حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطاياكُمْ وَسَنَزيدُ الْمُحْسِنينَ [بقره/58] و [به خاطر بیاورید] زمانى را که گفتیم: در این شهر(بیت المقدس) وارد شوید! و از نعمت‌هاى فراوان آن، هر چه می‌خواهید بخورید! و از درب [معبد بیت المقدس] با خضوع و خشوع وارد گردید! و بگویید: خداوندا! گناهان ما را بریز! به دنبال آن، خطاهاى شما را خواهیم بخشید و به نیکوکاران پاداش بیشترى خواهم داد». در ذیل این آیه، حديث «علي باب حطّة» علی (علیه السلام) دری است که از آن گناهان بخشیده می‌شود است. ذکر شده است.
پيامبر گرامى اسلام (صلى الله عليه وآله) اميرالمؤمنين علی (عليه السلام ) را به «باب حطّه» در قوم بنواسرائيل تشبيه مى‌كند، همان طور كه باب حطّه ميزان و ترازويى براى سنجش ايمان بنی اسرائيل بود، اميرالمؤمنين علی(علیه السلام) هم بابى است براى سنجش ايمان امت پيامبر(صلى الله عليه وآله). «قال أَبُوذَرٍّ الْغِفَارِيُّ، سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) يَقُولُ انَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ، مَنْ رَكِبَهَا نَجَا، وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ، وَ مَثَلِ بَابِ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَهُ نَجَا وَ مَنْ لَمْ يَدْخُلْهُ هَلَكَ [2] مَثَل أهل بیت من در میان شما، مانند کشتی نوح(علیه السلام) است؛ هر که بر آن سوار شود، نجات می‌یابد و هر که سوار نشود، از بین می‌رود. همچنین اهل بیت چون باب حطه‌اند که هر که از آن وارد شود؛ نجات ‌یافته و کسی که از آن داخل نشود؛ هلاک می‌شود». امیرالمومنین علی(علیه السلام) فرموده‎اند: «برای بنی‌اسرائیل، باب حطّه‌ای بود و ای امت پیامبر! برای شما نیز باب حطه‌ای قرار داده شده که همان اهل بیت پیامبرند. به شما امر شده از افراد هدایت‌شده‌ اهل بیت پیروی کنید؛ تا بدین وسیله، گناهان شما بخشیده شود ... باب حطه شما از حطه بنی‌اسرائیل برتر است؛‌ زیرا برای آنها از چوب بوده ولی ما اهل بیت؛ ناطق، صادق، مورد رضایت خداوند، هادی و فاضل هستیم».[3]
قال رسول اللّه: «إنَّما مَثَلُ أهلِ بَيتي فيكُم مَثَلُ بابِ حِطَّةٍ في بَني إسرائيلَ ، ومن دخله غفرت له الذنوب» پيامبر خدا( صلي الله عليه و آله) فرمودند: «مَثَل اهل بيت من در ميان شما همچون «باب حطّة» است در ميان بنى اسرائيل. هر كس از آن درآيد آمرزيده شود». به قول ابن حجر متعصب، که بر تمام این احادیث مهر صحت زده است، ولی خود راه دیگری را غیر از سبیل اهل بیت(علیهم السلام) انتخاب کرده است، حدیث امان را پیامبر به این خاطر فرمود که اهل بیت (علیهم السلام) واسطه هدایت امت هستند، تا بر مردم عذاب نازل نشود. و حدیث کشتی نجات بودن آن‌ها... رهایی یافتن مردم از ظلمت اختلاف‌ها می‎باشد که هر کس از آن‎ها دوری کند در دریای کفران نعمت الهی غرق شده و در طغیانگری هلاک می‎شود. و باب حطه بودن اهل بیت رسول خدا (صلي الله عليه و آله) به خاطر این است که مردم با دوستی و تواضع در برابرآنان استغفار کنند و مغفرت الهی شامل حالشان شود.[4] قال الإمام عليّ (عليه السلام) «نَحنُ بابُ حِطَّةٍ وهُوَ بابُ السَّلامِ، مَن دَخَلَهُ نَجا، ومَن تَخَلَّفَ عَنهُ هَوى[5] امام على (عليه السلام ) ما «باب حطّة» هستيم و آن «باب السّلام» است، هر كه از آن درآيد نجات يابد و هر كه از آن كنار مانَد هلاك شود».

پی‌نوشت:

[1]. اهل سنت پاسخ می‌دهند، ولی زاده، علیرضا، ناشر، رشید، چاپ، موسسه بوستان کتاب، قم، ص78
[2] .الأمالي، طوسى، محمد بن الحسن‏، محقق، مؤسسة البعثة، ناشر،  دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق،  قم‏، ص60
[3] .عسکری، امام ابومحمد حسن بن علی، التفسیر المنسوب الی الامام العسکری، ص 546، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، 1409ق.
[4]. ابن حجر الهیثمی، احمدبن محمد مكى، باب، 11، فضایل اهل بیت نبوی (علیهم السلام)، ناشر، بی‌تا، تهران
[5]. الخصال‏، ابن بابويه، محمد بن على‏، محقق، غفارى، ناشر، جامعه مدرسين‏، چاپ: قم‏، سال چاپ: 1362 ش‏، ج2، ص626
تفسير فرات الكوفي‏، فرات بن ابراهيم،‏ محقق، كاظم، محمد، ناشر، مؤسسة الطبع و النشر في وزارة الإرشاد الإسلامي‏، تهران‏، 1410 ق‏، ص367.