اسلام عزیز دینی است که همه ی برنامه های آن برای تعالی بشر و رسیدن به کمال انسانی است و تعالیم آن که از ناحیه ی نبی اکرم صلی الله علیه وآله و اهل بیت معصومش علیهم السلام رسیده، شاه راه مسیر سیر و سلوک هستند. اگر در آموزه های اسلام اندکی دقیق شویم می بینیم که از هرگونه افراط و تفریطی که در ادیان تحریف شده ی سلف است تهی بوده و نیز راه و رسم منحرفین و ادیان ساختگی را نیز نمی پذیرد و بلکه به شدت با ایشان ستیز می کند.
نفس اماره یکی از اسبابی است که سبب آزمایش انسان بوده و همواره انسان را به سمت و سوی منافع دنیوی سوق می دهد. ریاضت ها و لوازم تربیتی در اسلام  نفس اماره ی انسان را سرکوب کرده و مهار می کند. این امر در ادیان دیگر به گونه های تفاوت انجام می گردید و اشکالات زیادی به در دین داری افراد به وجود می آورد. خداوند می فرماید: « وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ » [1] طبیعی است که پیروزی بر این دشمن خانگی، توفیق بسیار خوبی از جانب پروردگار است که شخص سالک باید مراقب عجب و خود بزرگ بینی پس از آن باشد و در دام دیگری نیفتد. توجه به مهار کردن نفس امر مطلوب و لازمی است اما راه و روش آن باید کاملاً منطبق با آموزه های دینی و احکام الهی باشد تا هدف گم نشود و انسان به راه خطا نرود. آموزه های دینی، افراط و تفریط را در این مسئله به شدت پی گیری و از آن نهی می کند تا آنجا که خداوند خطاب به پیامبر صلی الله علیه وآله می فرماید: مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى [2] ما قرآن را بر تو نفرستاديم تا (در راه اجراى آن، يا با تأسف بر عدم پذيرش آن، يا با انجام عبادت‏هاى طاقت ‏فرسا) به زحمت و رنج افتى! پس این مسیر، باید با هوشیاری و برنامه ریزی دقیق طی شود.
صوفیان توجه خاصی به ریاضت طلبی دارند که متاسفانه بخاطر عدم توجه به خط قرمزها و ملاک قرار دادن امیال شخصی، از صراط مستقیم منحرف گردیدند و نتوانستند به اهدافی که مورد رضایت خداست، برسند. در واقع تزکیه ی نفسی که اسلام آن را مورد توجه قرار داده است، چیزی جدای از ریاضتهای غیر شرعی صوفیانه است. نهایت هدف ریاضت صوفیانه، فناشدن در خدا، در همین دنیا است که این امر خلاف دستورات دینی ماست. این نگاه افراطی متصوفه، منجر به گدایی و دریوزگی مردمشان می شود و پر واضح است که اسلام و پیشوایانش این مسئله را هرگز بر نمی تابند و یک مسلمان باید شأن و منزلت بالای خود را حفظ کند. اشکال دوم این نگاه این است که، این روش چون با شرع و احکام هم خوانی ندارد باعث شکاف بین شریعت و مسیر خودسازی می شود و می بینیم که صوفیه گرفتار این مشکل شده اند و طریقت را از شریعت جدا می دانند در حالی که احکام شرع، بهترین چراغ راه برای رسیدن به تقوی و پرهیزگاری است. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در مورد این حالت متصوفه می فرماید: «جماعتي از مشايخ صوفيه ذكر كرده‌اند كه طريقه معرفت نفس يك طريقه اختراع شده است و مشرّع شريعت ولو آن را وضع نكرده ولي آنرا مي‌پسندد چنانچه كه رهبانيت نصاري را كه آن هم اختراع شده توسط آنها است پسنديده است. و جمهور متصوفه اين نظر را قبول كردند و باعت شد كه براي سير و سلوك رسوم و آداب خاصي را كه در شريعت وجود نداشت احداث كنند و پيوسته راه‌هاي جديدي را بر آن اضافه كرده و شرع را كنار گذاشتند تا اينكه منجر به اين شد كه شريعت را در يك طرف قرار دادند و طريقت را در طرف ديگر و كارشان به جايي رسيد كه در محرمات غوطه‌ ور شدند و واجبات را ترك كردند و در نتيجه كارشان به تكدّی ‌گری و استعمال افيون و ... رسيدند كه اين حالت، آخرين حالت تصوف است كه عبارت از فنا باشد» [3]
این همان نتیجه ی بی توجهی به فرامین پیشوایان راستین دین و اهل بیت رسول علیهم السلام است که گریبان گیر صوفیانی شده که متابعت از راه و مسیر ائمه ی اطهار علیهم صلوات الله را واگذاشته اند و از اقطاب و اسلاف سنی مذهب پیروی می کنند.
منابع:
[1]. سوره ی یوسف آیه 53
[2]. سوره ی طه آیه 2
[3]. طباطبائي، سيد محمد حسين، تفسيرالميزان، 5/ 282، انتشارات جامعه مدرسين حوزه علميه قم، بي‌تا