پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_  یکی‌از مهم‌ترین معنویت‌های جادویی، دالایی لامای چهاردهم است که شاخه‌ای از مذهب بودا می‌باشد و هم‌اکنون در قالب یک حزب سیاسی و گروه چریکی در تبت جریان دارد. بودیسم سه شاخه اصلی دارد: ماهایانه، هینایانه و جریانه.  ماهایانه همان بودیسم شمالی است که به « چرخ بزرگ » مشهور است و در چین، ژاپن و کره گسترش پیدا کرده است.

هینایانه نیز بودیسم جنوبی است که به « چرخ کوچک » شهرت دارد و در کشورهای جنوب آسیا مانند برمه، تایلند، سری‌لانکا و لائوس رواج یافته است.
شاخه سوم که به « چرخ الماس » هم شناخته شده، کوچ‌ترین شاخه بودیسم است که پیروانی در مغولستان و تبت دارد. بودایی‌ها هیچ‌گاه نسبت به جادو و سحر بی‌اعتقاد نبوده‌اند؛ [1] اما این شاخه از بودیسم که به جهت پذیرش وسیع آیین‌های جادویی [2] و کهانت و توتم‌پرستی، به بودیسم خرافاتی و جادویی شهرت یافته، همان لامائیسم است که مکتب دالایی‌لاما می‌باشد. امروزه سه فرقه مهم از این آیین در تبت وجود دارد و بزرگ‌ترین آن‌ها مکتب گه ( لوک ) په است که فرقه دالایی‎لاماها می‌باشد. [3]

کلمه لامائیسم از آنجا که به رهبرپرستی و سهم اعمال جادویی در انتخاب رهبر و لاما اشاره دارد، از نظر پیروان این جریان نوعی اهانت محسوب می‌شود. [4]
مذهب لامائیسم با دو ابزار « مراسم‌ها » و « مراقبه‌ها » بودایی، به‌دنبال رسیدن به رهایی و آزدی از چرخه سنساره و تناسخ است. [5] لامائیسم، بودیسم تانتریک است که در آن اشکال مقدس، مانترا، نمادهای جادویی مندله برای دستیابی به نیروهای طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخلاف بودای اولیه که نه وجود خدا در آن مطرح بود و نه وجود روح، در لامائیسم دسته‌ای از بوداها و خدایان پرستش می‌شوند و همین‌طور ارواح گذشته‌گان نیز نیایش می‌شوند. پیروان تانترا معتقدند نیروی مخفی کندالینی ( که در قسمت پایین‌تر از ستون فقرات قرار دارد ) به وسیله برخی از اوراد مخصوص و حرکات گوناگون و رسم‌ها و نقوش و طلسمات عجیب همراه با جنبش دست و پا آزاد می‌شود.

ایمان به سحر و افسون و حرکات جادویی از اعتقاداتی است که بوداییان تبت از هندوان اخذ کرده و با دین خود در آمیخته‌اند. [6] مردم عادی تبت سعی می‌کنند از طریق اوراد و اذکاری توجه خدایان بودایی را برای جذب خیر و دفع ضرر جلب کنند و در حال ادای ذکرهای خود با ترسیم نقوش تخیلی در فضا، طلسمی ایجاد کنند تا ارواح خبیث و شیاطین موذی پراکنده در کوه‌ها و بیابان‌ها دفع شوند.

تبتی‌ها به راهبان و رهبران مذهبی خود اعنقاد زیادی دارند و معتقدند آن‌ها می‌توانند با اوراد و ادعیه به درگاه بودا برای زائران طول‌عمر حاصل کنند و حتی آن‌ها را از مرگ محافظت نمایند. در مواقعی که در دیر یا صومعه جشنی برپا می‌شود، زوار از هرطرف به آنجا می‌آیند و هدایایی برای راهبان می‌آورند چند روز اقامت کرده، به رقص و شادی می‌پردازند. آن‌ها بعد از اعمال جادویی به مکان‌های خود باز می‌گردند و به خیال خود، عنایت و برکات لاما را به ولایت خود می‌برند.

از نکات قابل ذکر درباره لامائیسم این‌که، رهبر این فرقه ( که او را لاما، یعنی اقیانوس آکاهی می‌خوانند ) از طریق همین آیین‌ها انتخاب می‌شود؛ یعنی بعد از درگذشت لاما، برای انتخاب رهبری جدید به جست‌جوی کودکی می‌پردازند که در همان لحظه لاما به‌دنیا آمده باشد. اگر کودک با اشیاء و اموال لامای مرده اظهار آشنایی کرد یا شبح لامای مرده را در خانه کودک مشاهده کردند، نوبت به تشریفات سری و آزمون‌های جادویی مرموز می‌رسد. در صورت تایید با امتحان‌های جادویی، کودک به عنوان صاحب آن میت و جانشین لامای قبلی معرفی می‌شود.. [7]

رهبر این جریان، یعنی دالایی لامای چهاردهم در نظر دولت‌مردان غربی و آمریکایی اهمیت ویژه‌ای دارد و تاکنون جوایز ویژه و مدارک افتخاری فراوانی از طرف مراکز غربی به وی اعطا شده است و با وجود این‌که گروه نظامیان ضدچینی را در تبت فرمان‌دهی می‌کند، جایزه صلح نوبل به وی تعلق گرفته است. [8]

پی‌نوشت:

[1]. زینر، دانشنامه فشرده ادیان زنده، ص 505.
[2]. ناس، تاریخ جوامع ادیان، ص 246.
[3]. پاشایی، هینه یانه، ص 166.
[4]. دالایی لاما، زندگی در راهی بهتر، ص 140؛ بنگرید به: ناس، تاریخ جوامع ادیان، ص 247.
[5]. دالایی لاما، کتاب بیداری، ص 44.
[6]. ناس، تاریخ جوامع ادیان، ص 244.
[7]. همان، ص 249.
[8]. عرفان‌های کاذب، راه‌های نفوذ و راه‌های مقابله، ص 42 - 45