پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از دیگر شبهاتی که پیروان وهابیت به شیعه وارد می‌کنند این شبهه می‌باشد که شیعیان، برای اولیای الهی نذر می‌کنند؛ به عنوان مثال می‌گویند: این گوسفند نذر پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و یا حسین بن علی ( علیه السّلام ) است، در حالی که نذر برای غیر خدا جایز نیست و شرک می‌باشد؟

پاسخ:

شکّی نیست که اگر نذر برای غیر خدا، به این قصد باشد که آن شخص شایستگی برای نذر دارد از آن جهت که مالک اشیاء بوده و زمام امور، به دست اوست، کفر محسوب می‌شود؛ زیرا نذر از اعظم عبادات است. ولی اگر مقصود از نذر این باشد که نذرش در واقع صدقه‌ای باشد تا ثواب آن را به اولیای الهی هدیه نماید، قطعا اشکالی ندارد.

بی شک، نذر کردن با چنین قصد و نیت پاک، کاری پسندیده و درخور ستایش است.

آنچه موجب سؤال می‌شود، و احیانا افراد را به اشتباه دچار می‌کند، تشابه و یکسان بودن دو تعبیر در مقام نذر است.

به حکم این که نذر یک امر عبادی است، باید برای تقرب به خدا صورت پذیرد و نذر کننده بگوید: « الله علیّ إن قضیت حاجتی أن أذبح هذه الشاة للنبی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) » یعنی برای کسب رضا و تقرب به خدا تعهد می‌کنم: اگر حاجت من برآورده شد، این گوسفند را برای پیامبر ذبح کنم.

صیغه صحیح نذر این است که گفته شد، ولی غالبا مردم به خاطر ناآگاهی، یا خلاصه گویی می‌گویند: هذا للنبی، یا نذرت هذا للنبی.

در هر حال مورد سؤال این است که چگونه برای پیامبر نذر می‌کنند، و می‌گویند: للنبی، در حالی که نذر باید برای خدا باشد.

پاسخ سؤال این است که « لام » در جملۀ « لله علیّ » برای تقرب است چنان که قرآن می‌فرماید:

« أن تقوموا الله مثنی و فرادی ».[ سبأ / 46 ] « دو نفر دو نفر یا به تنهایی برای خدا قیام کنید ».

در حالی که « لام » در للنبی « لام » انتفاع است چنان که در برخی آیات می‌خوانیم: « إنّما الصدقات للفقراء و المساکین ».[  توبه / 60 ] « زکات برای تهی دستان و مستمندان است ».

پنابراین از اینجا روشن می‌شود عمل مشرکان، تفاوت جوهری دارد؛ آنان قربانی‌های خود را به نام بت‌ها و برای تقرب به آنان ذبح می‌کردند، و قرآن در این مورد می‌فرماید:

« و ما ذبح علی النّصب ذلک فسق ».[ مائده / 3 ] « و آنچه برای بت‌ها ذبح می‌شود . . . این کار خروج از دین است ».

در حالی که موحدان برای خدا نذر می‌کنند، و نام او را به زبان می‌آورند، اما ثواب کار نیک خود را به اولیا اهدا می‌کنند و از این طریق به درگاه الهی تقرب می‌جویند.

مردی به حضور پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) رسید و عرض کرد: ای پیامبر خدا! مادرم از دنیا رفته است، و می‌دانم اگر او زنده بود، صدقه می‌داد، اگر از طرف او صدقه بدهم او سودی می‌برد؟

رسول گرامی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: آری.

آنکاه گفت: کدام یک از صدقه‌ها سود بیشتری دارد؟

فرمود: آب

در این هنگام، سؤال کننده چاهی کند و پس از آماده شدن گفت: « هذه لأمّ سعد »، « ثواب کندن این چاه برای مادر سعد باشد ».

« لام » در لأمّ سعد همان لام للنبی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) است.[1] که به اصطلاح « لام » انتفاع است نه لام تقرّب. ولی روح نذر این است که برای تقرّب به درگاه الهی متعهد شدم حیوانی را ذبح کنم و ثواب آن را به پیامبر اهدا کنم تا از این طریق، به درگاه خداوند تقرب بجویم تا شاید بیمارم را شفا دهد.[2]

منابع:

[1]. فرقان القرآن، ص 133.
[2]. کتاب راهنمای حقیقت آیت الله شیخ جعفر سبحانی، ص 171 ـ 173.