پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از بزرگان وهابی شنقیطی است. وی دارای کتاب‌ها و آثار تفسیری است. او از کبار مفتیان عربستان و عضو هیئت افتاء و هم‌چنین عضو مؤسس رابطه العالم الاسلامی عربستان است، و این سمت‌ها نشان‌دهنده جایگاه بالای وی در بین وهابیان است. البته او با این وضع از برخی نظرات وهابیت عدول کرده و معتقد به امور مخالف جمهور وهابیت است. جالب این است که شنقیطی خود موافق سماع موتی است و از آن دفاع می‌کند. یکی از ادله وی حدیثی است که به «خفق نعال» و «قلیب» معروف است. «لیس فی القرآن ما ینفی السماع الثابت للموتی فی الأحادیث الصحیحة.[1] در قرآن چیزی وجود ندارد، که سماع موتی را که در روایات ثابت شده، نفی کند.»
شنقیطی نیز پا جای پای ابن تیمیه نهاده و بدون هیچ تردیدی می‌گوید که در قرآن هیچ دلیلی بر عدم سماع موتی وجود ندارد.
او در جای دیگر می‌گوید: «مقتضای دلیل این است که اموات در قبرهایشان صدای کسانی که با آن‌ها صحبت می‌کنند را می‌شنوند و سخن عایشه و تابعین او (که گفته‌اند به دلیل «إِنَّک لا تُسْمِعُ الْمَوْتَی و ...» اموات نمی‌شنوند) غلط است. توضیح آن مبتنی بر دو مقدمه است:
سماع موتی در احادیث متعدد از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) ثابت‌ شده است، به طوری‌که هیچ اشکالی در آن نیست. هم‌چنین ایشان نگفته‌اند این امر مخصوص انسان یا زمان خاصی است؛ 2. هیچ مخالفی از کتاب و سنت برای نصوص صحیح پیامبر ثابت نشده است؛ و تأویل عایشه[2] در بعضی آیات بر معنایی مخالف با احادیث مذکور، صحیح نیست؛ زیرا آیات دیگر اولی به صواب است. پس نصوص صحیح نبی (صلی الله علیه و آله) با تأویل بعض از صحابه رد نمی‌شود.»[3]
یکی دیگر از ادله شنقیطی روایت معروف به قلیب است. او درباره این روایت می‌گوید: «این حدیث در سماع موتی صحیح است و پیامبر نیز آن را تخصیص نزده است. کلام قتاده نیز – که بخاری نقل کرده است- اجتهاد اوست.»[4]
«در این حدیث پیامبر تصریح دارد به این‌که میت در قبرش صدای کوبیده شدن کفش دفن کنندگان را در حال بازگشت، می‌شنود. این حدیث نص صریح در سماع موتی است و پیامبر نیز تخصیص نزده‌اند.»[5]
باز از ادله‌ای که شنقیطی برای اثبات ادعای خویش بیان کرده است، احادیثی است که درباره سلام دادن پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بیان فرموده‌اند.[6]
پس نظریه‌ی سماع موتی که یکی از محورهای زیارات و سخن گفتن با اولیاء الهی است را نباید از طرف وهابیت امری محکوم و بدون موافق دانست؛ در دل بزرگان وهابیت، افرادی با این نظریه موافق هستند.

پی‌نوشت:

[1]. محمد أمین شنقیطی، أضواء البیان، ج6، ص134، بیروت، دارالفکر، 1415ق.
[2]. «معروف است عایشه صحیحه‌ی سخن گفتن پیامبر (صلی الله علیه و آله) با کشته شدگان بدر را رد کرده است. ابن تیمیه و شنقیطی این را باعث از بین رفتن روایت صحیح نمی‌دانند.» محمد أمین شنقیطی، أضواء البیان، ج6، ص134، بیروت، دارالفکر، 1415ق.
[3]. محمد أمین شنقیطی، أضواء البیان، ج6، ص129.
[4]. همان، ج6، ص129-130.
[5]. همان، ج6، ص130.
[6]. مسلم بن حجاج نیسابوری، صحیح مسلم، ج2، ص669. دار الاحیاء التراث العربی،1392ق.