پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چند مدتی است که شایعه‌ای در فضای سایبری منتشر شده است، با این عنوان: توهین امام حسین بن علی به ایرانیان: ما از تبار قریش هستیم و هواخواهان ما عرب و دشمنان ما ایرانی‌ها هستند. روشن است که هر عربی از هر ایرانی بهتر و بالاتر و هر ایرانی از دشمنان ما هم بدتر است. ایرانی‌ها را باید دستگیر کرد و به مدینه آورد، زنانشان را به فروش رسانید و مردانشان را به بردگی و غلامی اعراب گماشت. (سند: سفینة البحار)

نقد و بررسی شایعه:

حقیقتاً برخی از شایعات آنقدر خام و ابلهانه است که آدمیزاد در حیرت فرو می‌ماند که به راستی چگونه ممکن است یک انسان با داشتنِ شرفِ حداقلی، اینقدر راحت دروغ بگوید و این چنین به شعور خود و دیگران توهین کند؟ جعلی بودن چنین عبارتی در همان نگاه اول بر هر صاحب خردی روشن و آشکار است. اما به جهت اتمام حجت، پاسخی منطقی به شایعه داده خواهد شد.

- ترجمه کاملاً مغرضانه و غلط از متن حدیث: متن حدیث از این قرار است: «عَنِ الْحَسَنِ بْنِ یُوسُفَ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ ضُرَیْسِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ نَحْنُ قُرَیْشٌ وَ شِیعَتُنَا الْعَرَبُ وَ عَدُوُّنَا الْعَجَم» ترجمه: ما اهل بیت، قریش هستیم؛ شیعیان ما عرب هستند و دشمنان ما عجم (متن روایت همین است. نه بیشتر و آن عبارتِ "هر ایرانی از دشمنان ما بدتر است" اصلاً در حدیث وجود ندارد). اما معنی این عبارت چیست؟ در میان عرب، علاوه بر افراد خردمند، همواره افرادی نیز وجود داشتند که گرفتار نژادپرستی و حماقت‌های قوم‌گرایانه بودند. این جماعت، متکبرانه خود را عرب (به معنی اصیل و خالص) و دیگران را عجم می‌نامیدند. می‌دانیم که یکی از معانی مهمِ عرب، «صاف و خالص» است،[1] و لفظ عجم، ضد آن. اما امام (علیه السلام) فرمودند که عرب (صاف و خالص) بودن ربطی به نژاد ندارد. پس معنی نهایی عبارت این است: ما اهل بیت، همان قریش هستیم؛ شیعیان ما صاف و خالص هستند و دشمنان ما ناخالص. (عبارت ما قریش هستیم نیز به این معناست که آن قریشی که در قرآن تقدیر شده ما هستیم، نه هر کس که که نژاد و اسمِ قریش را یدک بکشد).

- این حدیث، منتسب به امام صادق (ع) است، نه امام حسین! همه می‌دانیم که در ادبیات حدیثی، هر جا نام اباعبدالله بیاید، منظور، امام صادق است و اگر حدیثی از امام حسین (ع) نقل شود اسم حسین در روایت می‌آید.

- این حدیث از نظر سندی اشکال دارد: گفته شد که این حدیث، از لحاظ محتوا آن چیزی که شایعه سازان گفته اند نیست. اما نکته قابل توجه اینکه این حدیث از لحاظ سند، ایراد دارد. چه اینکه راوی آن عثمان بن جبلة است که مجهول است و همچنین نام سلمة بن الخطاب را در سند می‌بینیم که امروز ثابت شده شخصیتی ناموثق بوده و روایاتش مورد توجه نیست.[2]

- در ادامه متن که گفته: «ایرانی‌ها را باید دستگیر کرد...» اگر در متن عربی دقت کنیم می‌بینیم که آمده است: «سوء رأی الثانی فی الاعاجم» یعنی «بدبینی و نظر بد دومی (یعنی عمر بن خطاب) درباره عجم‌ها... که این گفتاری مجزا از حدیث منتسب به امام صادق است... ولیکن شایعه سازان با کمال وقاحت، سخن عمر بن الخطاب را به امام حسین (ع) نسبت دادند. نهایت دروغگوییِ جماعتی که از کمترین مبانی عقلی و انسانی هم برخوردار نیستند... توضیح اینکه شیخ عباس قمی در سفینة البحار حدیثی آورده که نشانگر بدبینی عمر به عجم‌ها بوده و می‌فرمایند که وقتی اسیران دربار ساسانی را به مدینه آوردند؛ عمر گفت که زنانشان را به فروش رسانده و مردانشان را به غلامی بگیرید، اما در آن مجلس، امیرالمؤمنین مانع این کار شدند و فرمودند «اکرمُوا کریمَ قومٍ و إنْ خالفوکم و هؤلاء الفُرس حُکماءٌ کرماء فقد ألْقوا إلینا السّلام و رَغَبوا فی الإسلام...[3] کریم هر قومی را احترام کرده، گرامی دارید هر چند با شما مخالف باشند، و بدانید که ایرانیان مردانی حکیم و انسان‌هایی با شخصیت و با کرامت‌اند، که میل به اسلام پیدا کرده‌اند...»

چند کلامی با کسانی که این شایعه را باور کرده و بر آن اصرار می‌کنند

روشن شد که شایعه سازان چگونه حقیقت امر را وارونه جلوه دادند. گویا خود را میان گله‌ای چارپا فرض کرده اند که هر چه دروغ سر هم کنند دیگران هم باور میکنند... اکنون، برادر یا خواهر گرامی! کسی ک چنین شایعه ای را ساخته و منتشر کرده، شما را شخصی بی‌شعور در نظر گرفته که هر دروغی و هر یاوه‌ای را باور می‌کنید. او در ترجمه حدیث، مغرضانه عمل کرده و کاملاً واقعیت را وارونه کرد. حدیث منتسب به امام صادق (ع) را به نام امام حسین زد (در فهم حدیث امام صادق نیز با غرض ورزی، دقیقا خلاف حقیقت را به شما القا کرد) و در ادامه با کمال وقاحت، سخن عمر بن الخطاب را نیز به امام حسین نسبت داد!  اهل بیتی که همواره مدافع ستمدیدگان بودند را همدست ستمگران معرفی کرد. لیکن اگر در تاریخ مطالعه کنیم، می‌بینیم که اهل بیت پیامبر به خاطر دوستی با ایرانیان، حمایت بسیاری از سران عرب را از دست دادند. بسیاری از شاگردان و یاران خاص اهل بیت، ایرانیان بودند. مردم این سرزمین بیش از هر قومی در راستای ترویج مکتب اهل بیت کوشیدند. شایعه سازان این حقایق تاریخی را از دید شما مخفی کرده و با جعل و تحریف و دروغ، شعور شما را به بازی گرفتند. پس بر رفتار زشت آنها مهر تأیید نزنید. آنان خواستند با لجن‌پراکنی، احساسات ملی دیگران را به جوش آورده و آنان را بازیچه خود قرار دهند. چنین جماعتی نه فقط با اسلام، بلکه با ایران نیز سر ستیز دارند. باشد تا کسی بازیچه آنان نشود.

پی‌نوشت:

[1]. خلیل بن احمد فراهیدی، العین، قم: نشر هجرت، 1409 هـ ق، ج 2، ص 128؛ صاحب اسماعیل بن عباد، المحيط في اللغة، بیروت: عالم الکتب، 1414 هـ ق، ج 2، ص 31.
[2]. احمد واسطی بغدادی (ابن غضائری)، الرجال، قم: دار الحدیث، 1364، ص 66؛ حسن بن علی حلی (ابن داود)، الرجال، تهران: دانشگاه تهران: 1342، ص 458.
[3]. شیخ عباس قمی، سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، مشهد مقدس: استان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1430 هـ ق، ج 3، ص 417.