علم شیخ احمد احسایی
شیخ احمد احسایی در شرح زیارت جامعهی کبیره خود، گناه شیعیان را حقیقتاً بر عهدهی معصومین (علیهم السلام) دانسته و به توجیه آیهی قرآن در رد ادعای خود پرداخته است. این در حالیست که: 1. لازمهی این حرف، نسبت دادن گناه به اهلبیت (علیهم السلام) است 2. گناه، حاصل عمل اختیاری هر انسان است و جز خود گناهکار کسی مقصّر نیست.
حاج کریم خان کرمانی معتقد است که شیخ احمد در 37 علم از جمله موسیقی، هیأت، جفر و... صاحب تألیف و نظر بوده است. نگارش شروحی بر کتابهای فلسفی ملاصدرا، شیخیان را بر آن داشت که شیخ احمد را صاحب قلم در علم فلسفه نیز بدانند. این در حالیست که به گفتهی مرحوم آشتیانی شیخ احمد، حتی یک قاعده از قواعد فلسفه و عرفان را درک ننموده است.
پیشوای مسلک شیخیه علومی فرای علوم اکتسابی متداول برای خود قائل بوده و همچنان که خود را در علومی نظیر کیمیا ماهر میدانست، مدعی میشد که علومش را از ائمه اطهار (علیهم السلام) کسب کرده است. این در حالیست که احسایی به هنگام عمل، برای اثبات مدعیات خود، به بهانههایی پوچ از زیر اثبات مدعیاتش شانه خالی کرده است.
در راستای ادعای مقامات علمی شیخ احمد احسایی (پیشوای مسلک شیخیه)، بزرگان این مسلک در رابطه با شخصیت وی، توصیفات مبالغهآمیزی به کار بردهاند. این در حالیست که بزرگان برخی علوم، نسبت به ثبوت این ادعاها اشکالات فراوانی مطرح کرده و در نتیجه نظردهی شیخ احسایی در علومی که در آنها سررشته نداشته، موجبات رسوایی وی را فراهم ساخته است.