رقص سماع
گزارشات تاریخی نشاندهنده این است که بزرگان صوفیه برای رونق بخشی مجلس سماع خود، در ابتدا از أمردان (نوجوانان و جوانان زیبارو) استفاده میکردند ولی درعین حالی که مجلس سماع، مجلسی مردانه بود بهتدریج پای زنان نیز به سماع باز شد. احمد جام از بزرگترین صوفیان مخالف سماع، به شدت به این مسئله تاخته و رقص سماع را خلاف شرع و برخواسته از هوی و هوس میداند.
نماز عشاق که از مقدسترین اعمال عبادی بعضی از سلاسل صوفیه است، دارای مفاسدیست که هیچ سنخیتی با شریعت پاک اسلام ندارد. در روايات، از غنا و موسيقي و حتي سماع به شدت نهي شده است و فقهاي بزرگ شیعه با استناد به اين روايات میگویند: صحت مضمون شعر، هرگز باعث حلال شدن آهنگ و موسيقي لهوی همراه با آن نمیباشد.
برخی سماع را بزرگترین مراسم عبادی صوفیه به شمار آورده ولی در حقیقت انحرافی برخواسته از نفسانیات شهوانی متصوفه قدیم است، که در هر یک از طریقتهای صوفی که وارد شده است، مفاسد و عوارض متعددی برایشان به همراه داشته است. رقصهای مختلط زنان با بزرگان صوفیه و کشته شدن چندین نفر از بزرگان صوفیه بخاطر رقص سماع و همچنین شاهد بازی از مفاسد و عوارض این عمل صوفیانه است.
فرقههای برای جذب مخاطبان خود، دست به دامان شیوههای مختلفی میشوند. یکی از آن شیوهها استفاده از امیال جنسی است. غالب فرقههای صوفیه مراسمات خود را تحت عناوین خاصی مانند "رقص سماع" یا روابطی تحت عنوان "ارتباط طریقتی" و "آداب تشرف" بصورت مختلط برگزار میکنند تا مخاطبان بیشتری را جذب نمایند.
در جلسات ذکر دراویش، سرتکان دادن و دست افشانی و بلند کردن صدا و نعره زدن در هنگام ذکر امری متداول است. اما فیض کاشانی ذکر گویی با صدای بلند و نعره کشیدن را مخالف نص صریح قرآن و روایات دانسته و این عمل دراویش را تشبیه به عرعر خران دانسته است.
سران تصوف مستی و بیهوشی صوفیان در مجالس ذکر و سماع خود را از عشق الهی میدانند. ولی زمخشری مستی صوفیان را از شهوت عشق به أمردان میداند و معتقد است که اگر صوفیان را بر روی دیوار قرار دهند و برای آنها قرآن را به صورت غنا بخوانی تاثیری در آنها نخواهد داشت.