کرامت در تصوف
به واقع می‌توان گفت که کرامت‌های صوفیه به‌خاطر کثرت‌شان از حد شمارش خارج‌اند. رفتارهای عجیب وغریبی که بیشتر به افسانه‌ها شباهت دارد تا یک کرامت. کراماتی از آب شدن شخصی از روی شرم در مقابل بایزید.
برخی از صوفیه برای جذب مرید به فرقه خود، اقدام به کرامت سازی برای اقطاب می‌کنند. از اقطابی که برای وی کرامات زیادی نقل شده است، ملا سلطان محمد گنابادی است. اما برخلاف سخن صوفیه برخی ملا سلطان را خالی از معنویت دانسته و گزارشاتی برخلاف گزارش صوفیه ارائه کرده‌اند.
درحالی که صوفیان امروزی درباره صاحبان کرامت فخرفروشی کرده و صاحبان کرامت را برتر از دیگران معرفی می‌کنند، بزرگان صوفیه عقیده داشتند که از کرامت باید ترسید همانطوری که از بت می‌ترسند. ایشان کرامت را وسیله دوری از خدا دانسته، زیرا هرچیزی که بنده با آن آرامش یابد، وسیله برای دوری از خدا محسوب می‌گردد.
صوفیان مدعی خاص بودن خود هستند چراکه معتقدند از میان مسلمانان، انسانهای برگزیده هستند و اولیاء الهی تنها از میان صوفیان هستند و نشانه آن هم این است که صاحب کرامت و خوارق عادت‌اند.
سران تصوف به دنبال کرامت‌سازی برای مشایخ خود، به برخی از آیات قرآن استناد کرده که در وصف اولیای خدا نازل شده و به همین دلیل دست به تشابه سازی زده و مشایخ خود را همانند اولیای خدایی که در قرآن نام آنها آمده است دانسته‌اند.
در تفاوت معجزه و کرامت مواردی را ذکر کرده‌اند که معجزه مخصوص نبی و کرامت مخصوص ولیّ است. صدور معجزه از نبی واجب ولی کرامت از ولیّ جایز است. همه اینها مواردی است که در منابع صوفیه در فرق بین معجزه و کرامت بیان شده است.
برخی از صوفیه به منظور جذب حداکثری مرید برای مشایخ خود، دست به کرامت‌سازی بی حد وحصر زده‌اند. این عده علاوه بر نقل کرامات در زمان حیات مشایخ، کراماتی در موقع تولد و یا قبل از زمان تولد مشایخ ذکر کرده‌اند. برای نمونه می‌توان به کرامت‌سازی ابن بزاز اردبیلی برای شیخ صفی‌الدین اشاره کرد.
به نظر برخی کشف و شهود به دلیل وجدانی بودن، نیازی به معیار صحت یا بطلان ندارد، اما برخی دیگر به این مساله معترف هستند که باید کشف و شهود با قرآن و حدیث سنجیده شود و درصورت مطابقت، می‌توان گفت کشف و شهود ذکر شده رحمانی است.
برخلاف صوفیان امروزی، در بین صوفیه قدیم رسم بر آن بود که صاحب کرامت به‌خاطر جلوگیری از اتهام خودستایی و تکبر، کرامات خود را از دیگران مخفی می‌کردند. اما صوفیان امروزی برای برتری جویی بر دیگران و نیز برای جذب مخاطبان عامی، دست به کرامت سازی برای خود کرده تا شاید به هدف پلید خود دست یابند.