هفتن
بنا بر منابع اهل حق وقتی خداوند متعال "هفتن" را به وجود آورد، آنان از خداوند تقاضای همدم میکنند. خداوند نیز با این شرط به آنکه هفتن، "دونادون" را بپذیرند و با شکل و جسدهای مختلف به دنیا برگردند، با خواسته ایشان موافق کرده و آسمان، زمین، ماه، ستارگان، فرشته، ملائکه، آدم، جن و شیاطین را خلق نمود.
بنا بر عقاید اهل حق، تدبیر و اداره چهار گوشه جهان بر عهده چهار نفر از «هفتن» که مهمترین طبق از طبقات یاران سلطان اسحاق است، میباشد. درحالی که چنین مسالهای در هیچ یک از ادیان الهی مطرح نشده است. تغایر برخی از عقاید اهل حق با دیگر ادیان موجب شده که اقبال عمومی نسبت به این فرقه به شدت کم شود.
در اهل حق هفت نفر از یاران سلطان اسحاق بسیار مورد توجه هستند و برای آنها احترام زیادی قائلاند و معتقدند که تدبیر امور عالم برعهده ایشان است. اما در برخی از متون اهل حق آمده است که "هفتن" امر الهی را در جریان سجده ملائکه بر آدم، نادیده گرفتند و به تبعیت از شیطان حاضر به سجده در مقابل حضرت آدم نشدند و خداوند آنان را در قالب شیطان درآورد و هرکدام یک دوره مهمان ذات شیطان بودند.
با جستجو در متون کلامی اهل حق و با گفتگو با بزرگان و کلامدانان این فرقه روشن میشود که کیفیت آفرینش فرشتگان و مرتبه وجودی آنان با تناقضگویی توأمان است. این تناقضگویی به اصل مسئله آفرینش آنان برمیگردد.
یکی از مباحث مهم در فرقه اهل حق شناخت حقایق فرشتگان و کیفیت ارتباط آنها با انسان است. برخی از کلام دانان اهل حق، به تجسد فرشتگان در قالب مقامات آیینی باور دارند، درحالیکه تجسد فرشتگان در انسان امتناع عقلی دارد.
بر اساس مبنای اعتقادی یارسان، هرگاه فرشتهای در جامه بشری وارد شود مظهر صفات حقتعالی توصیف میشود. اما با کاوش در متون کلامی اهل حق، تناقضگویی درباره مظاهر صفات روشن میشود.
یکی از هفتن که در باور اهل حق بسیار مورد توجه و احترام است شاه ابراهیم ایوت است که درباره شخصیت او در منابع اهل حق اختلاف وجود دارد. در بین خاندانهای مختلف اهل حق، خاندان شاه ایراهیمی که در کشور عراق به "کاکائی" از آنها تعبیر میشود منسوب به او هستند.
خاتون دایراک مادر سلطان اسحاق و جزءهفتن است که در باور اهل حق بسیار مورد توجه و احترام است و او را مظهر فاطمه اسد، مادر امیر المومنین (ع) میدانند. اهل حق او را که در یاری رساندن به سلطان اسحاق و شفاعت کردن یاران نقش ویژهای داشته است، بسیار ستایش می کنند.
مصطفی قهار پسرعموی سلطان اسحاق و جزء هفتن از یاران خاص او است که در شروع ادعاهای سلطان اسحاق به او پیوست. در باور و افسانه سازیهای اهل حق او مَظهر "عزرائیل" از فرشتگان مقرب الهی است.
داود کوسوار یکی از "هفتن" که در باور اهل حق از او بعنوان"چرخچی" یا "گرداننده عالم" یاد می شود از طرف سلطان اسحاق بزرنجه ای به سمت "دلیل" بر عموم اهل حق منسوب گردید. او در باور اهل حق مظهر "میکائیل" از فرشتگان مقرب الهی است و در منابع اهل حق درباره او افسانه سازیهای متعدد صورت گرفته است.
"پیربنیامین" مهمترین شخصیت در هفتن است که در باور اهل حق، در میان یاران سلطان اسحاق در مرتبه اول قرار دارد و مظهر "جبرائیل" است که از طرف سلطان اسحاق به سمت "پیری" براهل حق منسوب شد. مدفن وی در شهر کرند غرب در محله "شوا" قرار دارد که مورد توجه پیروان آئین یارسان بوده است.