شاكله و اجزای شكل‌ دهنده يك جريان، تفكر و نظریه های موسس و رهبران آن جريان است. لذا برای آشنایی با يك جريان يا فرقه‌ای ابتدا بايد تفكرات و انحرافات رهبران آن را شناخت. بزرگان فرقه اهل حق از جمله نورعلی الهی، عقاید مناقضی را بیان داشته که این تناقض گویی آشکار از نداشتن مبنای صحیح در عقاید فرقه مذکور حکایت می کند.