یکی از سران صوفیه می نویسد: مشایخ صوفیه در نزاعها و جدالها بین مذاهب مختلف داخل نشده با همه فرق به صلح و صفا سلوک می کردند و نسبت به همه علی السویه مهربان بودند.1
صوفی هیچ عقیده ای را غلط نمی شمارد و اختلاف مذاهب را اختلاف در رنگ و صورت می شمارند و صلح کل را می طلبند.همه چیز برای او مساوی است و همه را به یک نسبت دوست دارد, بنابر نوشته یکی از کتب صوفیه تمام فرق و مذاهب و فلسفه ها درچشم عارف در حکم نردبان است که به مدد آن می خواهد بالا برود همینکه بالا رفت با نردبان کاری ندارد.2
در همین کتاب آمده است که در نظر عارف کامل ,ادیان و مذاهب یکسانند و برای هیچ یک ترجیحی قایل نیست. یعنی دیانت اسلام بابت بت پرستی یکسان است و کعبه و میخانه و صمد و صنم یکی است!!!!.
از اینگونه مطالب در آثار صوفیه زیاد است تا جائی در این اظهارات ناصواب پیش رفته اند که در یکی از آثارشان می گویند: از نور محمد ایمان خیزد و از نور ابلیس کفر و خدلان خیزد اما گوهر محمد و ابلیس هر دو از آفتاب نور الله سیراب شوند!!!!.3
ابن ابی الحدید می نویسد: غزالی در بغداد در وعظ خود می گفت: ابلیس سید الموحدین است هر که نیاموخت توحید را از ابلیس پس او زندیق است او مهمور شد که غیر خدا را سجده کند پس ابا کرد!!!.4
و این نحوه سخن و اعتقاد برمی گردد به آن مذهب و مشربی که صوفیه درباره کل عالم دارند و به مقتضای آن به همه چیز عالم عشق می ورزند و مرام آنها صلح کل است.
ولی آیا اینگونه نگاه به اعتقادات و مذاهب از منظر قرآن و سنت پذیرفته است؟ آیا هر عقیده فاسد و انحرافی محترم است؟ مگر در میان مسلمانان کسانی نبودند که با اظهار اسلام همه گونه سب و دشنام نسبت به حضرت علی (ع) روا می داشتند, صلح و سلوک با آنها چه معنا دارد؟ آیا به بهانه صلح کل میتوان در برابر انحرافات فکری و اعتقادی مهر سکوت بر لب زد؟
مگر می شود دو راه و مذهب متناقض هر دو درست باشد؟ حضرت علی (ع) در کلمات قصار خویش می فرمایند: دو نفر با هم اختلاف نکردند مگر اینکه دعوای یکی از آن دو گمراهی بوده است.با این حال آیا با همه صلح و صفا بودن جز نفاق و دوروئی چیز دیگری خواهد بود؟
پس به هیچ وجه از نظر مبانی دینی و اعتقادی یک مسلمان صلح کل پذیرفتنی نیست و این مطلب یکی از انحرافات واضح صوفیه می باشد.

پی نوشت :
1-چهل مقاله ص 54
2-تاریخ تصوف در ایران ص 429
3-تمهیدات ص 186
4- شرح نهج البلاغه ج 1 ص 107