چرا حضرت علی علیه‌السلام عایشه را قصاص نکرد؟

  • 1403/02/19 - 09:26

برخی از دشمنان شیعه این شبهه را مطرح می‌کنند که چرا در جنگ جمل که «عایشه» دختر ابوبکر مردم را علیه خلیفه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله تحریک و آتش جنگ را شعله‌ور کرد و بیش از بیست هزار نفر از مسلمانان را به کام مرگ فرستاد، ولی توسط حضرت علی علیه‌السلام کشته نشد. سرخسی در کتاب المبسوط خود این مطلب را این‌گونه پاسخ می‌دهد که وقتی زنی از اهل بغی دستگیر شود، اگر جنگیده باشد حبس می‌شود تا هیچ‌یک از اهل بغی باقی نماند؛ ولی کشته نمی‌شود.

اسلام ناب

.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بر اساس گفته بزرگان اهل سقیفه، در جنگ جمل بیش از بیست هزار نفر از مسلمانان کشته شده‌اند. [1] باعث و بانی این کشتار کسی نیست، جز عایشه دختر ابوبکر، یکی از همسران رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله؛ زیرا او بود که فرماندهی جنگ را به عهده گرفت، مردم را علیه خلیفه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله تحریک و آتش جنگ را شعله‌ور کرد.

حال سوال این است که اگر این‌گونه که در منابع تاریخی آمده است چرا حضرت علی علیه‌السلام در نبرد جمل با او(عائشه) برخورد و او را مجازات نکرد، بلکه وی را محترمانه به مدینه انتقال داد؟ [1]

پاسخ این شبهه را بر اساس مطالب بیان شده از کتب خود اهل‌سنت بیان می‌کنیم:

«محمد بن احمد بن ابوسهل سرخسی حنفی» در کتاب «المبسوط» خود این مطلب را این‌گونه پاسخ می‌دهد که: «وقتی اصحاب جمل و حاضرین در این جنگ بعد از پیروزی در این نبرد، خطاب به حضرت علی علیه‌السلام گفتند که آیا غنائم را تقسیم نمی‌کنی؟(غنائمی که عایشه هم در آن بود چون عایشه جزء افراد اسیر شده در این جنگ بود) حضرت علی علیه‌السلام فرمود: چه کسی از شما عایشه را می‌گیرد؟ حضرت این سخن را گفت  که تا آن‌ها را متوجه اشتباهشان نماید؛ زیرا وقتی زنی از اهل بغی دستگیر شود، اگر جنگیده باشد حبس می‌شود تا هیچ‌یک از اهل بغی باقی نماند؛ ولی کشته نمی‌شود؛ زیرا زن حتی اگر مرتد شود کشته نمی‌شود؛ چه رسد که باغیه باشد؛ بنابراین طبق نظر آقای سرخسی، عایشه اگر مرتد هم شده بود، کشتن او جایز نبود؛ چه رسد که او علیه حاکم قیام کرده و.... [2]

از طرفی عایشه اسیر شده بود و کشتن اسیر طبق آموزه‌های دینی جایز نیست. سرخسی حنفی در ادامه می‌نویسد که عایشه در جنگ اسیر شده بود و کشتن اسیر جایز نیست. [3] البته در حال جنگیدن، کشتن زن باغیه آن هم برای دفاع از خود، جایز است؛ اما وقتی اسیر شد، کشته نمی‌شود؛ همانند فرزندی که پدرش را به‌خاطر دفاع از خود می‌کشد؛ اما اگر خطر کشته شدن توسط پدر دفع شود، حق کشتن او را ندارد. اما این زن، زندانی می‌شود؛ چرا که مرتکب معصیت شده و از شر و فتنه بازداشته می‌شود.

روایاتی در کتاب‌های شیعه و سنی وجود دارد که ثابت می‌کند رسول خدا صلی‌الله علیه‌وآله به امیرمؤمنان علیه‌السلام دستور داده است که وقتی بر عایشه پیروز شدی، با او مدارا کن. بیهقی در دلائل النبوة و... نقل کرده‌اند:
از ام سلمه نقل شده است که رسول خدا صلی‌الله‌ علیه‌واله از شورش برخی از همسرانش خبر داد. عایشه از این خبر خندید. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌واله به او فرمود: «مراقب باش ای حمیراء که تو نباشی» سپس رو به علی علیه‌السلام کرد و فرمود: «ای ابوالحسن اگر کاری از امور او را عهده دار شدی با او مدارا کن».[4]

پی‌نوشت
[1]. خبر گزاری دانشجو، مادری که بیست و شش هزار فرزندش را کشت!/ عایشه چگونه و به دست چه کسی کشته شد؟
[2]. محمد بن أحمد بن أبي سهل شمس الأئمة السرخسي، المبسوط، ج10، ص127. «وَلَمَّا قِيلَ لِعَلِيٍّ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - يَوْمَ الْجَمَلِ، أَلَا تُقَسِّمُ بَيْنَنَا مَا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَيْنَا قَالَ: فَمَنْ يَأْخُذُ مِنْكُمْ عَائِشَةَ، وَإِنَّمَا قَالَ ذَلِكَ اسْتِبْعَادًا لِكَلَامِهِمْ وَإِظْهَارًا لِخَطَئِهِمْ فِيمَا طَلَبُوا.»
[3]. همان، ج10، ص127.« وفی حال اشتغالها بالقتال انما جاز قَتْلُها دَفْعاً وقد‌اندفع ذلک حین اسِرَتْ کالولد یقتل والدَه دفعا اذا قصده ولیس له ذلک بعد ما‌اندفع قصده ولکنها تحبس لارتکابها المعصیة ویمنعها من الشر .
[4]. البيهقي، أبي بكر أحمد بن الحسين بن علي ، دلائل النبوة، ج6، ص411.

برچسب‌ها: 
تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.