پایگاه جامع فرق‌، ادیان و مذاهب_ سَبّ یکی از اموری است که قرآن کریم به شدت از آن نهی کرده و بیان داشته که اگر اهل سَب کردن به دشمنانتان باشید، آنها نیز به خدای شما سَبّ خواهند کرد: «وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ ۗ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ»؛[1] «(به معبود) کسانی که غیر خدا را می‌خوانند دشنام ندهید، مبادا آنها (نیز) از روی (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند! اینچنین برای هر امّتی عملشان را زینت دادیم، سپس بازگشت همه آنان به سوی پروردگارشان است؛ و آنها را از آنچه عمل می‌کردند، آگاه می‌سازد (و پاداش و کیفر می‌دهد)».

سلطان‌حسین تابنده «رضا علیشاه» قطب سی و هفتم سلسلهٔ سلطان‌علیشاهی، در کتاب تجلی حقیقت در اسرار فاجعه کربلا، در بیان علت بدعت‌گذاری معاویه بر سَبّ کردن امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌نویسد: «معاویه سبّ کردن علی علیه‌السلام را از خود حضرت از باب مقابله‌ به‌مثل اتخاذ کرد؛ زیرا حضرت بعد از نماز، معاویه و عمروعاص و جمعی را لعن نمود و چون خبر به معاویه رسید، او هم سبّ آن حضرت را رواج داد».[2]

سلطان حسین تابنده بین معانی لَعن و سَبّ، دچار اشتباه شده است؛ «سَبّ» در لغت به معنای شتم و دشنام و توصیف دیگری به آنچه نقص و خواری او باشد، است[3] در حالی که لعن غیر از سَب است. در تعریف لعن، راغب اصفهانی می‌گوید: «لعن به معنای طرد و دور کردن با غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد در آخرت به معنای عقوبت و در دنیا به معنای انقطاع از قبول رحمت و توفیقش است و اگر از طرف انسان باشد به معنای دعا و نفرین و درخواست بر ضرر غیر است».[4]

اما ادعایی که سلطان‌حسین تابنده، به امیرالمؤمنین علیه‌السلام نسبت داده، با سیره امیرالمومنین علیه‌السلام که در جنگ صفین از ایشان نقل شده، معارض است. حضرت علیه‌السلام هنگام شنیدن سخنان اصحابش  که دشمن خویش را سَب می‌کردند، فرمودند: «إِنِّي أَكْرَهُ لَكُمْ أَنْ تَكُونُوا سَبَّابِينَ‏ وَ لَكِنَّكُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَكَرْتُمْ حَالَهُمْ كَانَ أَصْوَبَ فِي الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِي الْعُذْرِ وَ قُلْتُمْ مَكَانَ سَبِّكُمْ إِيَّاهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِنَا وَ بَيْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى يَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ وَ يَرْعَوِيَ عَنِ الْغَيِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِه»؛[5] «من خوش ندارم که شما دشنام دهنده باشيد؛ امّا اگر کردارشان را يادآور مى‌شديد و گمراهی‌ها و کارهاى ناشايسته آنان را برمى‌شمرديد، به صواب نزديک‌تر و در عذرپذيری رساتر بود‌، به‌جاى دشنام آنان بهتر بود مى‌گفتيد: خدايا خون ما و آنها را حفظ کن، بين ما و آنان اصلاح فرما و آنان را از گمراهى به راه راست هدايت کن تا آنان‌ که جاهلند، حق را بشناسند و آنان که با حق مى‌ستيزند پشيمان شده به حق باز گردند».

در نتیجه ادعای سلطان‌حسین تابنده که نسبت سَبّ به امیرالمؤمنین علیه‌السلام داده و تلویحاً کار معاویه را فقط عکس العملی در مقابل عمل امیرالمؤمنین علیه‌السلام دانسته، باطل است؛ چرا که حضرت چنین عملی را انجام نداده و معاویه برای نشان دادن بغض خود نسبت به امیرالمؤمنین علیه‌السلام، بدعتِ سَبّ‌گویی به حضرت علیه‌السلام را رواج داد.

پی‌نوشت:
[1]. انعام/108.
[2]. تابنده، سلطان‌حسین «رضاعلیشاه»، تجلی حقیقت در اسرار فاجعه کربلاء، حسین (ع) کیست؟ و موجب قیام او چیست؟، قسمت۲، ص۲.
[3]. ابن درید، محمد بن حسن‌، جمهرة اللغة، بیروت، دارالعلم للملایین‌، اول، ج۱، ص۶۹.
[4]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن‌،دفتر نشر الكتاب، دوم، 1404ق، ص۴۵۱.
[5]. شريف الرضى، محمد بن حسين، نهج البلاغة (للصبحي صالح)،هجرت قم، اول، 1414 ق، ص323.