پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سؤالی که برای مربیان پرورشی و والدین پیش می‌آید این است که چه کنیم بچه‌ها فنِ [1] کی‌پاپ نشوند؟ یا دچار سلبریتی‌پرستی[2] نگردند؟ ابتدا باید بیان داشت انسان‌ها به صورت فطری و ذاتی، دنبال کمال و تعالی بخشیدن به خود هستند و به چیزی که با کمال و تعالی مرتبط باشد جذب می‌شوند. از این رو افراد برتر و موفق، مورد توجه قرار می‌گیرند که به این امر، در اصطلاح قهرمان‌گرایی گفته می‌شود. احساس قهرمان‌گرایی و کمال‌گرایی عامل اصلی گرایش به الگوگیری از دیگران است.

اولین کسانی که کودک در اطراف خود می‌بیند افراد خانواده است و آنها را به شدت زیر ذرّه‌بین توجه قرار می‌دهد؛ از این رو باید قهرمان زندگی بچه‌ها والدین آنها و اعضای خانواده باشند. به طور معمول کودکان نواقصی را در بین اعضای خانواده می‌بینند و این نقص‌ها ویژگی‌های مثبت و قهرمانانه والدین را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد، ولی افراد دیگر مانند فن‌ها و سلبریتی‌ها همیشه وِجهه‌ی مثبت و قهرمان‌گرایانه خود را به مخاطب نشان می‌دهند و آن وجهه‌ی منفی و ناقص را پنهان می‌کنند. از این رو این آیدل‌ها[3] تبدیل به نمادها و بت‌های کمال و بی‌عیبی می‌شوند و نوجوان و مخاطب، گرایش و علاقه افراطی به آن‌ها پیدا می‌کند.

نوجوان در ذهن خود می‌پندارد قهرمان کسی است که نقصی ندارد؛ ولی این یک امر مُحال و آرمان‌گرایانه است. پس باید از طُرق مختلف نوجوان و کودک را متوجه کرد که به غیر از معصومین علیهم‌السلام، انسان بی‌نقص وجود ندارد و اگر کسی پنج نکته مثبت دارد، به طور معمول دو نکته منفی هم دارد که خیلی از این نکات منفی هم دست خودشان نیست. به طور مثال اگر یک فرد، استاد زبان انگلیسی ماهری است ولی ظاهر خوبی ندارد، یا نقص عضو دارد، این نقص یک عیب نیست، چون دخالتی در این امر ندارد؛ اشکال و عیب به کسی وارد است که عامدانه کارهای زشت انجام می‌دهد. از این رو باید با نوجوان صحبت کرد و اجازه داد او هم صحبت کند و این صحبت‌ها به این منجر شود که کودک، تفکر انتقادی پیدا کند. این تفکر باعث می‌شود ذهن نوجوان تحلیلی شود و رفتارهای مختلف یک فرد را بررسی و خودش خوبی و بدی را تشخیص دهد. باید با کودک همراه شد تا بفهمد که به طور مثال از یک ورزشکار، فقط در حیطه‌ی ورزش الگو بگیرد. آنگاه نوجوان و کودک قادر خواهد بود هیجانات، علایق و اثرات ناخودآگاه فن بودن خود را نسبت به آیدل و الگو مدیریت کند.

از علل دیگر فن شدن این است که خلأ عاطفی و کمبود محبّت باعث می‌شود این نیاز را از طریق فن شدن اقناع کند. کودک باید از لحاظ عاطفی خلأ نداشته باشد، کودکی که محبّت بی‌حد و حصر والدین را دریافت می‌کند و والدین به او حس ارزشمندی و اعتماد به نفس می‌دهند، کمبودی احساس نمی‌کند که بخاطر برطرف کردن این کمبود، سراغ آیدل‌های کره‌ای یا سلبریتی‌های دیگر برود. باید کودک را رشد دهیم، به طور مثال کودکی که خودش ورزشکار حرفه‌ای یا مسلط به زبان خارجه یا مهارتی است، از لحاظ درونی اعتماد به نفس دارد و این اعتماد به نفس، او را حفظ می‌کند که در دام شیّادان نیفتد.

باید پدر و مادر هرکدام یک ویژگی قابل اعتنا و مهم داشته باشند که کودک بتواند والدینش را و افراد خانواد را با آن معرفی کند، به طور مثال نوجوان و کودک در جمع دوستانش بتواند بگوید پدر من فلان مهارت و یا شغل یا ویژگی را دارد. نیازی به داشتن مهارت‌های خاص نیست، بهتر از همه، داشتن صفات اخلاقی خوب است. به طور مثال کودک می‌تواند به دوستانش بگوید: پدرم همیشه به فقرا کمک می‌کند و هر ماه چند کار خیر، حتی اگر کوچک باشد را در برنامه خود دارد؛ ما در خانه تقویم کار خیر داریم. با اینکه در این مثال، پدر استاد دانشگاه و مهندس و ...نبود و یک فرد معمولی است ولی این صفت بارز باعث برجستگی‌اش شده و کودک می‌تواند با تکیه بر این موضوع، او را الگو قرار دهد؛ یا اگر والدین بخواهند او را نصیحت یا توصیه‌ای کنند از لحاظ روانی این آتوریته (مَرجعیت برای تبعیت) باعث می‌شود حرف‌شنوی داشته باشد.

باید اعضای خانواده یک جاذبه و ویژگی خاص داشته باشند. آشپزی خوب، ورزش، دانش، یا صفات شخصیتی خوب که ذکر شد. نکته مهم این است که این مجموعه باید با هم باشد یعنی والدین فرزندشان را از محبت سیراب کنند، تفکر انتقادی را به او یاد دهند، خودشان ویژگی‌های بارز شخصیتی قابل افتخار داشته باشند، اعتماد به نفس کودک را تقویت کنند، الگوی مثبت و صحیح هم‌سال برای جایگزینی فندوم به او بدهند و ...

ممکن است برخی از این موارد باشد ولی با عدم رعایت برخی دیگر از این موضوعات باز احساس خلأ همان مورد، باعث شود کودک گرفتار سلبریتی‌پرستی، فن شدن، عشق افراطی به گروه همسالان خود و... شود. مهمترین اصل برای جلوگیری از مبتلا شدن کودک و نوجوان به فن و سلبریتی‌پرستی، داشتن اعتماد به نفس، عزت نفس و محتوا و گروه مناسب است.

پی‌نوشت:
[1]. هوادار یا فن به شخصی گفته می‌شود که بر روی موضوع یا موضوعاتی خاص، دارای علاقه افراطی، شور و شیفتگی است. این واژه می‌تواند دارای معانی گسترده‌ای باشد اما به طور عموم از اصطلاح طرفدار و حامی استفاده می‌شود.
[2]. سندرم پرستش سلبریتی به عنوان یک اختلال وسواسی اعتیاد آور توصیف شده است که در آن فرد به طور کامل درگیر و علاقه‌مند به جزئیات زندگی شخصی یک شخص مشهور است.
[3]. خوانندگان و هنرپیشه‌های محبوب کره

محمد جواد نصیری