پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مهم‌ترین ارکان عرفان و معنویت اسلامی، انجام دادن واجبات و ترک محرمات است. همانگونه که شیخ محمد بهاری در رساله آداب سلوک  خویش بیان نموده که اولین گام در سلوک، ترک گناهان و انجام واجبات است؛ وی در تبیین این مسئله می‌نویسد: «اول: ترک گناهان و این همان چیزی است که بنای تقوی بر آن استوار است؛ پایه دنیا و آخرت بر آن پی‌ریزی گشته است و مقربان به وسیله هیچ چیزی بالاتر و برتر از ترک معصیت به خداوند نزدیک نگشته‌اند».[1]

معنویت‌های التقاطی و صوفیانه این ویژگی اساسی را نداشته و با توصیه به یک سری ازامور، شریعت گریزی را در پیروان خود نهادینه می نمایند و با این کار سعی در جذب افراد دارند، در این میان، افرادی که تقید آنچنانی به شریعت اسلامی ندارند جذب این گونه معنویت‌های التقاطی می‌گردند.

حجاب یکی از واجبات و ملزومات بندگی در راه خدا به شمار می‌رود و ترک حجاب به معنی نافرمانی از خداوند متعال و ائمه معصومین (علیهم السلام) است. چراکه خداوند متعال چندین بار در قرآن کریم به لزوم رعایت حجاب اسلامی اشاره کرده است. چنانچه در سوره نور می‌فرماید: «وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَّ وَ لا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ[نور / 31] و به زنان با ایمان بگو: از برخی نگاه‌ها چشم‌پوشی کنند و دامن‌های خود را حفظ نمایند و جز آنچه (به‌طور طبیعی) ظاهر است، زینت‌های خود را آشکار نکنند و روسری خود را بر گریبان بیفکنند (تا علاوه بر سر، گردن و سینهٔ آنان نیز پوشیده باشد) و زینت خود را ظاهر نکنند جز برای شوهر» این آیه مهم‌ترین مستند فقها برای اثبات وجوب پوشش و مشتمل‌ بر حدود آن است.

در فضای کنونی کشور که مسئله حجاب به عنوان یکی از دغدغه‌های متدین جامعه مطرح شده است، بعضی از زنان که پیروان جریان درویشی مصطفی آزمایش هستند، همچون شرمان بهشتی و همسر محمد شریفی مقدم  و بعضی زنان صوفی نما همچون  افسانه بایگان، دست به کشف حجاب زده و با جسارت تمام در مقابل این حکم الهی دهن کجی نموده‌اند. البته باید یاد آور شد که معنویت‌هایی که امثال افسانه بایگان از آن دم می‌زنند، قطعا معنویت اسلامی نمی‌باشد به خاطر اینکه این افراد دارای روحیه شریعت گریزی هستند و نشانه این روحیه را در کشف حجاب اخیر افسانه بایگان می‌توان مشاهده کرد؛ به‌همین دلیل این افراد در دام معنویت‌های التقاطی خواهند افتاد و ریشه این التقاط را در سخن افسانه بایگان به وضوح می‌توان دید. مثلاً ایشان در ایام التهاب بیماری کرونا تلاش می‌کرد که با تمسک به خرافاتی که در قانون جذب مطرح می‌شود، گرفتار شدن افراد را به این بیماری تحلیل نماید. مثلاً وی در آن ایام بیان داشت که باید به جای لفظ «کرونا» از لفظ «کروناز» استفاده کنیم تا بار معنایی و اثر کلمات باعث کنترل این بیماری شود.

در نتیجه باید توجه نمود کسانی مانند افسانه بایگان که مروج معنویت با روحیه شریعت ‌ریزی هستند، نمی‌توانند حامل معنویت اسلامی باشند بلکه آنها دارای معنویت التقاطی و صوفیانه‌ می‌باشند.

پی‌نوشت:

[1].بهاری همدانی، محمد، تذکرة‌المتقین، نهاوندی، اول، زمستان 1375، ص 16.