پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مهریه مالی است که مرد به هنگام ازدواج به همسر خود می دهد؛ این مال می تواند به صورت پول یا آموزش یا مواردی باشد که شارع مقدس آنها را جایز دانسته است. مهریه از حقوق واجبی است که بر هر مردی پرداخت آن واجب شده است. خداوند متعال برای پرداخت مهریه زنان در آیات قرآن، فرمایشاتی را بیان کرده است. خداوند متعال می‌فرماید: «وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْسًا فَكُلُوهُ هَنِيئًا مَرِيئًا (نساء/4) مهر زنان را به طيب خاطر به آنها بدهيد و اگر پاره‌اى از آن را به رضايت به شما بخشيدند، بگيريد كه خوش و گوارايتان خواهد بود.»

همچنین در آیات دیگر قرآن کریم به پرداخت مهریه به زنان اشاره شده است. در قرآن کریم پرداخت مهریه به زنان به عنوان دستوری أکید بیان شده است. خدای رحمان در آیاتی به هدایتگری پرداخته و سپس در ادامه می‌فرماید: «وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ طَوْلًا أَنْ يَنْكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِنْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ مِنْ فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِكُمْ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَانْكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَنَاتٍ غَيْرَ مُسَافِحَاتٍ وَلَا مُتَّخِذَاتِ أَخْدَانٍ فَإِذَا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنْكُمْ وَأَنْ تَصْبِرُوا خَيْرٌ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ  (نساء/25) هر كس را كه توانگرى نداشته باشد تا زنان آزاد مؤمنه را به نكاح خود درآورد، از كنيزان مؤمنه‌اى كه مالك آنها هستيد به زنى گيرد و خدا به ايمان شما آگاه‌تر است. همه از جنس يكديگريد. پس بندگان را به اذن صاحبانشان نكاح كنيد و مهرشان را به نحو شايسته‌اى بدهيد و بايد كه پاكدامن باشند نه زناكار و نه از آنها كه به پنهان دوست مى‌گيرند و چون شوهر كردند، هرگاه مرتكب فحشا شوند، شكنجه آنان نصف شكنجه زنان آزاد است و اين براى كسانى است از شما كه بيم دارند كه به رنج افتند. با اين همه، اگر صبر كنيد برايتان بهتر است و خدا آمرزنده و مهربان است.»

به جهت اهمیت ازدواج و موضوع مهریه، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) در سخنان گهربار خود، در این باره فرمایشاتی را بیان کرده‌اند. مرحوم کلینی در کتاب شریف کافی به نقل از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌نویسد که حضرت فرمودند: «بهترين زنان امت من، خوب روترين و كم مهريه ترين آنان هستند.»(1) همچنین در حدیث دیگری رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرمایند: «از ميمنت و خجستگى زن اين است كه خواستگاریش راحت و مهريه‌اش سبك باشد.»(2)

در احادیث اهل بیت (علیهم‌السلام) از شوم بودن زنی که مهریه زیاد داشته باشد نیز سخنانی بیان شده است. در روایتی که مرحوم کلینی در کافی بیان کرده به نقل از امام صادق (علیه‌السلام) می‌نویسد که حضرت می‌فرمایند: «نزد پدرم امام باقر (علیه‌السلام) از شوم بودن سخن به میان آمد. در این هنگام  پدر فرمودند: شوم در سه چیز است؛ یکی در زن، یکی در مرکب و دیگری در خانه. اما شومی زن، زیادی مهر او و عقیم بودن او است.»(3)
در نتیجه عقیم بودن زن در کنار مهریه زیاد زنان نشان از شومی او دارد.

پی‌نوشت:
1. كلينی، الكافی، ج5، ص324، دار الكتب الإسلامية - تهران، چاپ چهارم، 1407 ق. «عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ أَفْضَلُ نِسَاءِ أُمَّتِي أَصْبَحُهُنَّ وَجْهاً وَ أَقَلُّهُنَ‏ مَهْرا.»
2. ابوالقاسم پاينده، نهج الفصاحة، ص342، دنياى دانش - تهران، چاپ چهارم، 1382ش. «إنّ‏ من‏ يمن‏ المرأة تيسير خطبتها و تيسير صداقها.»
3. كلينى، الكافی، ج5، ص568، دار الكتب الإسلامية - تهران، چاپ چهارم، 1407 ق. «عَنْهُ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ خَالِدِ بْنِ نَجِيحٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ ع قَالَ: تَذَاكَرُوا الشُّؤْمَ عِنْدَ أَبِي ع‏ فَقَالَ الشُّؤْمُ فِي ثَلَاثٍ فِي الْمَرْأَةِ وَ الدَّابَّةِ وَ الدَّارِ فَأَمَّا شُؤْمُ‏ الْمَرْأَةِ فَكَثْرَةُ مَهْرِهَا وَ عُقْمُ رَحِمِهَا.»

محمدجواد مهریار