عید خاونکار

  • 1401/08/01 - 16:56
جشن خاوندکار عيد دینی و اعتقادی پيروان فرقه اهل حق است. اين جشن پس از سە روز روزه گرفتن (از دوازدهم تا چهاردم سفیدی ماه در چلە زمستان کوردی)، متغير در ايام آبان‌ ماه خورشيدی عید خاونکار برگزار می‌شود.
خاونگار، خاوندگار، مره نو

.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عید خاونکار بزرگترین جشن فرقه اهل حق است که براساس تقویم کردی این جشن (در آبان ماه خورشیدی) برگزار می شود. خاوندکار، خاوندگار، خداوندگار، عید یاران، عید یارسان، جشن مرنو، جشن غار نو، جشن مرنوه، ایام مرنو، جشن پادشاهی، مال پادشاهی، عیدله یارون (به زبان لکی)، ئيده گی ياری (به زبان کردی) کلمه  خاوندکار یک کلمه کوردی و به معنای صاحب همه چیز یا صاحب جهان است که یکی از اسامی سلطان سهاک نیز می باشد.

دلیل برگزاری جشن خاونکار برای یادبود و پاسداشت سلطان سهاک (سید اسحاق برزنجه ای، سلطان حقیقت، صاحب کرم) بنیانگذار ‌آیین یارسان یا فرقه اهل حق است، بر اساس کلام سرانجام کتاب مقدس این فرقه، سلطان اسحاق از دست برادران و خانواده خود گریخته و در مکانی به نام مره نو پناه می گیرد. در زبان کردی به غار "مر" گفته می شود. پس از سه روز گرسنگی سلطان سهاک و یارانش  پس از هلاکت تعقیب کنندگانش به وسیله طوفانی، از غار خارج شده و رزبار مادر سلطان با گوشت خروس و برنج از آنها پذیرایی می کند(1).

سلطان به افتخار آن سه روز و قدرت نمایی، پیروان خود را دعوت کرده تا در این سه روز روزه بگیرند و از آن جا که این روزه به دعوت سلطان بوده، این روزه سه روزه را مرنوی یا روزه دعوات شاهی نیز می گویند.(2) فرقه اهل حق بعد از سه روز روزه گرفتن، جشنی به نام خاونکار برگزار می کنند و مردم در جم خانه ها یا اماکن مقدس جمع می شوند و به این ترتیب به یکی از اعیاد یارسانیان تبدیل می شود که طعام این جشن با قربانی کردن یک خروس و سه کیلو برنج و خواندن دعا توسط سید انجام می شود.

کیفیت این روزه سه روزه به این صورت است که پیروان فرقه اهل حق در شب اول ایام مرنوه یا ایام خاونکار نیت می کنند و در این نیت، طلب خیر و برکت دارند. شب سوم با قربانی کردن خروس و تشکیل جم مراسم روزه داری را به پایان می رسانند. گرفتن روزه در سه روز اول ایام ، برای پیروان دین یاری واجب است. پیروان این فرقه در پایان روز سوم و در هنگام شب به ازای هر خانواده يک عدد خروس آب‌پز شده، يک من برنج دم كشيده و نانی مخصوص كه به آن (گِرده و کولیره) می‌گويند را از قبل حاضر نموده سپس مردی از سادات یارسان (اهل‌حق) که شرایط جم نشینی را دارد، بايد بر اين نذر كه به گوشت آن «نواله یا نویچه» و به آب آن «شوروا یا شوربا» گفته می‌شود دعا بخواند.

براساس گاه ‌شماری کردی گرمسیری سلطانی، جشن خاونکار در آغاز زمستان کوردی برابر آبان ماه خورشیدی برپا می‌شود (از دوازدهم تا چهاردم سفیدی ماه در چله زمستان کوردی) یا ماه گلاویژ و این تقویم متغییر است.

حال سوال از پیروان فرقه اهل حق این است که این روزه جنبه عبادی دارد یا صرفاً برای پاسداشت شخصی به نام سلطان اسحاق است؟ اگر عبادت است و برای خداست پس چرا از دستور خداوند مبنی بر روزه سی روزه ماه مبارک رمضان سر پیچی می کنند؟ آیا این دستور تغییر و تحریف در احکام و شریعت الهی را به دنبال ندارد؟

پی نوشت:

(1). سرانجام، آیین یارستان، طاهری، طیب، آراس، ص571

(2). بررسی تحلیلی فرقه اهل حق،حسینی،سیدحسین،ذکری، ص466 و برهان الحق، الهی،نورعلی، جیحون،ص144

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.