پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ يكی از شبهاتی که از جانب بعضی از گمراهان و مخالفین مذهب شیعه مطرح شده، نحوه اجرای عدالت و ایجاد دموکراسی در جامعه اسلامی و دولت علوی (علیه‌السلام) است. مخالفین مذهب شیعه ادعا می‌کنند با استناد به پاره‌ای از گزاره‌های تاریخی، حکومت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را حکومتی ظالم و نالایق از جهت سیاسی و اقتصادی می‌دانند و معتقدند حکومتی که خانه‌های مردم را بدون دلیل، ویران می‌کند نمی‌تواند حکومتی عادل و صالح باشد.
آنان با استناد به بعضی از منابع ادعا کرده اند حضرت درباره بعضی از مخالفین به گونه ای برخورد کرده که منجر به تخریب خانه ها و یا فراری شدن معترضان خود شده اند.
مخالفین مذهب تشیع با نقل سخنی از تاریخ خلفا ادعا کرده اند از منظر حضرت تا هنگامی که شهروندان در حکومتش دست به اسلحه نبرده باشند، امام با آنان مدارا می کرد؛ اما آنان در ادامه مدعی شده‌اند که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) برای افرادی همانند جریر بن عبدالله بجلی، بدون آنکه دست به اسلحه برده باشند، او را دشمن فرض کرده و دستور تخریب خانه‌اش را داده‌اند. در نهایت جریر بن عبدالله بجلی به قرقیسیا فرار کرد و این کار او سبب تخریب خانه‌اش توسط امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) شد.

در پاسخ به این شبهه نکاتی بیان می شود:
نکته اول؛
با روایات و احادیث صحیح السندی که از روش و اخلاق و سیره معصومین (علیهم‌السلام) در منابع معتبر شیعه و اهل سنت نقل شده، این حقیقت مشخص می شود که هیچگاه ائمه اطهار (علیهم‌السلام) خانه مسلمانی را به آتش نکشیده‌اند و اگر قرار باشد که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) افراد تحت حکومتشان را به خاطر کم کاری هایشان در مقابل منافقین توبیخ کنند، باید بیشتر شهر کوفه را به آتش می‌کشیدند؛ اما هیچگاه چنین اتفاقی نیفتاده است. همچنین اگر قرار باشد که خانه دشمنان به آتش کشیده شود، باید خانه منافقینی همچون طلحه و زبیر و معاویه و بعضی از همسران رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را که علیه حضرت علناً دست به شمشیر شدند و محارب گشتند به آتش کشیده شده باشد.
برای هیچکدام از منافقان و دشمنان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) چنین توبیخی از سوی حضرت (علیه‌السلام) ثبت نشده است و روایت کتاب وقعة صفين نیز فاقد اعتبار است.

نکته دوم؛
هرچند روایت آتش زدن خانه جریر صحیح نبود[1] اما اگر فرض شود که این اتفاق توسط حضرت صورت گرفته است، باید گفت که چنین مجازاتی برای او بسیار کم بوده است.
نکته آن است که هر مسلمانی که با امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بیعت کرده، بیعت او به صورت کلی و به منزله عهد و پیمانی بوده که امام (علیه‌السلام) را در تمام شرایط یاری کند و مطیع فرمایش حضرت (علیه‌السلام) باشد.
بر فرض صحت روایت، تخلف جریر بن عبدالله، یعنی بد عهدی و نقض حقوق شهروندی و قانون کشور بوده و شهروندان مملکت اسلامی از حاکم جامعه توقع دارند که هر آن کس که ناقض قانون باشد، به مجازات برسد. همچنین جرم دیگر او تأثیرگذاریش بر فراری دادن بعضی از مردم مسلمان و تضعیف لشکر اسلامی است.

نصر بن مزاحم در کتابش می نویسد: «هنگامی که جریر از حکم حبس خود توسط حضرت (علیه‌السلام) مطلع شد، به جانب قرقیسیا [شهری در شام] فرار کرد  و سبب شد تا عده ای از اطرافیان و مردانی از قبیله‌اش به او ملحق شده و در جنگ صفین حضور نداشتند ...»[2]
تحریک مسلمانان برای عدم شرکت در جنگ و فراری دادن عده‌ای از مردم، خود جرم بزرگی به حساب می‌آید و نیاز به مجازات دارد که مورد پسند بوده و سیره‌ی عقلا آن را می‌پسندد.

پی‌نوشت:
[1]. «آیا امیرالمؤمنین (ع) خانه جریر بن عبدالله بجلی را آتش زد؟! (قسمت اول)»
[2]. نصر بن مزاحم ، وقعة صفين، ج1، ص60، المؤسسة العربية الحديثة – القاهرة، چاپ دوم/ 1382 هـ ق. «فلما سمع جرير ذلك لحق بقرقيسيا ولحق به أناس من قسر من قومه ولم يشهد صفين ...»

محمدجواد مهریار