ابن ابی الحدید با اشاره به گوشه ای از دموکراسی عمر بن خطاب در نحوه انتخاب عثمان می نویسد: «عمر بن خطاب گفت: ابوطلحه انصاری را نزد من فرا بخوانید. پس او را نزد عمر صدا زدند. در این هنگام عمر به او گفت: ببین ای ابوطلحه! هنگامی که از مراسم دفن من برگشتی، در میان پنجاه مرد از قبیله انصار باش که شمشیرهایشان را بر دوش دارند. افراد شورا را برای امر خلافت و تسریع در انجام آن در خانه‌ای جمع کنید و با اصحاب خود بیرون درب آن خانه بایستید تا مشورت کنند، تا یکی از میان آنان به خلافت انتخاب شود. اما اگر پنج نفر بر انتخاب کسی موافقت کردند و یک نفر امتناع کرد، گردن آن یک نفر را بزنید. اگر چهار نفر موافق و دو نفر مخالفت کردند، گردن آن دو نفر را بزنید و اگر سه نفر موافق و سه نفر مخالف بودند، به آن سه نفری که عبدالرحمن در بین آنان است بنگر؛ سپس به آنچه بر آن توافق کرده‌ای بازگرد. اما اگر سه نفر دیگر بر اختلاف خود پافشاری کردند، گردن آن سه نفر مخالف را بزنید و اگر سه روز گذشت و در امر خلافت به توافق نرسیدند، گردن هر شش نفر عضو شورا را بزنید و بگذارید مسلمانان از میان خود کسی را به عنوان خلیفه انتخاب کنند. هنگامی که عمر را دفن کردند ابوطلحه آن شش نفر را جمع کرد و در جمع پنجاه نفر از انصار که شمشیرهای خود را بر شانه هایشان داشتند بر در آن خانه ایستاد.»

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج1، ص187.
مقاله: «گوشه ای از دموکراسی در انتخاب خلیفه!»