روشهای جذب، در عرفانهای بدلی
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ با توجه به هجمهی عرفانهای نوظهور و بدلی، رهبران آنها با کدام روشها به دنبال جذب و نفوذ در افراد هستند؟
مبلغان عرفانهای بدلی برای جذب افراد و نفوذ در آنها از روشهای زیر استفاده می کنند:
1. برخورد عاطفی و محبت آمیز:
یکی از روشهای مهم در تبلیغ شبه معنویتها، برخورد عاطفی و محبت آمیز است. عموم انسانها، مورد محبت قرار گرفتن را دوست داشته و همواره در صدد هستند که از مزایای عاطفی برخوردار شوند. شبه معنویتهای نوپدید با محبت کردن و مورد توجه قرار دادن افراد خاص، تلاش میکنند تا رابطه فرد را از خانواده و سایر وابسته گان قطع کرده و او را در تحت سلطه عاطفی خود قرار دهند. نظیر این برخورد را در سخنرانان شبه معنویتهای بومی همانند مروجان قانون جذب، شبه معنویتهای نوپدید مسیحی، رام الله و ... شاهد هستیم.
2. اعلام انحصاری بودن راه نجات در آموزههای خود:
شبه معنویتهای نوپدید عمدتاً چنین وانمود میکنند که تنها راه نجات از گرفتاریها و مشکلات موجود، پذیرفتن آموزههای معنوی آنان است. بدین وسیله علاوه بر جذب مخاطبان تلاش میکنند، افراد جذب شده را نسبت به سایر فرق و ادیان بدبین کرده و منزجر نمایند. شیوهای که اوشو، عرفان حلقه، شیطان پرستان، ضد خدایان و ... از آن استفاده کردهاند. به عنوان نمونه: در آیین اکنکار، علم و حکمت ماهانتا یا استاد زنده (اک) را به مراتب، بیشتر و پیشرفتهتر از علوم و اندیشههای ادیان الهی میدانند و مدعیاند با وجود ماهانتا، دیگر به تعالیم سایر ادیان، نیازی نیست. [1]پال تويئچل میگويد:«مذاهب همگی انشعابهای اکنکارند.»[2]
اوشو همه ملتها را از آن خود میداند و میگوید: «دیندار واقعی از نظر اوشو کسی است که به هیچ یک از ادیان و مذاهب تعلق ندارد! او به کل انسانیت تعلق دارد. همه ملتها مال او هستند.»[3]
3. ایجاد تشکیلات و عضوگیری:
برخلاف ادیان الهی که درصدد دیندار کردن مردم، بدون در نظر گرفتن تشکیلات و سازمانهای پیچیده هستند، شبه معنویتهای نوپدید، با ایجاد یک سازمان و تشکیلات، اقدام به عضوگیری کرده و سعی در افزایش تعداد پیروان خود دارند. به عنوان نمونه میتوان به سازماندهیهای تشکیلاتی و هِرمی فرقه رام الله، tsm، عرفان حلقه و ... اشاره کرد.
4. تولید اصطلاحات جذاب:
یکی از روشهای تبلیغی شبه معنویتهای نوپدید، تولید انبوه واژگان و اصطلاحات است که در شکلها، رنگها و قالبهای گوناگون، خودنمایی میکنند. واژگانی همچون: «موجودات غیرارگانیک، برونریزی، قانون جذب کائنات، ندای درون، زوج معرفتی، شعور کیهانی و...» که بسیاری از افراد به خاطر جاذبه این اصطلاحات، جذب آنان میشوند.
5. ترویج جادوگری و شعبده بازی
برخی از مبلّغان شبه معنویتهای نوپدید با استفاده از سحر و جادو، دادن اذكار و اوراد، استفاده از چشمبندی، کفبینی، رمالی، احضار اجنه و... بر روی بعضی افراد تأثیر گذاشته و آنها را به سوی خود جذب میکنند.
نمونه روشن اين شبه معنویتها، عرفان حلقه، کابالا، پائولوكوئليو، عرفان سرخپوستي، دالایی لاما، شيطانپرستي و ... است.
طاهری سرکرده عرفان حلقه، در کتاب «موجودات غیر ارگانیک» جهت جذب مخاطب و مهم جلوه دادن نقش عرفان حلقه در محافظت و خروج موجودات غیر ارگانیک از کالبد انسان، به تقدیس شیطان[4] و تعظیم جنّیان میپردازد؛[5] و با تعریفی به ظاهر علمی، ارواح مرحومین، کالبدهای ذهنی، شیاطین و جنّیان را موجودات غیر ارگانیک نامیده، شقوق و انواعی را برای آنها میشمارد «به نام موجودات گروه a و b.» وی مدعی است، کسی که به شبکه شعور کیهانی متصل شود، در مقابل موجودات غیر ارگانیک محافظت میشود.[6]
پائولو کوئلیو، در مرحلهای از زندگی خود به جادوگری روی آورده است و میکوشد خوانندگان آثار خود را با این مفاهیم آشنا کند. او در یکی از عبارات خود در کتاب (والکریها) که نشر کاروان در سال 1384 آن را چاپ کرده است در اهمیت جادو مینویسد: «چه چیزی برای من خیلی مهم باشد ؟ جی (استاد پائولو) قبل از اینکه جواب بدهد ، قدری مکث کرد و گفت: جادو! پائولو اصرار داشت: نه! یک چیز دیگر. جی گفت: زن! جادو و زن. پائولو خندهاش گرفت و گفت: این دو برای من خیلی مهم است!»
پدر شیطانپرستی مدرن، یعنی «الیستر کرولی»، کسی بود که جادوگری را به طور گستردهای رواج داد، او انجمنی برای گسترش جادو تأسیس کرده و کتاب قانون خود را با همین هدف به رشته تحریر درآورد، «پائولو کوئلیو» که خودشیفته آیینهای شیطانی است و تجربهای در عالم جادو دارد، شخصیت و ایده «آلیسترکرولی»را چنین توصیف میکند: «(کرولی) شخصیتی بسیار شگفتانگیز است در تاریخ جادو... »[7]
کاستاندا آثار خود را به شرح ديدار با جادوگری به نام «دون خوان» آغاز میکند.
یکی از اسفار چهارگانه کتاب «ویدا» یعنی سفر «اترافا» به شناخت افسون و سحر اختصاص دارد. هنگامی که دین بودایی که اصلاح دین برهمایی است آمد، سحر را حذف نکرد، بلکه آن را مورد تأیید قرار داد و هنوز هم جادوگری در تبت و چین از جایگاه والایی برخوردار است.»[8] امروزه سه فرقه مهم از این آیین در تبت وجود دارد و بزرگترین آنها فرقهای است که مربوط به دالایی لاما میباشد.[9] ایمان به سحر و افسون و حرکات جادویی از اعتقاداتی است که بوداییان تبت از هندوان اخذ کرده و با دین خود درآمیختهاند.[10] مردم عادی تبت سعی میکنند از طریق اوراد و اذکاری توجه خدایان بودایی را برای جذب خیر و دفع ضرر جلب کنند و در حال ادای ذکرهای خود با ترسیم نقوش تخیلی در فضا، طلسمی ایجاد کنند تا ارواح خبیث و شیاطین موذیِ پراکنده در کوهها و بیابانها دفع شوند.
سای بابا نیز فردی است که بیشتر به دلیل انجام کارهای خارقالعاده و جادویی شهرت یافته است. ظاهر کردن انواع جواهرات مثل انگشتر و گردنبند با گـرداندن دسـت در هوا و هدیه آن به مریدانش و یا ظاهر کـردن خـاکستری مقدس بـه نـام «ویـبْهوتی Vibhuti» این خاکستر مقدس که از سوزاندن مـادهای تـرکیب شده از فضولات گاو، شیر و روغن تهیه میشود، در مراسم نیایش آتش هندوها بـه نـام «هُمه Homa» استفاده میگردد. معمولاً مرتاضان هـندو این خاکستر مقدس را بـه پیـشانی خود میمالند که ناگهان در دسـت او ظـاهر شده و بهتدریج به حجم آن افزوده میشد.[11] برخی از کارهای خارق العاده وی در اثر ریاضتها و تمرین روحی و گاهی شیطانی است و برخی دیگر با استفاده از شعبده است که در این مسیر از هیچ گونه تقلبی فروگذار نکرده است و فریبهای خود را تحت عنوان قدرت معنوی تبلیغ مینماید. فیلمهای مستند بسیاری در نقد و آشکار نمودن فریبهای سای بابا ساخته و منتشر شده است.
6. تحریف اصطلاح:
یکی از ترفندهای دیگر در تبلیغ شبه معنویتهای نوپدید، استفاده ابزاری از اصطلاحات اسلامی و همچنین سایر ادیان و تحریف آنهاست، بهطوری که این مسئله، پیروان متدین را به سردرگمی کشانده است. به عنوان نمونه: بزرگان و مبلغان یوگا سوترا، عرفان حلقه، وین دایر، پائولو کوئلیو، اُشو و... شبه معنویتهای نوپدید، تا جایی در این مسئله پیش رفتهاند که گاه، متدینین اسلامی، آموزههای یوگا را هم ردیف با عرفان اسلامی دانسته و یا از عرفان حلقه و سایر شبه معنویتها به عنوان راههای رسیدن به خدا اسم میبرند.
همچنین استفاده از روشهایی مانند: «انتخاب و جذب افراد ساده لوح، تعاریف غیر واقعی از قدرتهای درونی خود، تعبیر خوابهای مریدان به شکل دلخواه، تفسیر به رأی احکام دینی و آیات و روایات، تکفیر اشخاصی که با عقاید آنها مخالفت میکنند، مسافرتهای اردویی برای تأثیرگذاری بیشتر بر مریدان و انتخاب زوج معرفتی، تعیین وظایف خاص و دادن مأموریت به پیروان [12]، و...» از جمله تکنیکهای تبلیغی در شبه معنویتها به شمار میرود.
پینوشت:
[1]. حکمت اک، ذیل عنوان راههای پنهان ماهانتا، ص 15.
[2]. واژهنامه اکنکار، ترجمه یحی فقیه، نشر سیگل، ص 204.
[3]. الماسهای اوشو، ترجمه مرجان فرجی، نشر فردوس، ص 201.
[4]. طاهری در فایل صوتی که در سایتهای اینترنتی موجود است، مدعی میشود که: «شیطان تنها موحد عالم» است. طاهری در این فایل که در جمع مریدانش است، میگوید: «به شیطان گفتند، یه جا گفتن جز بر من بر کسی سجده نکن. شیطان تنها موحد بارگاه الهی است؛ یعنی تنها مخلوقی است که جز بر او بر هیچ چیز دیگری سجده نکرده است؛ یعنی یک امتیاز؛ یعنی یه رکورد بینظیری برای خودش داره...؛ یعنی تنها مخلوقی است که جز بر خدا بر هیچ چیز دیگری سجده نکرده...؛ یعنی به سمت من دون الله نرفته. درست شد یا نه؟»
[5]. طاهری مینویسد: «امروزه آسیبهای گسترده ناشی از نفوذ موجودات غیر ارگانیک در سیستم ذهنی افراد، موجب همهگیری (اِپیدمی) بیماریهای ذهنی در سراسر جهان شده است و به دلیل ناآگاهی عمومی نسبت به این عوامل بیماریزا و به دنبال آن، فقدان بهداشت لازم برای پیشگیری و رهایی از آلودگی به آنها، رو به افزایش میباشد.» منبع: مقدمه کتاب موجودات غیر ارگانیک، نوشته محمدعلی طاهری
[6]. طاهری محمدعلی، انسان از منظری دیگر، نشر بیژن، تهران، ص ۹۱.
[7]. زندگی من، خوان آریاس، ترجمه خجسته کیهان، نشر مروارید، ص 124.
[8]. داریوش دل آرا، دایرة المعارف قرن بیستم، نشر سایان، ج 5، ص 65.
[9]. هینه یانه، عسگری پاشایی، نشر نگاه معاصر، ص 166.
[10]. تاریخ جامع ادیان، جان بایرناس، ترجمه علی صغر حکمت، نشر علمی فرهنگی، ص 247.
[11]. Chryssides, 1999, p. 180.
[12]. فرقه های نوپدید، حمید نگارش، نشر زمزم هدایت، ص 201.
افزودن نظر جدید