از جمله اموری که همه فرق اسلامی بر آن اتفاق نظر دارند، این‌که دو چیز مایه خطر و آفت برای دین شمرده می‌شود: 1. بدعت، 2. غلوّ
بدعت به معنای اضافه و کم کردن در دین، به این معنا که مواردی را که در دین نبوده به آن افزوده شود و یا اموری که در دین بوده، حذف شود، و در معنای اصطلاحی غلوّ نیز آورده‌اند، زیاده روی کردن در امور دینی، به این معنا که چیزی از امور دین و یا افراد منسوب به آن را بالاتر از حد خود نشان دادن است.

با این توضیح ناگفته پیداست، ملاک و معیار در امور دینی در درجه اول، صاحب و آورنده آن دین است، زیرا او بهتر از هر کس دیگر به انجام امور آن واقف است و بعد از آن کسانی از جانب آن شخص که در دین مبین اسلام، یعنی نبی خاتم حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) معرفی می‌شوند را شامل می‌شود.
حنابله بدون در نظر گرفتن این پارامترها جملات غلوآمیزی را در حق احمد بن حنبل بیان کردند که نمونه‌هایی از آن عبارت است از: «هر کس به احمد بن حنبل رضایت ندهد و راه و روش او را نپیماید و از عقاید و باورهای او تبعیت نکند، بدعت‌گذار است.»[1] احمد بن ابراهیم دورقی می‌گوید: «هر کس از احمد بن حنبل بدگویی کرد، در اسلام او شک کنید»[2]

پی‌نوشت:

[1]. محمد بن ابی‌یعلی، طبقات الحنابله، دار المعرفه بیروت، ج1، ص15
[2]. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد او مدینه السلام، دار احیاء التراث العربی، بیروت لبنان، ج4، ص420