ناتوانی دفاتر اهل حق برای اثبات دونادون
مطلب اجمالی– پیروان و سرسپردگان فرقه اهل حق، کلامها و دفاتر منقول از سلطان اسحاق و یاران او را همواره دلیل بر عقاید و اندیشههای خود قلمداد میکنند. بهگونهای که برخی از نویسندگان اهل حق در مباحث اعتقادی خود مثل باور به "دونادون"-گردش متوالی روح در هزار و یک بدن- تعبد محض را از این دفاتر لازم میدانند و میگویند: «ازنظر اعتقادی، یار (پیرو آیین یارسان) بینیاز از هرگونه استدلال جهت اثبات دونادون، به آن معتقد است زیرا دین یارسان را قبول دارد و الزاماً و منطقاً کلامها و مطالب مندرج در آنها را نیز باید بپذیرید. زیرا ذکر هر امری در کلام، کاملترین و بهترین دلیل میباشد.» [گلستان یارسان 1"دونادون"، ص 155] این سخن پیروان و سرسپردگان فرقه اهل حق در حالی است که اصالت دفاتر زمان سلطان اسحاق متقن نیست. زیرا آنچه میتوان بیان کرد این است که کلامهای یارسانی تا قرن دهم به شکل شفاهی بوده و از آن زمان به بعد به شکل مکتوب درآمده است و نسخههای مکتوب از کلامهای یاری نیز تا دویست سال پیش بدون اسم بوده است. بنابراین موضوع تدوین کلام سرانجام هیچگاه شکل نگرفته است و شفاهی بودن این کلامها نیز سبب شده است تا در طول زمان از تعداد ابیات و بندها رفتهرفته کاسته شود و یا به خاطر پیچیدگی اصطلاحی، حذف و یا جایگزینی واژه صورت گیرد.[مقاله معرفی تحلیلی نسخههای خطی فرقه اهل حق، صص 16-1] حال باید به پیروان فرقه اهل حق باید گفت: اولاً: دونادون که ازلحاظ ماهیت با تناسخ هیچ تفاوتی ندارد، طبق ادله عقلی و نقلی مردود است. ثانیاً: طبق کدام دلیل تبعیت محض از کلامها و دفاتر اهل حق که دچار تحریفشدهاند، لازم است؟ چنین تبعیت حاصل تعصب کورکورانه از عقایدی است که هیچ دلیل عقلی و نقلی بر اثبات آنها نمیشود اقامه کرد.
پینوشت:
اکبری، سید محمد، گلستان یارسان 1"دونادون"، بیجا، 1380، ص 155
رحیمی، مهری؛ آذر، امیر اسماعیل؛ مقاله: معرفی تحلیلی نسخههای خطی فرقه اهل حق، مجله پژوهشهای اعتقادی کلامی، زمستان 1394، شماره 20، صص 16-1
افزودن نظر جدید