پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب– نقطه مرکزی بحث تجلی خداوند در اندیشه اهل حق، به مسئله "ذات" و جلوه‌گری آن در جامه بشری برمی‌گردد. اما با وجود اینکه در فرهنگ آیین یاری، مقوله "ذات" اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد اما در متون کلامی اهل حق از "ذات"و "اشخاص متجلی در "ذات" تعاریف و تفاسیر مختلف بیان کرده‌اند و سخن آنان مملو از تناقض‌گویی است و ابهام است؛ زیرا نه مقام و مرتبه متجلی از ذات را بیان می‌کنند و نه کیفیت بازگشت انسان به خداوند را ترسیم کرده‌اند. اهل حق از طرفی ذات حق را متجلی در همه عالم می‌دانند و در عین حال ذات را متجلی در افراد برجسته قلمداد می‌کنند. از طرفی تجلی ذات را در جامه‌ی انسان را موجب پیدایش دین یاری می‌دانند از دیگر سوی، تجلی ذات را امری مستمر در جامه بشری می‌دانند.[بازشناسی آیین یارسان (اهل حق)، ص ص 186-185]  مطالب مذکور تناقض‌گویی و ابهام‌گویی را در فرقه اهل حق کاملاً نمایان می‌کند.