پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ابن‌تیمیّه حرّانی در راستای دفاع از سلف خود و اثبات دشمنی خود با امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، در موارد مختلف و متعدد به اعمال و رفتار امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) انتقاد داشته و به زعم خود آن را مخالف سنت پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلم) معرفی می‌کند. که در این مقاله به یک مورد از این تنقیص مقام‌ها از وی می‌پردازیم:

ابن‌‌تیمیه نزول آیه «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُون.[مائده/55] ولى شما تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى‌كه ايمان آورده‏‌اند همان كسانى‌كه نماز برپا مى ‌دارند و در حال ركوع زكات مى‏‌دهند.» در شأن امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) را انکار کرده و می‌‌گوید: «بعضی از راویان کذاب و دروغ‌گو، نزول این آیه  در مورد حضرت علی و صدقه دادن آن حضرت در نماز دانسته‌اند، اما تمامی محدثین صدقه دادن حضرت علی (علیه السلام) در نماز و نزول این آیه در حق آن حضرت را انکار کرده‌اند.»[1]

ابن‌تیمیه با پیروی از امویان در تنقیص حضرت علی با نادیده گرفتن روایات مختلف درباره شأن نزول این آیه و دروغ‌گو دانستن راویان این احادیث و با بی‌توجهی به اقوال مفسرین شیعه و سنی، فضائل امیرالمومنین علی (علیه السّلام) را انکار کرده و دشمنی خود با اهل‌بیت پیامبر اکرم را به اثبات رسانده است. این در حالی است که سیوطی شافعی و حاکم حسکانی حنفی به نقل از عبدالرزاق صنعانی، عبد بن حمید، ابن جریر، ابوالشیخ، ابن مردویه، طبرانی، ابن ابی حاتم، ابن عساکر دمشقی شافعی، ابونعیم و خطیب بغدادی شافعی، روایات متعددی را از امیرالمومنین علی (علیه السلام)، عبدالله بن عباس، عمار بن یاسر، جابر بن عبدالله، مقداد بن اسود، ابوذر غفاری، ابورافع، انس بن مالک، - خادم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) - سلمه بن کهیل، مجاهد، محمد حنفیه، عطاء بن سائب، ابن جریح و عتبه بن حکیم درباره صدقه دادن حضرت علی (علیه السلام) در نماز و نازل شدن این آیه در مورد آن حضرت، نقل می‌کنند.[2]

آلوسی سلفی یکی دیگر از مفسران عامه، معتقد است بیشتر مورخین نزول آیه شریفه در حق حضرت علی (علیه السلام) و صدقه دان آن حضرت در نماز را پذیرفته‌اند.[3]
قاضی ایجی، جرجانی، قوشچی و تفتازانی معتقدند تمامی علما نزول آیه ولایت درباره حضرت علی (علیه السلام) و صدقه دادن آن حضرت در نماز را پذیرفته و بر آن اتفاق نظر دارند و یا این‌که اتفاق نظر عالمان را نقل کرده و رد نکرده‌اند.[4]
ابوریحان بیرونی نیز اصل ماجرا و صدقه دادن حضرت علی (علیه السّلام) را پذیرفته و می‌نویسد: «امیرالمومنین در بیست و چهارم ذی‌حجه انگشتر خود را صدقه داد.»[5]

پی‌نوشت:

[1]. منهاج السنة النبویة، ابن‌تیمیه، دار الریان، بیروت، ج 1، ص 364.
[2]. الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، سیوطی شافعی، بیروت، ج 3، ص 98 و 99.
[3]. روح المعانی، آلوسی سلفی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 6، ص 458.
[4]. المواقف، ایجی، دار الجیل، بیروت، ج 3، ص 288.
[5]. الأثار الباقیة عن القرون الخالیة، ابوریحان بیرونی، دار الکتب العلمیة، بیروت، ص 297.