پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ فرقه ذهبیه، از فرقه‌های منشعب از صوفیه است که علاوه بر ادعای شیعه‌گری، خرقه و اتصال سلسله خود را به امام رضا علیه‌السلام نسبت می‌دهند که از بدعت‌ها و ساخته‌های این فرقه بوده و به دلیل حدیث سلسلةالذهب حضرت، خود را نیز ذهبیه نامیدند؛ ولی انحرافات جدی در مباحث توحید و امامت داشته که باعث تمایز آنها از مسیر حقه اهل‌بیت علیهم‌السلام شده است؛ بعضی از افرادی که در سلک روحانیت بوده، جذب این فرقه صوفیه شده‌اند.

علمایی همچون احمد بن هلال عبرتائی، محمد بن نصیر نمیری، احمد بن هلال کرخی، علی بن ابی‌حمزه بطائنی و ...  از افرادی  بوده‌اند که مدت‌ها جزء وکلای معصومین علیهم‌السلام بوده، ولی به انگیزه‌های مختلفی، از مسیر اهل‌بیت علیهم‌السلام منحرف گشته و باعث انحراف دیگران نیز شده‌اند.

این گروه طبق روایتی از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، جزء بدترین امت آن حضرت قرار خواهند گرفت.« ابومنصور طبرسی» در کتاب الاحتجاج از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل کرده: «أَشْرَارُ عُلَمَاءِ أُمَّتِنَا الْمُضِلُّونَ عَنَّا»؛[1] «اشرار علمای امّتم، کسانی هستند که همه را از راه ما، گمراه می‌‏سازند». طبق این روایت، کسانی که اهل علم بوده ولی مخالف مسیر اهل‌بیت علیهم‌السلام قدم برداشته و دیگران را به آن مسیرهای نادرست می‌کشانند، مصداقی از این روایت خواهند بود.

اقطاب فرقه ذهبیه، مدعی مطابقت تعلیمات و آموزه‌های خویش با مذهب تشیع هستند؛ این در حالی است که بعضی از اقطاب این فرقه، دارای مذهب اهل‌سنت بوده، شخصی همچون «علاءالدوله سمنانی» (قطب بیست و نهم فرقه صوفیه ذهبیه)، قائل به وفات حجت بن الحسن العسکری بوده و معتقدین به ایشان را جزء روافض می‌داند.[2] دیگر اقطاب متأخر این فرقه، همچون «میرزا احمد اردبیلی» (وحیدالاولیاء سی و هفتمین قطب سلسله ذهبیه) که اظهار تشیع داشته‌اند، دارای تفکرات غالیانه بوده‌اند؛ مثلاً یک نمونه از تفکرات غالیانه او این بوده که «مراد حقیقی از وحی بر پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، وجود حضرت علی علیه‌السلام است؛ به طوری که پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نیز به طفیلی امام علی علیه‌السلام به مقام نبوت رسیده است».[3]

«محمدعلی حکیم»، طبق گزارش شاگردانش همچون منوچهر صدوقی سُها، مرید آقامیرزا احمد اردبیلی «وحیدالاولیاء» بوده است.[4] محمدحسین رکن‌زاده «آدمیت» یکی دیگر از شاگردان «محمدعلی حکیم»، در کتاب خویش، زندگینامه دست‌نویسی از محمدعلی حکیم نقل کرده و طبق آن زندگینامه، جذب شدن ایشان را به فرقه ذهبیه، این‎گونه گزارش می‌کند: «سال هزار و سیصد و بیست و یک قمری در شیراز متولد شده‌ام (و پدرم مرحوم آقا ابوالقاسم فرزند حاج احمد نمازی بوده) در حدود ده دوازده‌سالگی، ریاضیات از قبیل حساب و هندسه و جبر و مقابله تحصیل کرده، سپس در ادبیات و اصول و بالاخره حکمت و عرفان، -به طوری که عقاید حکماء و عرفا را محکم و حق می‌دانستم و لکن اهل عمل و حال نبودم- تا حدود سَر هیجده که به واسطه انقطاع از امور دنیا و اتفاق مصاحبت با حضرت وحیدالاولیا حالاتی در من پدید آمد و اتصالی به باطن و قلب ایشان برایم حاصل گشت».[5]

در نتیجه باید توجه کرد که محمدعلی حکیم طبق شهادت شاگردان خویش، همچون منوچهر صدوقی سُها و محمدحسین رکن‌زاده «آدمیت»، مرید وحیدالاولیاء «سی و هفتمین قطب سلسله ذهبیه که دارای عقاید غالیانه و ریاضات غیرشرعی» بوده و از این طریق، به سلسله ذهبیه که انحرافات اعتقادی متعددی دارند، گرایش داشته است.

پی‌نوشت:
[1]. طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، نشر مرتضی، مشهد، اول، ۱۴۰۳ ق، ج۲، ص۴۵۸.
[2]. جهت مطالعه بیشتر، بنگرید به مقاله: مکاشفه قطب ذهبی: وفات امام‌زمان!!!
[3]. کیانی، منصور، تقدیس ساحت رضویه از دعاوی فرقه ذهبیه، سیمای دوست، قم، اول، 1389ش، ص۳۱.
[4]. صدوقی سُها، منوچهر، صوفی صومعه‌ی قدس، مولی، ایران مصور، تهران، اول، 1389ش، ص۴۳.
[5]. آدمیت، محمدحسین رکن‌زاده، دانشمندان و سخن‌سرایان پارس، طهران، اسلامیّه، 1338ش، ج۲، ص۳۲۹.