پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سران فرقه ذهبیه، مدعی هستند تمام اقطاب آنها شیعه بوده و تعلیمات و دستورات سلوکی آنها مطابق شریعت شیعه است و سالکان را طبق دستورات دینی تربیت می‌کنند. دیدگاه ذهبیه در مورد اولیاء و بزرگان خویش این است که سالکان را با ریاضات شرعی[1] تربیت کرده و در این رابطه می‌نویسند: «شأن و مقام تربیت اولیاء جزء که مربیان مقامات آدمیت‌اند، عبارت از این است که انسان را بوسیله ریاضات مشروعه بحصول سه کمال، نائل سازد...»[2]

در این عبارت، فرقه ذهبیه ادعا دارند که سالک را با ریاضات شرعی تربیت می‌کنند؛ در صورتی که اقطاب آنها دارای ریاضات سخت و خلاف شرع بوده‌اند، به‌گونه‌ای که درباره وحیدالاولیاء نقل کرده‌اند که به خاطر این ریاضات در اواخر عمر، دچار بیماری‌های متعدد جسمانی شد، تا جایی که حافظ الکتب می‌نویسد: «چون در اواخر(عمر)، حال اعصاب ایشان از شدت ریاضت از کار افتاده بود و گرفتار امراض و ریاضات اضطراری بودند».[3]

وحیدالاولیاء (سی‌ و هفتمین‌ قطب‌ سلسله‌ ذهبیه) بر خلاف آنچه بیان داشته‌اند، ادعا داشت که باید با ریاضات مشروعه سالکان را تربیت کرد، اما خودش ریاضات خلاف سیره رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله را انجام داد؛ چنانکه حافظ‌‌‌ الکتب به یکی از ریاضات وحیدالاولیاء اشاره کرده و می‌نویسد: «حضرت وحیدالاولیاء در ریاضات مشروعه بی‌نهایت مبالغه داشتند. بنده که شب و روز قریب پنجاه سال با ایشان بودم از ایشان چیزهایی دیده که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده است، از جمله ریاضیات آن بزرگوار ده روز غذا نخوردن، همچنین سه روز ترک مأكولات نمودن بغیر از آنکه عصر هر روز فنجان آب گرمی با مغز بادامی میل می‌فرمود چیز دیگری تناول نمی‌فرمود. و روزه دهر که یک سال تمام است بغیر از عید فطر و روز دهم محرم که روز عاشورا می‌باشد، باقی روزها را صائم و شب‌ها را قائم بود؛ البته روزه دهر يک دو مرتبه بیش نگرفته ولی روزه سه ماهه که رجب و شعبان و رمضان است و دو اربعین موسوی و حسینی را با ترک حیوانی و گاهی با ترک لحوم فقط و گاهی بدون ترک، تا چند سال قبل از رحلتش مشغول بود».[4]

حافظ‌ الکتب ریاضاتی همچون «روزه دهر» را برای وحیدالاولیاء بیان کرده و  فقط روزه دو روز (فطر و دهم) را استثناء کرده، پس وحیدالاولیاء بقیه روزها را روزه می‌گرفته؛ این درحالیست که معصومین علیهم‌السلام، روزه گرفتن روز عید فطر و عید قربان را حرام دانسته و روزه روز عاشورا نیز طبق نظر مشهور فقها، کراهت دارد.

ایشان درحالی با افتخار یکی از ریاضات وحیدالاولیاء را روزه دهر دانسته که زُهرِی در مورد حرمت «روزه دهر»، از امام سجاد علیه‌السلام نقل کرده است: «وَ صَوْمُ‏ الدَّهْرِ حَرَامٌ»؛[5] «و روزه دهر حرام است». پس روزه‌ها و ریاضت وحیدالاولیاء، بر خلاف شرع بوده و دیگر نمی‌توان این قطب ذهبی را پیرو دستورات شریعت شیعه دانست.

طبق گزارش حافظ الکتب، وحیدالاولیاء روز قربان را نیز روزه گرفته است، درحالی که تمام فقهای شیعه، حکم به حرمت روزه روز قربان داده و مستند آنها برای چنین حکمی، روایات معصومین علیهم‌السلام است؛ چنانکه زُهرِی از امام سجاد علیه‌السلام نقل می‌کند: «وَ أَمَّا الصَّوْمُ الْحَرَامُ فَصَوْمُ يَوْمِ الْفِطْرِ- وَ يَوْمِ الْأَضْحَى‏»؛[6] «و اما روزه حرام: روزه روز (عید) فطر، روز (عید) قربان (است)».

در نتیجه باید توجه کرد که اقطاب فرقه ذهبیه، ادعا دارند که سالکان را با ریاضات شرعی رشد خواهند داد؛ درحالی که وحیدالاولیاء یکی از بزرگترین اقطاب ذهبی، دارای ریاضات شدید غیرشرعی بوده، به‌گونه‌ای که به خاطر این ریاضات، دچار آسیب‌های شدید جسمانی شده است. این رویه بر خلاف شریعت مقدس است و بیگانه بودن اقطاب آنها با روشن‌ترین دستورات شرعی را می‌رساند.

پی‌نوشت:
[1]. ریاضت، به‌ معناى تحمیل مشکلاتى بر جسم یا بر روح، براى تقویت اراده یا پیشرفت‌هاى معنوى و سلطه بر هواى نفس و وسوسه‌هاى شیطان که جمع لغوی آن، ریاضات می‌شود.
[2]. انتشارات خانقاه احمدی شیراز، وحیدنامه، فردوسی، طهران، مرداد 1388ش، ص 48.
[3]. حافظ الکتب، میرزا ابوالحسن، مختصری در شرح حال حضرت وحید الاولیا و اسامی اقطاب سلسله مبارکه ذهبیه، مردم شناسی و فرهنگ عامه ایران، ۱۳۳۸، شماره ۱، صص 79 و 80.
[4].همان، ص ۸۲.
[5]. كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، الكافي، دار الحديث، قم، اول، ق‏1429، ج‏7 ؛ ص433.
[6].  شيخ حر عاملى، محمد بن حسن، تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة، 3مؤسسة آل البيت، قم، اول، 1409 ق، ج‏10 ؛ ص513.