پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اهل‌سنت، از نظر فقهی پیرو یکی از مذاهب چهارگانه‌اند، که عبارتند از: مذهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی. در قرن دوازدهم، گروه ارتجاعی و تکفیری وهابیت، با ظهور محمد بن عبدالوهاب، شکل گرفت. وهابیت ادعای پیروی از مکتب احمد بن حنبل و مذهب حنبلی را دارند و با ادعای پیروی از وی، می‌کوشند برای خود ریشه و پیشینه‌ای در جهان اسلام فراهم کنند؛[1] اما حنبلیان هرگز آنان را به رسمیت نشناخته‌اند.

طبق عقیده وهابیان، سفر برای زیارت پیامبر، زیارت قبر پیامبر، تعمیر قبور، مسجد سازی در کنار قبرها، نماز گزاردن در حرم‌ها و مشاهد، توسّل به پیامبران، سوگند به مقدّسات، سوگند دادن خدا به حقّ اولیاء، تبرک به آثار پیامبر و نذر برای صالحان که طبق معارف اسلامی از مستحبات اعمال است و همه مسلمانان، به آن مقید هستند، بدعت شمرده و انجام‌دهندگان این اعمال را مشرک می‌خوانند.[2]

آنان با تعریف جدید از توحید و شرک، ایمان و کفر، سنت و بدعت، عقیده مسلمانان بر خلاف عقاید خود را خارج از اسلام می‌دانند. محمد بن عبدالوهاب، شرک مشرکین صدر اسلام را که با پیامبر می‌جنگیدند، از مسلمین در زمان حاضر بهتر دانسته و بدین‌گونه مشرکان صدر اسلام را تطهیر می‌کند تا بتواند مقابله و جنگ با مسلمانان و کشتن و غارت آنها را توجیه کند.[3] او حتی معتقد است که علمای اسلامی گرفتار شرک اکبر و خروج از دین شده‌اند و بدتر از یهود و نصاری هستند و جهاد ابتدایی با مسلمین را شبیه جهاد با کفار، یهود و نصاری می‌دانند.[4]

بیشترین سوءاستفاده از این عقاید را هم‌پیمانان وهابیت، یعنی آل سعود کردند و از دیدگاه‌های تکفیری محمد بن عبدالوهاب در برابر مسلمانان بهره بردند و به بهانه شرک و کفرِ مسلمانان، به آنها حمله کرده و اموالشان را غارت و خون‌هایشان را ریختند.

بر اساس شواهد تاریخی، پیروان وهابیت، عقاید محمد بن عبدالوهاب را همانند یک دین تازه انگاشته و او را پیامبر نوظهور دانستند که همه مسلمانان باید از او پیروی کنند؛ در غیر این صورت کافر یا مشرک هستند.[5] با اینکه آنان از برخی علمای سابق ازجمله ابن‌تیمیه و احمد بن حنبل با تجلیل یاد می‌کنند و خود را جدای از اهل‌سنت نمی‌دانند، ولی در اعتقاد آنان، اهل‌سنت، از اسلام خارج بوده و مشرک شده‌اند. وهابیون خود را رها شده از تقلید می‌دانند و بر خلاف اهل‌سنت، تقلید از فرقه‌های اهل‌سنت را بدعت می‌خوانند.[6]

وهابیت گروهی هستند که در دو قرن و نیمی که به وجود آمده‌اند، با شمشیر و زور پیش رفته و با غارت مسلمانان تقویت شده و کشتار مسلمانان و ویرانی مناطق مسلمان‌نشین، دستور کارشان بوده است. آنان با آل‌سعود هم‌پیمان شدند و آل‌سعود تاکنون سه دوره حکومت کردند و تاریخ حکومتشان، پر از قتل و جنایت است.[7] این تفکر تکفیری، در دوران معاصر خود را بازیابی کرده و در گروه‌های سلفی تکفیری مثل داعش[8] تجلی پیدا کرده است که چهره اسلام را بسیار وحشی جلوه دادند.

پی‌نوشت:
[1]. «احمد بن حنبل و وهابیت؛ ستیز یا دوستی ؟»
[2]. «مروری بر عقاید وهابیت»
[3]. «رکن ششم اسلام از دیدگاه وهابیت»
«تکفیر مسلمانان توسط بن عثیمین»
[4]. «محمد بن عبدالوهاب و تکفیر عالمان قبل از خود»
[5]. «مقایسه محمد بن عبدالوهاب با شخصیت پیامبر اکرم (ص)»
«تجلیل وهابیت از محمد بن عبدالوهاب در حد یک پیامبر!»
[6]. «جایگاه مذاهب اربعه اهل سنت، نزد وهابیت»
[7]. «دوره اول حکومت آل سعود» «دوره دوم حکومت آل سعود» «دوره سوم حکومت آل سعود»
[8]. داعش در واقع ادامه تشکیلاتی یک گروه از سلفی‌های جهادی در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی بود. زرقاوی جزء القاعده بود و در سال ۲۰۰۶ در عراق کشته شد. او در اعلامیه‌های خود، همواره به فتواهای ابن تیمیه استناد می‌کرد. ابوبکر بغدادی که مؤسس داعش بود نیز خود را پیرو ابن تیمیه می‌دانست. ابن تیمیه پدر معنوی همه گروه‌های جهادی است. او با مرجعیت عقل به کلی مخالف بود، مگر اینکه در راستای تأیید نقل و احادیث باشد. او هرگونه تعامل با کفار و مشرکان را حرام می‌دانست و مخالف شیعیان بود. گروه‌های جهادی، برپایی حکومت دینی را وظیفه شرعی خود می‌دانستند. داعش به‌خاطر تفسیر و قرائت وهابیت از اسلام و خشونت‌گرایی ضد شیعیان و مسیحیان معروف بود و به همین دلایل، با دیگر گروه‌های اسلام‌گرای سلفی، ازجمله «جبهه النصره» شاخه رسمی القاعده در سوریه نیز درگیر جنگ شد.