پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مهم‌ترین مسئله در تبیین هر فرقه یا جریان فکری، استخراج مبانی و اصول حاکم بر اندیشه‌های آن است؛ جریان «شیعه افراطی» و «تشیع انگلیسی» نیز بر پایه مبانی و تفکراتی شکل‌گرفته است که با دقت و بررسی در اندیشه‌ها و شخصیت‌های مهم آن، نوع استدلال‌های آنها قابل‌برداشت و استخراج است؛ یکی از مهم‌ترین رویکردها و مبانی فکری جریان شیعه افراطی، عبارت است از انحصارگرایی [1] و دگماتیسم.[2]

پیروان این جریان افراطی، برداشت خود از دین را همان دین حقیقی و حقیقت دین دانسته و از قبول آراء دیگران سرباز می‌زنند؛ طرفداران این جریان، احترام به اقوال و دیدگاه‌های سایر افراد درون شیعه را نمی‌پذیرند و از بحث و گفتگوهای علمی فراری هستند؛ آنها مخالفت با اعتقادات و مبانی خود را مخالفت با دین شمرده و صاحبان چنین افکاری را کافر یا مرتد می‎دانند؛ به‌عنوان‌مثال «یاسر الحبیب» یکی از شخصیت‌های بارز این جریان، مخالفت با قمه‌زنی را در حکم محاربه با امام زمان عجل‌الله‌فرجه دانسته و مخالفین را کافر می‌خواند.[3]

پیروان این جریان انحرافی و افراطی، علاوه بر انحراف فکری و برداشت‌های ناصواب از شریعت اسلام و آموزه‌های دینی، در انحراف شدید رفتاری به سر برده و به علت مطلق‌گرایی و انحصارگرایی شدیدی که به آن دچار است، کوچک‌ترین مخالفت با اندیشه‌های خویش را عامل خروج از مسیر شریعت و کفر می‌دانند؛ به‌عنوان‌مثال شخص سید صادق شیرازی که خود را مرجع تقلید شیعه می‌داند، «سید محسن امین عاملی» را به دلیل نوشتن کتابی در رد قمه‌زنی، اموی می‌داند و پس از بیان این مطلب، از اموی نامیده‌شدن سید محسن امین و طرفدارانش به‌عنوان امری الهی یاد می‌کند.[4]

اگر این‌گونه سخنان از ناحیه فرد غیرعالم صورت می‌گرفت، جای هیچ تعجبی نداشت؛ ولی از فردی که خود را در جایگاه مرجعیت شیعه قرار داده، بسیار عجیب است که یک‌عالم شیعه را تنها به‌خاطر مخالفت با قمه‌زنی، از مسیر تشیع خارج کرده و بر اموی بودن او مهر تأیید الهی بزند!

بنابراین انحصارگرایی را می‌توان یکی از وجوه شباهت جریان افراطی شیعه با وهابیت دانست؛ ازاین‌رو شیعه انگلیسی، همچون وهابیون به تکفیر مخالفین خود پرداخته و به آنها توهین می‌کند و کمترین زاویه گرفتن با اندیشه‌های خویش را از سوی دیگران برنتافته و با معرفی افکار و حتی عادات التقاطی خویش، به‌عنوان معیار پذیرش شریعت و قبول اسلام، تکفیر و تفسیق مسلمانان و حتی دیگر شیعیان را در دستور کار قرار داده است.

پی‌نوشت:
[1]. افضلی، محمدعلی و مؤمنی‌ها، محمدعلی، غلو و افراط در جریان شیعه انگلیسی، ص140.
[2]. دُگم به معنای جزم‌اندیشی، خشک‌اندیشی، جزم‌گرایی و یا به معنای تعصب بیش از حد به مسائل دینی است. شخص جزم‌اندیش به‌هیچ‌عنوان نظرات دیگران را در مورد باورهایش قبول نمی‌کند و اگر هم کسی حرف او را قبول نکند به‌احتمال زیاد به‌زور و خشونت متوسل می‌شود.
[3]. سایت تقریب «جریان شیرازی با ترویج قمه‌زنی در پی چیست؟» کد مطلب: 360370. تاریخ: ۲۷ شهریور ۱۳۹۷.
[4]. همان.