پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مهم‌ترین مسئله برای شناخت هر فرقه یا جریان فکری، استخراج مبانی و اصول حاکم بر اندیشه‌های آن است؛ جریان «انجمن حجتیه» نیز بر پایه مبانی و تفکراتی شکل‌گرفته که بادقت و بررسی در اندیشه‌ شخصیت‌های مهم و مشهور آن، نوع استدلال‌های آن‌ها قابل برداشت و استخراج است.

از مهم‌ترین مبانی فکری انجمن حجتیه این است که آن‌ها هرگونه اقدام به تشکیل حکومت اسلامی (دینی) در دوران غیبت را به معنای قائل‌ شدن به اتمام رسالت امام‌زمان (عجل‌الله‌فرجه) و برافراشتن پرچم مخالف و دجالی می‌پندارند و معتقد هستند تشکیل حکومت اسلامی در غیاب حضرت حجت (عجل‌الله‌فرجه) به شکست می‌انجامد.[1]

در پاسخ به این مبنای انجمن حجتیه باید گفت:
دین اسلام مجموعه‌ای کامل از قوانین و بایدها و نبایدهای مربوط به همه ابعاد زندگی انسان است و اجرای این حجم وسیع از احکام و قوانین اجتماعی، سیاسی، اخلاقی، اقتصادی، قضایی، نظامی و خانوادگی اسلام، بدون تشکیلات حکومتی میسر نیست. رئیس این تشکیلات هم یک جاهل و ناآگاه به اسلام نمی‌تواند باشد؛ بنابراین باید فردی اسلام‌شناس، اجرای این احکام را به عهده گیرد و اداره این تشکیلات وسیع در کشور،فقط به دست یک اسلام‌شناس که همان ولی‌فقیه باشد، محقق خواهد شد.

امام رضا (علیه‌السلام) در این زمینه می‌فرماید: «اگر کسی بگوید چرا برای مردم پیشوایانی قرار داده شود و به اطاعت از آنها امر شود؟ جواب این است که دلایل فراوانی دارد که از جمله آنها این است: اگر برای مردم، حدودی مشخص گردید و امر شدند که از آنها تجاوز نکنند، زیرا با تجاوز از حدود به فساد می‌گرایند؛ عمل به آن حدود الهی، تحقق نمی‌یابد مگر اینکه امینی بر آنها گمارده شود تا ایشان را از فساد دور بدارد و حدود و احکام الهی را در بین آنها اقامه کند. ما گروه و دسته‌ای از مردم را نیافتیم که به زندگی خود ادامه داده باشند، مگر اینکه ناگزیر از داشتن قیّم و رئیسی در امر دین و دنیای خود بودند و از حکمت خداوند به‌دور است که خلق را در این نیاز مهم، رها کند. مردم با چنین ولی‌امری، با دشمنان می‌جنگند و اموال عمومی را جمع‌آوری می‌کنند و نمازجمعه و جماعت را اقامه می‌کنند و او جلوی ظلم ظالم به مظلوم را می‌گیرد. اگر یک رهبر امینی برای مردم گمارده نشود، اسلام به کهنگی می‌گراید و دین از بین آنها می‌رود و سنت و احکام الهی تغییر می‌یابد.»[2]

بنابراین باید گفت که اجرای احکام و قوانین اجتماعی، سیاسی، اخلاقی، اقتصادی، قضایی، نظامی و خانوادگی اسلام، بدون تشکیلات حکومتی میسر نیست و بنا بر آنچه که در روایات آمده است در زمان غیبت تنها ولی‌فقیه عادل است که می‌تواند به وظایف مندرج در روایات، از اجرای حدود الهی، اقامه جمعه و جماعت، احیاء اسلام و سنت‌های اسلامی، جمع‌آوری اموال عمومی و سایر دستورات، عمل کند.

پی‌نوشت:
[1]. جریان شناسی انجمن حجتیه، سلمان علوی‌نیک، سیدضیاءالدین، ص87.
[2]. شيخ محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج 23، ص32، مؤسسة الوفاء، چاپ دوم.