پایگاه جامع فرق، اد یان و مذاهب_ در بحث محتوایی مطمئناً منظور امام علی (علیه‌السلام) از این جمله که فرمودند: «وَ نَحْنُ‏ صَنَائِعُ‏ رَبِّنَا وَ الْخَلْقُ بَعْدُ صَنَائِعُنَا.(1) ما ساخته خداییم و مردم ساخته ما!» آن نیست که مردم، مخلوق اهل بیت (علیهم‌السلام) هستند، ‌بلکه چند احتمال وجود دارد که به آنها اشاره می‌شود‌:

1. ما برگزیده خدا هستیم و شما شیعیان برگزیده ما هستید.(2) همان‌گونه که خدا در قرآن کریم به موسی (علیه‌السلام) با استفاده از ریشه «صنع» به برگزیده شدن اشاره کرده و می‌فرماید: «وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسی (طه/41) تو را برای نفسم آفریدم!»

2. اینکه وجود نوری ائمه (علیهم‌السلام) مقدم بر وجود سایر خلایق بوده است.(3)

3. نعمت‌های خداوند بر اهل بیت (علیهم‌السلام) بدون واسطه نازل می‌شود؛ در صورتی که نعمت‌های خداوند بر مردم با واسطه اهل بیت (علیهم‌السلام) است؛ چون آن حضرات، واسطه فیض الهی هستند.(4) همان‌گونه که در زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: «أَنْتُمْ نُورُ الْأَخْیَارِ وَ هُدَاةُ الْأَبْرَارِ وَ حُجَجُ الْجَبَّارِ بِکُمْ فَتَحَ اللهُ وَ بِکُمْ یَخْتِمُ‏ وَ بِکُمْ‏ یُنَزِّلُ‏ الْغَیْث‏.(5) شما نور خوبان، هدایت کننده نیکوکاران و  حجت‏ هاى خداى قادر هستید، خداوند (خلقت را) با شما آغاز کرد و به شما ختم می‌کند و به واسطه شما باران می‌فرستد.»

4. نبودن حق کسی بر گردن اهل بیت (علیهم‌السلام): امام (علیه‌السلام) می‌فرماید که نعمت دهنده اصلی بر ما اهل بیت، خدا است و کسی بر ما نعمتی نداده است تا منّت او بر سر ما باشد، اما ما بر شما برای نزول برکات، منت داریم.(6)

پی‌نوشت:
1. سید رضی، محمد بن حسین‏، نهج البلاغه، محقق، صبحی صالح، ص 386، قم، هجرت‏، چاپ اول، 1414ق‏. «فَإِنَّا صَنَائِعُ‏ رَبِّنَا وَ النَّاسُ‏ بَعْدُ صَنَائِعُ‏ لَنَا.»
2. مجلسى، محمد باقر‏، بحار الأنوار، ج‏33، ص68، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم، بیروت‏، 1403ق‏.
3. «حدیث نور؛ روایتی در آفرینش اهل بیت»
4. هاشمى خویى، میرزا حبیب الله‏، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج‏19، ص117، تهران، مکتبة الإسلامیة، چاپ چهارم، 1400ق‏.‏
5. صدوق، محمد بن على‏، من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص615، قم، دفتر انتشارات اسلامى‏، چاپ دوم‏، 1413ق.
6. مجلسى، محمد باقر‏، بحار الأنوار، ج33، ص68، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، چاپ دوم، بیروت‏، 1403ق‏.