پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مثبت اندیشی یکی از اصول بنیادین در تفکر نوین می باشد. مدعیان قانون جذب و تفکر نوین مدعی مثبت اندیشی هستند. ادعای آنان این است که: با فکر به هر موضوعی آن را به سوی خود جذب می کنید و به سمت خود می آورید. مثلا با فکر و خیال ثروت و پول، ثروت را به سوی خود جذب می کنید و با فکر به جنگ و ناراحتی و غصه باعث می شوید زندگی در ناراحتی و غصه را برای خود رقم بزنید و جنگ را گسترش دهید. بعضا این سخنان از تریبون نویسندگان بین المللی و اساتید مطرح مهارت های زندگی بیان می شود. در حالی که این ادعاها بیشتر به توهمات و خیال پردازی های کودکان مدرسه ای، شباهت بیشتری دارند که دنبال نوشتن انشاء خود هستند و با امور واقعی سرو کار ندارند. راندا برن از مروجین قانون جذب می گوید:

«هر چیز را در ذهنت مجسم کنی، آن را در دست هایت خواهی داشت»(1)

«گابریله اُوتینگن» یک روانشناس غربی است که با مِتُد علمی آزمایش هایی بر نظریه مثبت اندیشی و تاثیر آن بر موفقیت ها انجام داد. در یک مورد، از بین افرادی که خودکشی ناموفق داشته اند، یک گروه مشخص را با مفاهیم مثبت اندیشی آشنا کرد و گروه معیار دوم را به حال خود رها کرد، بعد از مدتی نتیجه تحقیقاتش حیرت آور بود. تعداد افرادی که تلاش برای خودکشی مجدد داشتند در گروه آشنا به تفکر نوین و مثبت اندیشی بیشتر از گروه معیار بود که اطلاعاتی با مباحث مثبت اندیشی نداشتند. او نتیجه گرفت که بر خلاف ادعای تفکر مثبت اندیشی، زندگی در توهم مثبت اندیشی می تواند آسیب زا باشد.(2)

برخلاف ادعای مروجان قانون جذب و تفکر نوین مثبت اندیشی افراطی باعث ضرر و آسیب به افراد می شود. انسان باید همیشه نیمه پر لیوان را مد نظر داشته باشد اما توجه به نیمه خالی لیوان باعث برنامه ریزی هدفمند در زندگی می شود. کتاب «مثبت اندیش نباشیم» نوشته «گابریله اُوتینگن» می باشد. گابریله اوتینگن با مِتُد علمی ثابت می کند مثبت اندیشی مطلق، باعث آسیب به انسان می شود. مثلاً در یک پژوهش دیگر بین افرادی که می خواستند درخواست ازدواج یا دوستی داشته باشند متوجه شد افرادی که با مثبت اندیشی مطمئن بودند از فرد مقابل خود جواب آری می گیرند و اتفاقا جواب منفی گرفتند آسیب های روحی وروانی دیده اند و طول بازگشت به زندگی عادی برای این افراد بعد از این جواب رد، خیلی بیشتر از افرادی بود که مثبت اندیش صرف نبودند و احتمال اینکه جواب رد بگیرند را مد نظر داشتند.

انسان در شرایط عادی با احساسات منفی و مثبت  روبرو می شود که باعث می شود حال روحی او دچار تغییر شود. مثلاً وقتی بعد از مدت زمان زیادی تلاش و فعالیت در یک امری، با شکست روبرو می شویم طبیعی است که ناراحت شویم و چه بسا از لحاظ روحی یأس در ما ایجاد شود و اندوهگین شویم. این حال روحی منفی باعث می شود که دوباره عزم خود را جزم کنیم و با جدیت و اهتمام دنبال ایراد کار باشیم و بعد از برطرف کردن اشکال آن کار وموفقیت آمیز بودن نتیجه، یک شور و شعف و شیرینی خاصی را در قلب خود احساس کنیم. اگر در حالت شکست و پیروزی احساس واحدی داشتیم این حال باعث می شود که دیگر پویایی و فعالیت قبل را نداشته باشیم چون در هر دو صورت نتیجه واحدی در انتظار ما است. (حال اینکه در واقع امر این گونه نیست) و این باعث می شود یک زندگی در توهم و غیر واقعی داشته باشیم. پس نتیجه این است که تفکرنوین زندگی در توهم می باشد.

پی‌نوشت:

1.راندا برن، راز، تهران، پیکان، 1386، ص 31.

2.مثبت فکر نکنیم، گابریله اوتینگن، ترجمه حسین رحمانی، انتشارات ترجمان، تهران، 1401 شمسی.