پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ امنیت یک خواست همگانی و نیاز اساسی در همه جوامع با هر دین و فرهنگی به شمار می آید و در مقابل آن فقدان امنیت می تواند پایه های فرهنگ، سیاست و اقتصاد را تهدید و متزلزل نماید. از جمله تهدیدهای امنیتی به تفرقه و اختلاف در بین اقوام و مذاهب می توان اشاره کرد. ايران از جملـه كشورهايی است كه از بدو تأسيس تاكنون موارد متعددی از ناامنی های قومی-مـذهبی را در مناطق مختلف كشور تجربه كرده است. ايران به عنوان موزاييك اقوام و مذاهب مختلف، همواره دارای پتانسيلی پنهان، متأثر از اقوام و مذاهب است. پتانسيلی كه در صـورت عدم شناخت و مديريت درست، تهديـدی جـدی عليـه امنيـت ملـی تلقـی شود. (1)

چند گانگي قومی _ مذهبی ، هر چند فرصتی بزرگ برای وحدت و توسعه ملی به شمار می آید؛ اما از طرفی نیز تحت شرایطی می تواند زمینه ساز ظهور و بروز مسائل ضد امنيتی در سـطح ملی شده و پيامدهای مختلفی را به وجود آورد. یکی از فرقه های موجود در کشور، فرقه اهل حق است که جمعیت آنها در یک منطقه خاص متمرکز نیست؛ پراکندگی جمعيت اهل حق در مناطق مختلف کشور به خصـوص در مراكـز استان ها و استان های مرزی باعث مي شود كه با نفوذ در حوزه های تصميم ساز سياسی، امنيتی و حكـومتی، مشكلاتی را در حوزه امنيتی، فرهنگی و اجتماعی، به وجود آورند.

پیامدهای امنیتی، فرهنگی و سیاسی پراکندگی جامعه اهل حق در کشور

الف) با توجه به فعاليت جریان نوگرايانه اهل حق های افراطی در خارج از كشور و وجود شاخه هایی از اين گروه در كشورهای همسایه از جملـه كشـور عـراق و حمايـت هـای مـالی و تكنولوژيكی كشورهای بيگانه از طريق ايجاد سايت های متعدد و فعال از ايـن طيـف در خارج از كشور و تشكيل احزابی مثل جبهه نجات يارسان، جنبش يارسان آزاد در خارج از كشور به منظور ايجاد اپوزيسيونی از افراد تندرو و اهل حق در داخـل، سـعی بـر ايجـاد واگرايی در منطقه دارند كه در صورت عدم رصد فعاليت اين گروه ها و اپوزيسيون هـا از سوی سازمانهای امنيتی ايران، مي تواند در آينده تهديدی جـدی بـراي امنيـت ملـی تلقی شود.

ب) با توجه به واقع شدن بيشترين جمعيت اهل حق كشور در كرمانشاه و همجواری بـا كردسـتان عراق كه داراي جمعيت كثيری از پيروان اين فرقه می باشد و از طرفی برخی از  مسئولان دولـت محلـي کرد زبان که به دنبال تشكيل كردستان بزرگ هستند و ايران را مشـكل و مانع اصلی در روند رسيدن به هدف خود مي بينند، لذا به صورت غيـر مسـتقيم از طريـق حمايت از قومیت ها و فرقه های مختلف از جمله طرفداران تندرو فرقه اهل حق در ايران، سـعی در ضـربه زدن بـه جمهوری اسلامی دارند.

ج) پراكندگی فرقه اهل حق می تواند عامل مهمی برای معرفی و شناسايی بيشـتر اهـل حـق بـرای دیگران باشد.

د) با توجه به شریعت گریزی این فرقه با ادعای رسیدن به مقام حقیقت و عدم پایبندی ایشان به آموزه ها و دستورات دینی، پراکندگی این فرقه در میان مذاهب دیگر، می تواند باعث ترويج روحيه اباحه گـری، تسـامح و تسـاهل نسبت به دستورات دینی و آموزه های اخلاقی شود.

در نتیجه می توان گفت که تنوع اقوام و مذاهب در کشور هرچند می تواند ظرفیت های فرهنگی و اجتماعی را ایجاد کند، اما باید توجه داشت که همانگونه در سال هـای اخيـر، برخی از كشورهای منطقـه بـه دنبـال دامـن زدن بـه اخـتلاف هـای داخلـی از جملـه اختلاف های قومی و مذهبی در ميان ملت ايران بودند، در صورت عدم توجه به استفاده ابزاری معاندین از برخی از مذاهب و فرقه ها، این مسئله می تواند در آینده، جامعه را با چالش هاي امنيتی در دو سطح ملی و محلی مواجه كند كه در نهايـت، باعث بروز ناامنی خواهدشد.

پی نوشت:

(1). بررسی نقش عوامل جغرافيـای بـر امنيـت اسـتان كرمانشاه با تأكيد بر ويژگی های استان كرمانشاه، دالوند فر، بختيار، 1390، ص5